Cả đêm qua, các kênh truyền hình thời sự ở Mỹ liên tục cập nhật từ hiện trường những hình ảnh về tổn thất và cứu hộ sau trận lốc xoáy (tornado) xảy ra ở vùng ngoại ô thành phố Oklahoma City (bang Oklahoma, Hoa Kỳ) chiều 20-5-2013.

Trước đây tôi từng chứng kiến một số trận lốc xoáy ở Việt Nam, mà ta quen gọi là cơn trốt hay vòi rồng. Ở giữa đồng trống mà nghe gió rít, hú gào và thấy mọi thứ bị cuốn lên cao mà ớn lạnh. Nhưng đó chỉ là những “em bé tí hon”. Còn trận lốc xoáy Oklahoma này là một quái vật khổng lồ, có bề rộng càn quét tới 2 dặm (hơn 3km). Nhìn hình ảnh nó đang hung hăng càn quét do các nhà săn bão (storm-hunter) ghi hình được chiếu trên truyền hình Mỹ, tôi ớn lạnh cả da gà.

Híc, không ớn sao được khi đây là nơi chừng 1 tuần nữa là tôi sẽ có mặt theo lịch. Nhìn bản đồ khu vực ảnh hưởng của lốc xoáy với hai cái tên Wichita (Kansas) và Oklahoma. City (Oklahoma) đích thị là hai nơi tôi sắp tới.

Xế chiều hôm qua (20-5, theo giờ Hoa Kỳ), anh An Ngọc Quang, một sư huynh của trường trung học xưa, từ Oklahoma City gọi điện báo tin vẫn còn… sống. Anh kể lúc đó anh và cô con gái đi xem phim. Khi nghe tin báo có lốc xoáy lớn đang đổ tới, mọi người được yêu cầu ra khỏi rạp để chạy ù về nhà hay tìm nơi trú ẩn. Nhà con gái của anh nằm gần đường đi của lốc xoáy đã may mắn khi tới đó trận cuồng phong đã nhấc lên một đoạn rồi mới tiếp tục đổ xuống càn quét.

Oklahoma là bang của lốc xoáy, hầu như năm nào cũng bị. Các anh em ở đó kể rằng có những khi hàng chục con lốc xoáy dàn hàng ngang nhiều cây số xông tới như răng lược, ai may mắn lọt giữa hai cái “răng” thì an toàn.

Kênh truyền hình KFOR-TV của Oklahoma gọi đây là “trận lốc xoát gây thiệt hại lớn nhất trong lịch sử thế giới.” Người săn bão (storm spotter) Ben McMillan mô tả đây là một trong những trận lốc xoáy tệ hại nhất mà ông từng nhìn thấy.

Cho tới tối 20-5, số người chết vì lốc xoáy ghi nhận được đã lên tới 51 người, trong đó có ít nhất 20 trẻ em. Các bệnh viện tiếp nhận ít nhất 147 người bị thương. Con số thương vong dự báo sẽ tăng lên vì công việc tìm cứu nạn nhân vẫn đang được tiếp tục. (Mới có tin của hãng tin Anh Reuters dẫn lời người phát ngôn của cơ quan pháp y bang Oklahoma cho biết số người chết đã tăng lên ít nhất là 91 người. Tin này chưa kiểm chứng).

Trận lốc xoáy có sức mạnh đạt mức EF4, cao thứ 2 trong thang đo cường độ lốc xoáy Fujita của nhà chức trách Hoa Kỳ, nghĩa là sức gió tới 200 dặm/giờ (321km/giờ). Bề rộng của lốc xoáy tới 2 dặm (hơn 3km).

