Hãng hàng không quốc gia Thổ Nhĩ Kỳ Turkish Airlines (THY) – hãng hàng không lớn thứ 4 của châu Âu – vừa ra thông báo cấm các nữ tiếp viên hàng không sử dụng son môi màu đỏ và sơn móng tay đỏ.

Hãng này giải thích: lệnh cấm này nhằm giữ cho đội bay “có một dáng vẻ giản dị và chân thật với những tông màu trang điểm nhạt nhẹ” gần gũi tự nhiên để cải thiện việc giao tiếp với hành khách.

Cũng theo thông báo này, đồng phục của đội bay sẽ không có các màu đỏ, hồng đậm, và những màu nổi bật tương tự.

Trước đó, hãng Turkish Airlines cũng cấm phục vụ rượu trên hầu hết các chuyến bay nội địa và tới những nước Hồi giáo.

Lập tức xuất hiện những lời phê bình rằng hãng hàng không này phản ánh ảnh hưởng của các giá trị tôn giáo bảo thủ của chính quyền hiện nay. Atilay Aycin, Chủ tịch nghiệp đoàn Hava-Is của hãng Turkish Airlines, nói với hãng tin Anh Reuters rằng: “Hướng dẫn mới này hoàn toàn đánh gục sự khát khao của ban quản trị Turkish Airlines để hình thành công ty phù hợp với lập trường chính trị và ý thức hệ riêng của mình. Không ai có thể phủ nhận được rằng Thổ Nhĩ Kỳ đang ngày càng trở nên một đất nước mang tính tôn giáo và bảo thủ hơn.”

Thổ Nhĩ Kỳ có tới 98% số dân theo đạo Hồi nhưng là một nước thuộc khối quân sự NATO  và đang là ứng cử viên cho ghế thành viên Liên minh châu Âu (EU). Nước này có một hiến pháp thế tục từ năm 1924.

Đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của Thủ tướng Tayyip Erdogan bị cho là có gốc rễ từ một đảng Hồi giáo bị cấm trong thời gian qua đã có những động thái linh hoạt hơn để nới lỏng việc kiểm soát của nhà nước trong vấn để thể hiện tôn giáo. Chẳng hạn như thu hẹp lĩnh vực cấm phụ nữ đội khăn trùm dầu kiểu Hồi giáo. Thời gian đầu khi chồng mới cầm quyền (từ năm 2003), phu nhân của Thủ tướng Erdogan luôn làm cho phái thế tục phản ứng kịch liệt khi bà xuất hiện trước công chúng với chiếc khăn trùm kín trên đầu. Rồi sau đó thì vợ của hầu hết bộ trưởng cũng đội khăn như bà Erdogan.

Phu nhân Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ đội khăn trùm đầu trong buổi tiếp Tổng thống Mỹ Barack Obama và Đệ nhất phu nhân Michelle.

Cách đây hơn 1 năm, hãng Turkish Airlines đã bãi bỏ lệnh cấm đội khăn choàng đầu do mình ban hành. Bây giờ, những người phụ nữ đội khăn đang làm việc tại các quầy check-in ở sân bay và các vị trí khác trong hãng, chưa biết khi nào sẽ “lên máy bay”.

Những mẫu đồng phục tiếp viên hàng không Thổ Nhĩ Kỳ bị cho là mang nặng dấu ấn Hồi giáo.

Hồi tháng 2-2013, hãng Turkish Airlines đã gây tranh luận trong công chúng khi báo chí tiết lộ hãng hàng không này có ý định đưa ra bộ đồng phục mới theo kiểu Ottoman cho các nữ tiếp viên hàng không. Một số mẫu thiết kế mới đã được tiết lộ với những chiếc váy dài tới bắp chân, chiếc mũ nhỏ theo kiểu Hồi giáo, chiếc áo khoác dài tới mắt cá chân,… Người ta nhận xét đây là kiểu trang phục rất truyền thống Hồi giáo nhưng lại bất tiện cho công việc của các tiếp viên hàng không. Hãng hàng không đã phải lên tiếng rằng mình chưa có quyết định gì hết và những mẫu bị “rò rỉ” trên Twitter chỉ là một vài kiểu trong số nhiều mẫu mà các nhà thiết kế đưa ra. Các mẫu đồng phục váy dài này do Dilek Hanif, một nhà thiết kế thời trang nổi tiếng thực hiện. Khi bị phản ứng, Hanif đã lập tức đưa lên website của công ty mình những mẫu đồng phục theo phong cách phương Tây. Có người bình phẩm rằng khi thuê Hanif thiết kế mẫu đồng phục mới, hãng hàng không muốn công chúng bị thuyết phục bởi danh tiếng của nhà thiết kế này.

Nhiều đàn ông con trai phát biểu trên các mạng xã hội rằng những kiểu đồng phục mới và lệnh cấm trang điểm với các màu nóng như vậy có lẽ nhằm làm cho các nữ tiếp viên hàng không “bớt hấp dẫn” đi. Hàng khách Ahmet Yerli, 33 tuổi, nói rằng xưa nay mình chưa từng nghe có một tai nạn máy bay nào do màu son môi của phụ nữ gây ra!

Hồi thập niên 1960, các tiếp viên hàng không Turkish Airlines trông rất hấp dẫn với váy ngắn và mini-jupe màu hồng nhạt.

Hiện nay, họ mặc đồng phục theo kiểu phương Tây cũng rất đẹp.

Đồng phục nữ tiếp viên Turkish Airlines hiện nay.

Có tin nói rằng các hãng hàng không khác của Thổ Nhĩ Kỳ cũng đã đưa ra những hướng dẫn mới về cách ăn mặc và trang điểm của nhân viên đội bay theo hướng “bớt hấp dẫn” đi.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 6-5-2013)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.