Hai nữ sinh trung học Trung Quốc 16 tuổi là hai nạn nhân duy nhất bị chết trong tai nạn máy bay của hãng hàng không Asiana Airlines trong lúc đang hạ cánh xuống sân bay quốc tế San Francisco (SFO) trưa thứ Bảy 6-7-2013. Ye Mengyuan và Wang Linjia thuộc một nhóm 29 học sinh và 5 giáo viên của trường trung học thành phố Jiangshan (Giang Sơn) của tỉnh Zhejiang (Chiết Giang) ở miền tây TQ đi trên chuyến bay này. Truyền hình Trung ương TQ (CCT) cho thấy một bản fax từ hãng Asiana Airlines gửi cho chính quyền thành phố Jiangshan.

Bộ Giáo dục TQ cho biết có ít nhất 70 học sinh và giáo viên TQ đáp chuyến bay này sang dự trại hè ở Mỹ.

Thi thể hai nữ sinh TQ này đã bị văng ra khỏi xác máy bay. Phải chăng cả hai đã không thắt dây an toàn hay thắt không đúng cách trong lúc máy bay hạ cánh? Những người mới đi máy bay lần đầu dễ rơi vào tình trạng này. Tuy nhiên, các quan chức chính phủ Hàn Quốc và hãng Asiana cho biết 2 nạn nhân này ngồi ở phía cuối máy bay, nơi nguyên một khúc đuôi máy bay đã bị văng mất. 

Có thêm một chi tiết đau lòng: hai nạn nhân xấu số này là bạn thân và học chung lớp với nhau, ngồi bên cạnh nhau trên máy bay. Hai bạn học giỏi và nhờ thành tích học tập tốt nên mới được chọn đi dự trại hè ở Mỹ. Hôm 5-7, một ngày trước khi lên đường, Linjia đã viết trên mạng xã hội Tencent Weibo một chữ tiếng Anh: “Go”. Đó là post cuối cùng của bạn. Trong khi đó, post cuối cùng của Mengyuan (tên có nghĩa là “giấc mơ thành hiện thực”) viết ngày 4-7 chỉ gồm 6 số 4 “444444”, mà theo âm tiếng Hoa, số 4 bị coi là con số xui xẻo, có âm “tứ” gần giống với âm “tử” (chết). Điều đau đớn nhất với hai gia đình này là theo chính sách hạn chế sinh sản rất khắt khe, mỗi gia đình TQ chỉ được phép sinh 1 đứa con!

Giang Sơn là một thành phố giàu có tại một trong những tỉnh phát triển nhất của TQ. Vì thế, chi phí cho một chuyến đi Mỹ khoảng 29.000 nhân dân tệ (4.700 USD) nằm trong khả năng của nhiều gia đình.

Chuyến bay số 214 này xuất phát từ thành phố Shanghai (Thượng Hải) của TQ, quá cảnh tại sân bay quốc tế Incheon của Seoul (Hàn Quốc) trước khi bay 10g23ph băng qua Thái Bình Dương tới SFO ở bờ Tây Hoa Kỳ.

Trên máy bay có 307 người gồm 291 hành khách và 16 nhân viên phi hành. Trong số hành khách có 77 người Hàn Quốc, 141 người TQ, 61 người Mỹ, 1 người Nhật Bản,…

Người phát ngôn sân bay SFO Doug Yakel cho biết có 182 người bị thương đã được đưa tới các bệnh viên trong khu vực, trong đó có 49 người bị nghiêm trọng. Với một tai nạn máy bay mà máy bay tan tác và bốc cháy nhưng chỉ thương vong nhân mạng như vậy là cực kỳ may mắn – có những người sống sót nói đó là phép lạ!

Máy bay Boeing B777 vốn được chế tạo rất bền chắc với nhiều tính năng an toàn như các hệ thống dự phòng, ghế ngồi cứng cáp hơn, sử dụng các loại vật liệu không độc hại, được thiết kế đặc biệt để cho phép tất cả hành khách thoát ra hết trong vòng 90 giây. Thực tế là chiếc máy bay Asiana đã bốc cháy sau khi hành khách đã thoát hiểm hết, có lẽ do phần nhiên liệu còn lại bị cháy. Nếu không thì số thương vong còn có thể cao hơn.

Chủ tịch và Tổng giám đốc hãng Asiana Yoon Young-doo nói trong một cuộc họp báo được truyền hình rằng phải mất nhiều thời gian để xác định nguyên nhân tai nạn. Ông không tin có vấn đề về động cơ hay máy móc. Chiếc Boeing 777-200ER này được mua vào năm 2006. Đây là loại máy bay hành khách 2 động cơ chở được 246 tới 300 hành khách và có thể bay một mạch không nghỉ 14 tiếng đồng hồ. Hãng Asiana có 12 chiếc loại này. Trên chuyến bay số 214 này có 4 phi công, tất cả đều là người Hàn Quốc, chia làm 2 kíp thay phiên nhau lái. Hai phi công cầm lái lúc xảy ra tai nạn là Lee Jeong-min và Lee Gang-guk. Chủ tịch hãng Asiana mô tả 4 phi công này đều có tài năng. 3 phi công có số giờ bay mỗi người tới hơn 10.000 giờ, còn người thứ 4 cũng có số giờ bay cao.

