Đại hội thế dục thể thao lớn nhất Châu Á ASIAD 2018 ở Indonesia từ 18-8 tới 2-9-2018 không phải chỉ tạo sự nổi tiếng cho các vận động viên thành tích cao mà còn làm vang danh một món quà ăn vặt truyền thống Việt quốc, đó là xôi lạc (miền Nam gọi là xôi đậu phộng). Ngay từ hồi còn nhỏ, tôi vẫn thường được mẹ nấu cho ăn món cơm nếp đậu phộng, ăn vô miệng cái thần thái deo dẻo ươn ướt và beo béo của nếp hòa quyện với vị bùi bùi, nhơn nhớt của đậu phộng nó thiệt là… yomost.

Tôi có thể nói là xôi lạc giờ đã nổi tiếng toàn cầu, bởi cái câu chuyện bản quyền truyền hình ASIAD 2018 “thiệt như giỡn” của Việt Nam, cũng như tình cảnh hàng triệu người yêu TDTT, cách riêng là bóng đá, ở nền kinh tế tầm trung nơi Châu Á này bị đẩy vào thế phải tiếp tay cho tệ nạn vi phạm bản quyền vốn đau đầu cả thế giới, thậm chí gây cản trở trong không ít hiệp định, hợp tác song phương, đa phương.

Thôi thì “còn gì nữa đâu mà giấu với rầu” (xin lỗi mượn câu “còn gì nữa đâu mà khóc với sầu” trong ca khúc Ngày Buồn của nhạc sĩ Lam Phương). Trong cả tuần qua, do hệ thống đài truyền hình ở Việt Nam không thể mua được bản quyền truyền hình ASIAD 2018, dù các đội tuyển vận động viên Việt Nam vẫn có mặt thi đấu với màu cờ sắc áo quốc gia, hàng triệu người yêu bóng đá, nhất là các fan của đội Olympic Việt Nam dự ASIAD 2018, đã phải chạy dôn chạy đáo tìm cửa coi ké Live stream các trận có đội nước mình thi đấu. “Phát huy thành tích” đã đạt được từ mùa World Cup 2018 và kể cả đã được nêu tên trong blacklist do VTV khiếu nại tới cơ quan chức năng vì xâm phạm bản quyền, kênh online mang tên xoilac.tv đã dùng nguồn phát có chủ quyền của nước nào đó tổ chức bình luận Live và phát trực tiếp các trận có đội Việt Nam thi đấu cho các thần dân Việt quốc coi trên YouTube. Anh bạn bên Google cho biết, cái tên Xôi Lạc TV đã lập tức nằm trong Top các từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất với Google Search. Hành vi của xoilac.tv rõ ràng là vi phảm bản quyền đứt đuôi con nòng nọc rồi. Còn người xem ké, tuy có thể không bị coi là vi phạm bản quyền, nhưng cũng phải nghe nhồn nhột cái lương tâm vì tiếp tay cho tệ nạn “cướp cơm chim” không hay này. Tôi xin tự giác tự thú tôi có mặt trong số các người anh chị em đó. Thôi, khó quá, cho qua.

Cuối cùng thì giống như World Cup 2018, vụ bản quyền truyền hình ASIAD 2018 cũng được giải cứu, tuy có muộn hơn thay vì ở phút thứ 89 như lần trước. Ngày 21-8-2018, đài Tiếng nói Việt Nam VOV, chủ quản của đài truyền hình kỹ thuật số VTC, đã ký kết với công ty KJSMWORLD CORP (Hàn Quốc) – đơn vị nắm quyền phát hành – mua được bản quyền truyền thông ASIAD 2018 ở Việt Nam với số tiền 1,2 triệu USD (đắt hơn mức giá 500.000 USD được bên giữ bản quyền ASIAD 2018 chào mời đầu năm 2017, nhưng rẻ hơn mức giá đã được đẩy lên tới 3 triệu USD hồi tháng 10-2017 và 1,7 triệu USD hồi giữa tháng 8-2018). Lần này vẫn là cặp Double V (Vingroup và Viettel) ra tay góp tiền giải cứu như họ từng làm trước đó vài tháng với VTV ở World Cup 2018.

