Các xu hướng chủ đạo của người tiêu dùng Việt Nam trên không gian kỹ thuật số thời đại dịch

Google ngày 17-2-2022 đã công bố báo cáo ‘‘Tìm kiếm cho Ngày mai – Search for Tomorrow’’ về các xu hướng tìm kiếm của người Việt và các thống kê ở bốn lĩnh vực Sức khỏe & Làm đẹp, Tài chính, Thực phẩm & Hàng Tạp hóa, Mua sắm & Bán lẻ. Báo cáo là một bức tranh tổng quan về 5 xu hướng mới của người tiêu dùng kỹ thuật số tại Việt Nam đã được hình thành như thế nào và sẽ dẫn dắt thị trường tiêu dùng kỹ thuật số trong năm 2022 ra sao.

Nếu năm 2020 chứng kiến hàng triệu người chuyển sang thế giới số, thì năm 2021 cho thấy sự phát triển vững vàng của dòng chảy kỹ thuật số. Google Tìm kiếm (Google Search) ngày càng trở thành một phần tất yếu trong hoạt động thường ngày của người dân khi đại dịch xảy ra và tiếp tục là lựa chọn tìm kiếm của người Việt Nam khi tổng số lượng tìm kiếm trên Google tăng 37% trong năm 2021 so với trước đại dịch.

Số lượng người tiêu dùng kỹ thuật số tăng, tổng lượng tìm kiếm tăng và đâu là những xu hướng hàng đầu?

Cuộc sống kỹ thuật số trở thành dòng chảy chủ đạo

Tại Việt Nam, 97% người tiêu dùng mới vẫn đang sử dụng các dịch vụ trực tuyến và 99% trong số họ có ý định tiếp tục sử dụng trong tương lai. Những người tiêu dùng đã quen với thế giới số tiếp tục chọn sử dụng các dịch vụ trực tuyến. Những lợi ích như tiết kiệm thời gian và chi phí, sản phẩm và dịch vụ đa dạng, dịch vụ giao hàng tận nơi là những động lực thúc đẩy người mua sắm chọn trải nghiệm số hóa. Tổng giá trị hàng hóa (Gross Merchandise Volume – GMV) của Việt Nam năm 2021 dự kiến đạt 21 tỷ USD, tăng 31% so với năm 2020, trong đó phần lớn là nhờ vào mức tăng trưởng 53% của ngành thương mại điện tử (TMĐT).

Người dùng ngày nay đang khai thác nhiều lợi ích của công nghệ và ứng dụng trong cuộc sống hàng ngày từ việc tìm cách mở tài khoản ngân hàng hay mở thẻ online (lượng tìm kiếm tăng 58%), tìm thông tin, xem trải nghiệm và đánh giá sản phẩm trước khi mua (lượng tìm kiếm tăng 1.250%) và kế đến là thanh toán không tiếp xúc với ví điện tử (lượng tìm kiếm tăng 100%).

Theo xu hướng thay đổi hành vi đó của người tiêu dùng, các doanh nghiệp hiện đang điều chỉnh chiến lược kỹ thuật số của mình để đáp ứng nhu cầu của người dùng mới chuyển sang sử dụng các dịch vụ trực tuyến. 81% nhà bán hàng kỹ thuật số ở Việt Nam có khả năng sẽ tăng cường việc sử dụng các hình thức thanh toán điện tử trong 1 đến 2 năm tới. 82% trong số họ dự đoán rằng hơn một nửa doanh thu trong 5 năm tới sẽ đến từ các nguồn bán hàng trực tuyến.

Nhìn nhận lại cuộc sống

Trong hai năm qua, con người đã phải trải qua nhiều thay đổi trên cả phạm vi toàn cầu và địa phương. Khi cố gắng đón nhận những ẩn số mới trong cuộc sống, mọi người cũng sẽ nhìn nhận lại lối sống trước đây, những điều quen thuộc và sự thoải mái trong thói quen hàng ngày. Dịch bệnh đã thúc đẩy họ đánh giá lại điều gì là quan trọng trong cuộc sống thể hiện qua sự ưu tiên tìm kiếm và quan tâm của người dùng về cách quản lý tài chính và tiết kiệm, thời gian cho người thân và bạn bè, ý thức chăm sóc bản thân tốt hơn và tinh thần tự thưởng cho chính mình.

Sức khỏe tinh thần được dự đoán sẽ là tâm điểm chú ý của mọi người vào năm 2022. Mọi người sẽ dần bắt đầu chấp nhận cảm xúc của mình và dành nhiều thời gian để cảm nhận chúng. Từ những thay đổi nhỏ hàng ngày đến những quyết định quan trọng hơn trong cuộc sống, những nội dung tìm kiếm cho thấy rằng mọi người đang nhìn nhận cuộc sống và đánh giá xem những lựa chọn của mình có phù hợp với những gì thực sự quan trọng hay không.

Người Việt đang tổ chức lại ngôi nhà của họ để nhân đôi mục đích sử dụng, vừa là nhà, vừa là trường học hoặc không gian làm việc hay nơi giải trí. Số lượt tìm kiếm cụm từ “decor phòng” (trang trí phòng) tăng 150%, trong khi các từ khóa cho các sản phẩm chăm sóc nhà cửa như “nến thơm” cũng tăng 100%.

Trong đại dịch, người Việt quan tâm học cách đầu tư nhiều hơn, thể hiện qua số lượt tìm kiếm cụm từ “chứng khoán” tăng trên 106%, trong đó người dân ở các tỉnh nông thôn thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến việc đầu tư. Song song đó là số lượt tìm kiếm về tiền điện tử tiếp tục ở mức cao, tăng 115%.

