Bão Kajiki đổ bộ vào đất liền ở khu vực Nghệ An – Hà Tĩnh ngày 25-8-2025 là cơn bão thứ 5 ở Việt Nam trong năm 2025. Trước đó, vụ tai nạn thảm khốc lật du thuyền trên Vịnh Hạ Long ngày 19-7-2025 do ảnh hưởng của cơn bão số 3 Wipha có thể coi như thảm kịch do thiên tai đầu tiên trong mùa mưa bão 2025 ở Việt Nam. Và khi bàn luận về vụ tai nạn này, có nhiều người trong cộng đồng mạng lưu ý về chuyện thông tin liên lạc.

Công tác cứu nạn dù có được triển khai nhanh chóng ngay sau khi cơ quan chức năng nhận được tin tai nạn thì kết quả cũng chỉ tốt nhất nếu tin cấp cứu được tiếp nhận càng sớm càng tốt sau khi xảy ra. Với đặc thù vùng biển, chỉ có những khu vực gần bờ mới có sóng di động, và càng ra xa, sóng càng yếu. Lúc này, tàu thuyền chỉ có thể liên lạc với đất liền và với nhau qua hệ thống vô tuyến chuyên dụng. Với các tàu biển, chủ yếu tàu chạy tuyến quốc tế, người ta có thể lắp đặt mạng vệ tinh (vi dụ như Vsat) trên tàu. Vì thế, cơ chế báo động cấp cứu trên các tàu thuyền hoạt động trên biển, đặc biệt là du thuyền, cần phải được triển khai và tuân thủ nghiêm ngặt.

Theo thông tin báo chí, vào giữa năm 2024, Vịnh Hạ Long vẫn còn là một vùng “lõm sóng di động”. Chỉ có một vài điểm ở gần bờ mới có sóng điện thoại nhưng tín hiệu cũng rất yếu, thậm chí mất sóng, do bị các dãy núi che chắn. Việc một trong những điểm đến du lịch nổi tiếng toàn cầu, thu hút rất đông du khách khắp thế giới đến thăm, mà lại không có sóng di động quả là bất cập và nguy hiểm. Bởi lẽ, không có sóng di động thì không chỉ ảnh hưởng tới du khách mà còn gây khó khăn trong công tác bảo đảm an toàn an ninh, cứu nạn, cứu hộ. Tất nhiên, có lý do khách quan là do Vịnh Hạ Long là một Di sản thiên nhiên thế giới, việc đặt trạm thu phát sóng BTS ở vùng lõi di sản cũng vướng nhiều thủ tục, thậm chí với quốc tế (như cơ quan UNESCO). Đó là chưa kể tới đặc thù của vùng Vịnh Hạ Long với nhiều đảo và nhiều núi đá vôi che chắn sóng. Lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh thực tế đã nhiều lần kiến nghị về việc nhanh chóng phủ sóng di động toàn Vịnh Hạ Long.

Bão số 5 Kajiki khiến các lồng cá trên vùng biển Hòn La (Quảng Trị) bị sóng đánh trôi. (Ảnh: H.P./NLĐO/Internet. Thanks).

Thật sự, các cơ quan chỉ huy phòng, chống thiên tai có đưa ra các cảnh báo sớm mà chúng không thể tới kịp các nơi cần thiết thì cũng coi như không có tác dụng.

Trong những năm gần đây, các cơ quan chức năng và địa phương đã biết khai thác thế mạnh của các mạng xã hội để nhanh chóng đưa các thông tin cảnh báo tới cho người dân. Chẳng hạn mới nhất, trước diễn biến phức tạp của cơn bão số 3 Wipha đang tiến gần hơn tới vùng biển Quảng Ninh – Hải Phòng, ngày 20-7-2025, Cục Quản lý Đê điều và Phòng, chống thiên tai  (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã phối hợp với Zalo gửi đi hơn 29 triệu tin nhắn đến người dân tại các tỉnh phía Bắc có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi bão. Chỉ riêng năm 2024, có 231 triệu tin nhắn đã được gửi đến người dân tại các tỉnh chịu ảnh hưởng bởi tình hình thiên tai khắc nghiệt thông qua trang Zalo OA (Official Account) “BCĐ Quốc gia Phòng chống thiên tai”.

Việt Nam đang trong mùa mưa bão 2025, thời gian ẩn chứa nhiều nguy cơ thiên tai, thảm họa. Đây là thời điểm càng cần phải duy trì các hệ thống thông tin liên lạc được phủ sâu rộng và thông suốt. Có một điều nghiệt ngã là trong điều kiện mưa bão, hệ thống thông tin liên lạc lại chịu nhiều ảnh hưởng, từ cơ sở hạ tầng tới chất lượng sóng. Vì thế, lúc này càng cần các cơ quan hữu quan, cơ quan chức năng và các nhà mạng cùng phối hợp với nhau có các giải pháp hữu hiệu bảo đảm thông tin liên lạc cho cứu nạn, cứu hộ phòng, chống thiên tai.

HOÀI XUÂN