1. Ngày 28-7-2022

Đức ngày 27-7-2022 thông báo chưa chấp nhận mẫu hộ chiếu mới của Việt Nam. Lý do trên mẫu hộ chiếu này thiếu mục “Nơi sinh” (Place of birth, POB). Việt Nam bắt đầu cấp hộ chiếu theo mẫu mới từ ngày 1-7-2021, trong đó hộ chiếu phổ thông mới có bìa màu tím than (thay vì màu xanh lá cây đậm như cũ) và các trang trong có in hình các danh lam thắng cảnh của Việt Nam (thay vì để trống như cũ).

Bìa hộ chiếu mới (bên trái) và cũ của Việt Nam. (Nguồn: Internet. Thanks).

Hộ chiếu hầu hết các nước đều ghi rõ nơi sinh (chỉ có một số ít không thể hiện mục này, như Nhật Bản thay bằng Nơi cư trú có đăng ký (Registered Domicile); Hàn Quốc không có). Các mẫu hộ chiếu cũ của Việt Nam cũng có mục này. Chẳng hiểu sao mẫu mới lại thiếu mục này.

Trang nhân thân trên hộ chiếu mới (bên trái) và cũ của Việt Nam. (Nguồn: Internet. Thanks.)

Có thể người thiết kế mẫu hộ chiếu mới nghĩ rằng người ta có thể truy nơi sinh từ số định danh cá nhân 12 chữ số (3 số đầu là mã tỉnh thành nơi sinh). Nhưng vấn đề nằm ở chỗ đâu phải ai cũng biết mã này và cũng dễ mấy ai chịu mất thời gian tra cứu riêng cho người Việt khi nhập cảnh.

Nhân tiện, trong khi mẫu hộ chiếu mới bị bỏ bớt mục “Nơi sinh” thì nó lại dư cái cụm ghi “CMND” trong khi CMND giờ đang được đổi thành CCCD gắn chíp rồi.

Tất nhiên, như đã nói, trên thế giới vẫn có một số nước (ít thôi) không thể hiện nơi sinh trên hộ chiếu (có thể thông tin này nằm trong con chíp hộ chiếu). Chỉ sợ rằng có nước nào đó quy định phải có thông tin nơi sinh trên hộ chiếu thì người dân lại bị kẹt. Xin nhắc lại: các mẫu hộ chiếu cũ của Việt Nam đều có ghi nơi sinh.

Chắc chắn cơ quan ngoại giao của Việt Nam sẽ phải nhanh chóng làm việc với Đức cũng như những nước khác có đặt vấn đề để cùng nhau giải quyết vấn đề này hầu bảo đảm quyền lợi cho công dân nước mình. Thật ra, chuyện này vẫn có thể giải quyết qua đường ngoại giao vì thực tế vẫn đang có những nước cũng không ghi nơi sinh trên hộ chiếu (cụ thể như Hàn Quốc). Vấn đề ở đây là 2 bên cần đạt được sự thống nhất với nhau mà thôi.

2. Ngày 1-8-2022

Sau Đức giờ có thêm Tây Ban Nha tạm dừng cấp visa Schengen đối với hộ chiếu mới của VN. Cùng lý do hộ chiếu mới không có mục “Nơi sinh”.

Hộ chiếu một số nước như Hàn Quốc không có in nơi sanh, nhưng có lẽ thông tin này có trong con chíp.

Mặc dù theo quy định của ICAO, thông tin “nơi sinh” (place of birth) là tùy chọn (optional) trên hộ chiếu, nhưng tổ chức này cũnc khuyến cáo các nước cân nhắc, vì thông tin “nơi sanh” có thể được những nước nào đó yêu cầu khi xét cấp visa.

Mẫu hộ chiếu mới của Việt Nam. (Nguồn: Internet. Thanks).

3. Ngày 3-8-2022

Cuối cùng, cách giải quyết vụ mẫu hộ chiếu mới của Việt Nam không có mục “Nơi sinh” của Bộ Công an như vầy, theo A Phủ, là thỏa đáng. Và, cũng theo thiển ý của A Phủ, để bảo đảm sự an toàn lâu dài cho công dân, Bộ CA nên bổ sung mục “Nơi sinh” vào phần nhân thân trên mẫu hộ chiếu sắp cấp. Còn với các hộ chiếu mới đã cấp, nều có nhu cầu, người mang hộ chiếu có thể xin bổ sung thêm thông tin “Nơi sinh” vào phần “Bị chú” trên hộ chiếu.

Xin nói rõ, việc không ghi “Nơi sinh” trên hộ chiếu là không sai với Luật Xuất cảnh, Nhập cảnh của công dân Việt Nam 2019, cũng như theo quy định của Tổ chức Hàng không Dân sự Quốc tế ICAO. Một số nước (ít thôi) trên thế giới vẫn dùng hộ chiếu không có ghi “Nơi sinh” (Place of birth), như Hàn Quốc, Saudi Arabia,…. Cũng có những nước như Nhật Bản, Thụy Sĩ,… thay “Nơi sinh” bằng “Nguyên quán” (Place of origin). Nhưng có thể do hộ chiếu của họ thuộc loại “mạnh” và có thông tin trong con chíp. Tổ chức ICAO tuy quy định thông tin “Nơi sinh” là một tùy chọn (optional) – có thể ghi hay không ghi trên hộ chiếu, nhưng tổ chức này cũng ghi chú rằng các nước nên cân nhắc vì có một số nước cần thông tin “Nơi sinh” trong quy trình xét cấp visa.

Cho tới nay, sau Đức có thêm Tây Ban Nha rồi CH Czech đã thông báo tạm dừng xét cấp visa cho công dân Việt Nam mang hộ chiếu mẫu mới, cùng với lý do không có “Nơi sinh”.  Đây là 3 nước thành viên của Khu vực Schengen gồm 26 nước Châu Âu. Vì thế, những ai dùng hộ chiếu Việt Nam mới có visa Schengen do những nước khác cấp sẽ không được phép quá cảnh hay nhập cảnh 3 nước nói trên.

Vương quốc Anh, nước Châu Âu không thuộc Khối Schengen, tuy ngày 3-8-2022 thông báo vẫn công nhận hộ chiếu mẫu mới của Việt Nam, nhưng vẫn lưu ý rằng người nộp đơn xin thị thực và du khách (bao gồm trường hợp quá cảnh) cần cập nhật và kiểm tra thường xuyên các quy định liên quan tới hộ chiếu cho tất cả điểm đến khác trong hành trình.

Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam ngày 28-7-2022 thông báo, trong thời điểm hiện tại và cho đến khi có thông báo mới, các cơ quan chức năng của Pháp vẫn tiếp tục công nhận hộ chiếu mới của Việt Nam và cấp thị thực bình thường.

Mẫu hộ chiếu mới của Việt Nam. (Nguồn: Internet. Thanks).

Vì thế, nói tóm lại, cách giải quyết mới của Bộ Công an được công bố ngày 3-8-2022: ghi thêm “Nơi sinh” vào phần Bị chú trên hộ chiếu đã cấp và tiến tới xem xét bổ sung mục “Nơi sinh” vào phần nhân thân trên hộ chiếu mới là cần phải làm. May mắn cho tất cả là trên mẫu hộ chiếu mới, nhà chức trách vẫn có thể in thêm mục “Nơi sinh” trên chỗ còn trống bên cạnh mục “Quốc tịch”. Chỉ cần chỉnh phần mềm chớ chẳng phải bỏ phí gì hết.

Vấn đề là điều gì thật sự có lợi cho người dân thì phải làm thôi – mà làm một cách chủ động và nhanh chóng. Đừng có sợ mình bị cho là sai á. Mà xưa nay ai mà không có lúc sai sót, chỉ cần sai mà biết và chịu sửa cái sai là thiên hạ hạnh phúc rồi. Công bằng mà nói, chuyện này hỗng có sai theo luật định, chỉ là không phù hợp với thực tế mà thôi.

Để giải quyết ngay trước măt khi đã cấp hơn 270.000 hộ chiếu mẫu mới, Bộ Công an thông báo: Khi người mang hộ chiếu mẫu mới đề nghị, Cục Quản lý Xuất nhập cảnh sẽ xác nhận Nơi sinh của công dân trên trang Bị chú của hộ chiếu. (Ảnh: Internet. Thanks.)

A.P.