Từ những hành vi đối phó và giải pháp ngắn hạn đến việc chấp nhận một lối sống kết hợp mới, các nội dung tìm kiếm cho thấy mọi người đang có những ưu tiên mới trong cuộc sống khi họ lèo lái qua đại dịch. Khi người tiêu dùng đánh giá lại các lựa chọn của mình, thương hiệu và doanh nghiệp cũng nên điều chỉnh cách thể hiện các giá trị mà mình có thể mang lại, không chỉ cho khách hàng bên ngoài mà còn cả nhân viên nội bộ.

Rút ngắn những khoảng cách

Các biến thể COVID-19 mới tiếp tục xuất hiện chứng tỏ rằng đại dịch vẫn chưa kết thúc. Nhiều quốc gia trên thế giới vẫn chưa hoàn toàn tự tin mở cửa hoàn toàn biên giới và COVID-19 vẫn là mối quan ngại hàng đầu của mọi người. Tuy nhiên nỗi sợ về việc tiếp tục các hoạt động tiếp xúc trực tiếp không loại bỏ được nhu cầu cơ bản của con người về các mối quan hệ cá nhân và cảm giác thân thuộc. Số lượt tìm kiếm trực tuyến ngày càng tăng chỉ ra rằng bất chấp khoảng cách địa lý, mọi người sẽ tiếp tục tìm ra những cách mới để kết nối và ngày càng cởi mở hơn với việc sử dụng phương tiện kỹ thuật số để làm điều này.

Số lượt tìm kiếm có cụm từ “với bạn” tăng trên 11% khi người Việt tìm kiếm các hoạt động để dành thời gian với bạn bè trên mạng. Bên cạnh đó, các lượt tìm kiếm có chứa cụm từ “với gia đình” tăng 60% khi mọi người coi trọng việc dành nhiều thời gian có chất lượng cho gia đình hơn.

Tìm kiếm sự thật

Thông tin sai lệch, tin giả mạo ngày càng tăng khiến người tiêu dùng trở nên hoài nghi hơn bao giờ hết. Để tránh bị lừa và có thể đưa ra những lựa chọn sáng suốt, họ chủ động hơn trong việc tìm kiếm các thông tin đáng tin cậy. Người dùng sử dụng Google Tìm kiếm để xác minh tính xác thực của các tuyên bố, xem xét cẩn thận các giá trị thương hiệu và bảo đảm tính xác thực của các thương hiệu mà họ chọn để tương tác.

Người tiêu dùng, đặc biệt là thế hệ Z (sinh từ năm 1997 đến năm 2012) nhận thức rõ ràng hơn về sự tồn tại của cả thông tin thật và thông tin giả trên Internet. Mọi người không chỉ hiểu biết hơn về những gì họ thấy trên Internet, mà còn sẵn sàng chủ động tìm kiếm thông tin chính xác theo mong muốn của bản thân. 82% người được khảo sát cho biết việc tìm ra được nguồn tin thật bây giờ quan trọng hơn so với thời trước COVID-19. Lượng tìm kiếm với các từ khóa liên quan đến “scam” tăng 54% và lượng tìm kiếm với từ khóa liên quan “hàng chính hãng” cũng tăng 15%.

Sự gia tăng tình trạng bất bình đẳng

Đại dịch không chỉ cho thấy rõ hơn nhiều sự bất bình đẳng đang diễn ra mà còn làm trầm trọng thêm vấn đề, gây ảnh hưởng ở nhiều mức độ khác nhau lên những nhóm dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. So với các gia đình có thu nhập cao, các gia đình có thu nhập thấp có tỷ lệ thất nghiệp cao hơn và số ngày nghỉ học trong năm của trẻ em trong những gia đình này cũng cao hơn gấp đôi.

Để vượt qua những sự bất bình đẳng này, mọi người lên mạng để tìm kiếm các giải pháp giúp bản thân và cộng đồng của họ. Nội dung họ tìm kiếm bao gồm nhiều chủ đề từ trợ cấp thất nghiệp đến các vấn đề về phân biệt đối xử hay đơn giản là tìm kiếm các công cụ hoặc giải pháp giúp họ vượt qua những khó khăn của mình, từ việc hiểu nội dung thông tin bằng tiếng nước ngoài (lượng tìm kiếm với cụm từ “dịch sang tiếng Việt” tăng đến 75%) đến tìm kiếm thông tin liên quan bình đẳng giới (tăng 27%) hay tìm kiếm giải pháp tài chính “vay tiền online” (tăng 45%).

Doanh nghiệp cần giúp thu hẹp khoảng cách về kỹ thuật, tài chính và khả năng tiếp cận. Không phải tất cả người dùng đều thành thạo như nhau trong lĩnh vực kỹ thuật số, đặc biệt là khi ngày càng có nhiều người dùng mới bước vào thế giới số. Trên thực tế, nhiều người mới sử dụng Internet vẫn đang loay hoay với cách xử lý các thao tác cơ bản.

Khuynh hướng mua hàng của người tiêu dùng khu vực Châu Á – Thái Bình Dương (APAC) thường cao hơn gấp 4,5 lần từ những thương hiệu giải quyết các vấn đề nhân quyền và cao hơn 3,5 lần đối với những thương hiệu giải quyết sự bất bình đẳng về kinh tế.

Ngoài 5 xu hướng chủ đạo trên, sự kiện “Tìm kiếm cho Ngày mai – Search for Tomorrow” còn đem đến 4 báo cáo thuộc nhiều lĩnh vực. Đây là những tài nguyên thông tin giá trị để các nhà tiếp thị có thể hiểu và hoạch định chính xác hơn chiến dịch của mình. Cụ thể:

CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO: