Thứ Bảy ngày 20 tháng 4 năm 2024

Những trận bão chết chóc nhất trong lịch sử cận đại và hiện đại

 1970 Bhola Cyclone

Với sức mạnh hủy diệt của siêu bão Haiyan (tức bão số 14 theo tên gọi của Việt Nam), các quan chức chính quyền ở Philippines, nơi bão này đổ bộ đầu tiên ngày 8-11-2013 với sức gió mạnh tới 235 km/giờ và giật tới 275 km/giờ, ước tính có thể có tới 10.000 người, thậm chí nhiều hơn nữa, đã bị chết. Nhưng bất luận thế nào, siêu bão mà người Philippines đặt tên là Yolanda đã có sức gió mạnh nhất xưa nay ở đảo quốc Đông Nam Á này.

Trận bão chết chóc nhất ghi nhận được cho tới nay ở Philippines có tên là Thelma, tấn công vào miền trung nước này năm 1991 khiến khoảng 5.100 người chết.

Chẳng ai thích thú gì với cái bảng xếp hạng loại này. Nó chỉ đơn thuần mang tính thống kê và lịch sử, phần nào cho thấy sự khủng khiếp khi loài người chọc giận bà Mẹ Thiên nhiên.

Trong lịch sử loài người, những thiên tai làm chết hàng ngàn hay hàng vạn người chẳng phải là hiếm. Thậm chí ngay trong lịch sử cận đại và hiện đại, loài người từng gánh chịu hơn chục trận cuồng phong, bão tố cướp đi hàng trăm ngàn mạng người mỗi trận.

Kênh truyền hình Mỹ NBC News từng công bố bảng Top 10 trận bão tố chết chóc nhất ghi nhận được trong lịch sử loài người thời cận đại và hiện đại.

1. Bão Bhola ở Bangladesh (lúc đó còn thuộc Pakistan), năm 1970. Ước tính có 150.000 tới 550.000 người chết.

2. Bão Hooghly River ở Ấn Độ và Bangladesh, năm 1737. Có 350.000 người chết.

3. Bão Hải Phòng ở Việt Nam, năm 1881. Có 300.000 người chết.

4. Bão Coringa ở Ấn Độ, năm 1839. Có 300.000 người chết.

5. Bão Backerganj ở Bangladesh, năm 1584. Có 200.000 người chết.

6. Bão Great Backerganj ở Bangladesh, năm 1876. Có 200.000 người chết.

7. Bão Chittagong ở Bangladesh, năm 1897. Có 175.000 người chết.

8. Siêu bão Nina ở Trung Quốc, năm 1975. Có 171.000 người chết.

9. Bão 02B ở Bangladesh, năm 1991. Có 140.000 người chết.

10. Bão Great Bombay ở Ấn Độ, năm 1882. Có 100.000 người chết.

Tuyệt đại đa số các trận bão chết chóc nhất này xảy ra ở khu vực Nam Á, mà chịu nhiều lần nhất là đất nước Bangladesh mới giành được độc lập từ Pakistan vào năm 1971.

Có một trận bão gây bối rối cho các nhà thống kê do khó kiểm chứng tính xác thực của các con số. Đó là bão Nargis đổ bộ vào Myanmar ngày 2-5-2008. Lúc đó, đất nước Đông Nam Á này đang do giới quân đội cầm quyền vừa tự cách ly, vừa bị cô lập với thế giới bên ngoài. Bị cho là để giảm sự ảnh hưởng về chính trị, chính quyền Myanmar đã ngưng cập nhật con số người chết ở cái mốc 138.000 người, cho dù loan báo có khoảng 55.000 người mất tích và có nhiều xác chết mới được tìm thấy. Thiệt hại vật chất của cơn bão này lên tới 10 tỷ USD. Theo số liệu do Hội Chữ thập đỏ và Trăng Lưỡi liềm đỏ Quốc tế (IFRC) công bố ngày 3-5-2011 (tức 3 năm sau thảm họa), trận bão Nargis đã giết chết 84.500 người và làm 53.800 người mất tích.

Có một sự kiện lịch sử hy hữu là bão thiên nhiên khủng khiếp đã dẫn tới bão chính trị thay đổi cả đất nước. Đó là trận bão đứng số 1 trong bảng Top 10 trận bão chết chóc nhất thế giới.

Bão Bhola càn quét vùng duyên hải Vịnh Bengal hồi trung tuần tháng 11-1970 nhận chìm các hòn đảo thấp và xóa sổ vô số ngôi làng. Lúc đó, Bangladesh còn là tỉnh Đông Pakistan thuộc Pakistan, nhưng cách biệt với phần còn lại của Pakistan bằng nguyên một lãnh thổ Ấn Độ. Sự bất hòa giữa Đông Pakistan và Pakistan đã nóng bỏng trước khi xảy ra trận bão khủng khiếp này. Sau đó, chính phủ Pakistan đã bị chỉ trích nặng nề do cách khắc phục hậu quả thiên tai ở tỉnh này quá tệ. Sự giận dữ của dân chúng Pakistan dâng trào thành những cuộc tuần hành chống chính phủ. Nhờ vậy, phe đối lập ở Pakistan đã giành được chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử diễn ra chỉ một tháng sau bão.

Rồi nội chiến bùng nổ giữa Đông Pakistan và chính quyền Pakistan dẫn tới kết quả là tỉnh này tách ra trở thành nước Bangladesh vào năm 1971.

Nếu xét chung về thiên tai, bão tố vẫn chưa phải là hung thần gây chết chóc nhất cho loài người. Trận lũ sông Dương Tử năm 1931 ở Trung Hoa đã giết chết từ 850.000 tới 4.000.000 người. Trận động đất tại tỉnh Thiểm Tây (Shaanxi) cũng ở Trung Hoa năm 1556 giết chết 830.000 người. Trận sóng thần châu Á năm 2004 cũng nằm trong bảng Top 10 thiên tai chết chóc nhất thế giới với hơn 230.000 người chết.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 11-11-2013)

Có thể đọc bản đăng trên báo Tuổi Trẻ Online http://tuoitre.vn/The-gioi/579636/nhung-tran-bao-tung-giet-hang-tram-ngan-nguoi.html#ad-image-0

1970 Bhola Cyclone

Trẻ em trên đảo Bhola lội ruộng sau khi xảy ra trận bão khủng khiếp ngày 13-11-1970 làm 500.000 người chết. (Ảnh tư liệu)

shaanxi-earthquake-1556

Trận động đất ở tỉnh Thiểm Tây (Trung Hoa) năm 1556 làm 830.000 người chết. (Ảnh tư liệu).