Có người sẽ thắc mắc vì sao VTV không cầu cứu Double V này như ở World Cup 2018 mà để cho VOV/VTC làm được. Tôi nghĩ, có lẽ VTV ngại. Bất luận thế nào, chuyện không mua được bản quyền ASIAd 2018 cũng có nguyên nhân y chang World Cup 2018, không chịu mua từ đầu với giá rẻ để rồi giờ chót bị đẩy giá lên cao. Có thể nói đó là một nếp nghĩ tiểu nông của những người khoái mua hoa chiều 30 Tết. Mấy năm gần đây, ngay cả những chủ vườn cũng đã xúm lại trị cái thói tật bịnh này bằng chiêu dĩ độc trị độc, thà thuê xe rác đổ bỏ hoa bán ế còn hơn là bán rẻ cho những chuyên gia canh me giờ chót.  

Kênh VTC3 sáng 22-8-2018.

Muộn còn hơn không. Có còn hơn không. Dù sao, từ 22-8-2018, người ở Việt Nam đã có thể được coi Live các nội dung thi đấu tại ASIAD 2018 một cách đường đường chính chính trên các kênh có bản quyền của VTC. Các thuê bao truyền hình cáp SCTV có thể xem trên Kênh kinh tế và giải trí tổng hợp VTC3 (kênh số 115 ở khu vực TP.HCM) hay VTC3 HD (kênh 204) hoặc xem online tại https://vtc.gov.vn/kenh/vtc3.

Cụ thể như sau:

• Truyền hình: VTC1, VTC3, VTC9, VOVTV.
• Phát thanh: VOV1, VOV2, VOV3, VOV Giao thông, VOV Sức khỏe.
• Ứng dụng mobile: VTC Now, VOV Media
• Kênh truyền thông của Viettel: MobiTV, Onme, ViettelTV

Ngoài ra, VOV cho biết họ sẵn sàng chia sẻ cho các đài truyền hình trong nước được tiếp sóng nguyên trạng các nội dung ASIAD 2018 do VOV/VTC phát. Tiếp sóng nguyên trạng có nghĩa là không được thêm bớt chi (ngoài chuyện cấy logo của đài mình) lên chương trình do VTC phát, bao gồm cả quảng cáo. VTV cũng đã chính thức có công văn đề nghị được tiếp sóng nguyên trạng như vậy. Theo một số nguồn tin, VTV sẽ phát trên kênh VTV6. Ai nói gì thì tùy hỉ, chớ tôi nhìn việc VTV đề nghị tiếp sóng chương trình ASIAD 2018 của VTC với ý nghĩa tích cực. Dù sao, họ đã không tự ái (có thể có người nói là không mắc cỡ, kệ hén) vì quyền lợi của người xem đài, thực tế là tầm phủ sóng của VTC không thể bằng VTV được. Tất nhiên, không cần phải có chỉ đạo từ cấp trên, nhất là khi quyền Bộ trưởng TT-TT hiện nay nguyên là sếp của Viettel, VTC sẽ có lợi về quảng bá và phổ cập rộng hơn khi được tiếp sóng nguyên trạng qua các đài khác.

Ăn trái nhớ người trồng cây. Người anh em thiện lành hỗng chơi vụ qua cầu rút ván, có trăng quên đèn, có phở chán cơm. Tôi kính cẩn nghiêng đầu cảm tạ Xôi lạc TV. Quả thiệt là trong cái tháng 7 âm cô hồn này, “xôi lạc” đã cứu độ chúng sanh khỏi kiếp nạn bởi những toan tính “xôi thịt”. Từ nay, tôi sẽ siêng ăn xôi đậu phộng hơn để nhớ tới xoilac.tv.

Còn giờ, TV của tôi đã bắt chết cứng kênh VTC3 HD để trên tưng cây số với ASIAD 2018.

PHẠM HỒNG PHƯỚC