Chủ tịch Yoon đã đứng cúi đầu xin lỗi: “Tôi cúi đầu và bày tỏ sự xin lỗi sâu xa của mình tới các hành khách, gia đình họ và nhân dân Hàn Quốc.”

Nữ Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye đã chia buồn cùng gia đình các hành khách và nói rằng chính phủ sẽ làm tất cả mọi điều cần thiết để giúp xử lý hậu quả của tai nạn này.

Lời kể của các hành khách đều giống nhau ở chỗ máy bay có vẻ bay quá thấp khi hạ cánh, và không hề có thông báo gì của tổ bay trước khi phải hạ cánh gắt như vậy. Sau khi tai nạn xảy ra, thậm chí còn có thông báo là “máy bay đã hạ cánh an toàn, yêu cầu quý khách ngồi yên tại ghế”. Anh Benjamin Levy, 39 tuổi, một hành khách ngồi ở hàng ghế ngay cửa thoát hiểm kể là mọi người đã la hét, hoảng loạn. Anh đã phải hét lên: “Bình tĩnh, đừng la hét nữa, hãy giúp lẫn nhau thoát ra, đừng xô đẩy”.

Khi tới hiện trường, trong khi nhân viên cứu hỏa đang phun nước và bọt dập lửa, các nhân viên cảnh sát cung cấp cho nhân viên đội bay thiết bị để cắt dây an toàn cứu những hành khách bị kẹt hay bị thương dễ dàng thoát ra hơn.

Dựa theo lời kể của các nhân chứng và video quay hiện trường, Mike Barr, một cựu phi công quân sự và nhà điều tra tai nạn đang dạy về an toàn hàng không tại trường Đại học Southern California, nhận xét rằng chiếc máy bay đã tiếp cận đường băng quá thấp và có thể đã va chạm vào vách biển ở cuối đường băng. SFO là một trong nhiều sân bay ở Mỹ nằm tiếp giáp với hồ và biển có xây thêm các bức tường ở cuối đường băng để ngăn máy bay chạy lố rơi xuống nước.

Do máy bay sắp hạ cánh, các bánh xe đã được hạ xuống nên có thể bánh xe hay phần đuôi của máy bay đã chạm phải bức tường biển này. Nếu điều này xảy ra, máy bay sẽ bị rơi phịch xuống đường băng. Giải thích việc một số hành khách kể có nghe động cơ kêu rú lên trước khi va chạm, Barr cho rằng vào phút cuối có lẽ một viên phi công phát hiện máy bay bay quá thấp nên tăng động cơ để cố nâng máy bay lên. Một số hành khách cũng thừa nhận họ có cảm giác như máy bay cố gắng bay lên trở lại.

Chuyên gia Barr cho biết mình không hiểu được vì sao máy bay lại tiếp đất quá thấp như vậy. Hành khách Benjamin Levy kể rằng máy bay đã bay quá sát mặt vịnh. Nhân chứng Stephen Dear cho biết mình thấy máy bay hạ cánh với cái mũi ngóc cao khác thường và cuối cùng thì phần đuôi đã chạm đất trước chớ không phải các bánh sau.

Sau khi bị rơi mất đuôi, chiếc máy bay đang trượt trên đường băng đã mất kiểm soát quay đầu lao xuống bãi đất trống bên cạnh.

Theo giới chuyên môn, việc hạ cánh máy bay từ biển vào rất khó và nguy hiểm do áp suất ở vùng nước dễ thay đổi.

Thực tế là máy bay đã hạ cánh trong điều kiện thời tiết tốt, gió chỉ 5-10 dặm/giờ, nhiệt độ giữa mức 60 độ F, bầu trời chỉ có ít mây.

Liệu có khi nào tải trọng của máy bay cũng là vấn đề? Theo đặc tả kỹ thuật của hãng Boeing, hai mẫu B777-200 và B777-200ER có thể chở 301-305 hành khách (với thiết kế 3 hạng ghế), 400 hành khách (2 hạng vé) và 440 hành khách (1 hạng ghế). Thông tin về đội máy bay trên website của hãng Asiana cho biết các máy bay B777-200ER của họ có thiết kế 3 hàng ghế (First class, business class và travel class), tổng cộng có 246 ghế. Rõ ràng chuyến bay này chật cứng với 291 hành khách, nặng nề để có thể xoay trở khi cần thiết.

Chiếc máy bay Asiana này được bảo hiểm bởi 9 công ty bảo hiểm. Đây là tai nạn gây chết người thứ 3 của hảng Asiana trong lịch sử 25 năm của mình và là tai nạn đầu tiên của loại máy bay Boeing B777 kể từ khi ra đời cách đây 16 năm.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 7-7-2013)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.