Thành phố Moore có 56.300 cư dân ở ngoại ô Oklahoma City bị lốc xoáy tàn phá nặng nhất. Thị trưởng Glenn Lewis nói trên chương trình thời sự “Nightly News” của hãng NBC rằng: “Toàn thành phố trông giống như một bãi đổ nát.” Bệnh viện đổ nát thảm hại. Một trung tâm thương mại tơi tả. Hai trường tiểu học Plaza Towers và Briarwood bị san thành bình địa. Không rõ có bao nhiêu học sinh đang ở trong trường lúc lốc xoáy càn qua. Theo truyền hình KFOR-TV, có ít nhất 7 trẻ em chết tại trường Plaza Towers. Người ta sợ rằng còn khoảng 20 em khác đang bị kẹt bên dưới đống đổ nát. Phóng viên ảnh của hãng tin Mỹ AP kể rằng anh nhìn thấy các nhân viên cứu hộ đã kéo được nhiều học sinh còn sống ra khỏi đống đổ nát. Jon Welsh, phi công trực thăng của truyền hình KFOR-TV sống ngay tại Moore, nói rằng: “Nó khủng khiếp như một khu vực chiến tranh. Trường tiểu học Plaza Towers chẳng còn gì.”

Theo KFOR-TV, có 4 người chết trong một cửa hàng mini-mart 7-Eleven trên đường lốc xoáy càn qua. Kênh truyền hình KWTV của đài CBS cho biết: trong số đó có 3 người gồm một đàn ông, một phụ nữ và một trẻ sơ sinh đã chui vào ẩn nấp trong một tủ lạnh khổng lồ mà vẫn không thoát.

Trận lốc xoáy ngày 20-5 hầu như đi theo con đường của trận lốc xoáy lịch sử năm 1999. Lốc xoáy đã để lại cảnh tượng đổ nát tan hoang dài 20 dặm và rộng nhiều dặm suốt con đường nó đi qua. Khu vực bị thiệt hại rộng tới 30 dặm vuông. Theo Cơ quan Thời tiết Quốc gia (NWS) ở Oklahoma, lốc xoáy đã tiếp đất lúc 2g56ph chiều và kéo dài trong khoảng 40 phút. Cơ quan NWS đã phát thông tin cảnh báo đầu tiên 16 phút trước khi lốc xoáy ập tới.

Ngày 3-5-1999, một trận lốc xoáy có sức gió mạnh 300 dặm/giờ gần Oklahoma City gồm 14 con lốc, trong đó có 1 con cũng tại thành phố Moore lần này mạnh tới độ EF5 – cao nhất, đã giết chết 42 người và làm bị thương 295 người, tàn phá hơn 8.000 ngôi nhà. Thiệt hại vật chất tới 1 tỷ USD theo giá hồi đó (khoảng 1,3 tỷ USD theo giá hiện nay).

Trận lốc xoáy chết nhiều người nhất nước Mỹ xảy ra ngày 18-3-1925 tại các bang Missouri, Illinois và Indiana giết chết 695 người. Số thương vong vì lốc xoáy trong những năm gần đây đã giảm mạnh nhờ công việc dự báo tốt và ý thức của những người sống trong các vùng dễ bị lốc xoáy, đặc biệt là tại các khu dân cư nhỏ. Do nhà cửa ở Mỹ chủ yếu làm bằng gỗ nên tuy bị tàn phá nặng nề nhưng ít gây tổn hại cho người. Có những người thiết kế tại nhà mình hầm trú tránh lốc xoáy bằng bêtông, giống như cái tảng-xê chống pháo kích ở miền Nam Việt Nam trước 1975

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Đông Bắc Hoa Kỳ 21-5-2013)

+ PHOTO: Hình ảnh hiện trường trận lốc xoáy ở Oklahoma chiều 20-5-2013. (Nguồn ảnh: Internet. Thanks).

Một trung tâm thương mại ở Moore sau khi tornado đi qua chiều 20-5-2013.

Bệnh viện ở Moore bị thiệt hại nặng.

Một học sinh được cứu từ đống đổ nát của trường tiểu học Plaza Tower.

Một phụ nữ được cứu từ đống đổ nát của trường tiểu học Plaza Tower.

VIDEO CLIPS

Video cho thấy sự hình thành của tornado ở thành phố Newcastle.