Chào ngày khai trường năm học mới.

Hôm nay, thứ Sáu 5-9-2025, cả nước Việt Nam rộn ràng tươi vui trong ngày khai trường, bắt đầu năm học mới 2025-2026.

Thân chúc các thầy trò một năm học mới an lành, mạnh khỏe, nhiều niềm vui và thành công. Các bạn học trò học ngày càng tấn tới nghen.

Ảnh do AI ChatGPT tạo. Thanks.

Điều mới lạ đầu tiên trong năm học mới này là bảng tên các trường ngoài cổng, và huy hiệu các trường trên áo học sinh đều mới tinh với địa chỉ mới sau cuộc “đại hợp nhất” trên quy mô toàn quốc vừa qua. Sáng nay, A Phủ phát hiện trên logo trường của “đại ca nhí” nhà mình đã thay tên quận thành tên phường mới. Có một chi tiết, là 3 năm học vừa qua, mỗi năm, trường đều đổi tên phường mới. Năm học đầu tiên là tên phường cũ. Năm thứ hai là tên phường thay đổi sau đợt sáp nhập phường của TP.HCM hồi cuối năm 2024 đầu năm 2025. Và năm học này là tên phường mới sau cuộc hợp nhất mới đây.

Ngày khai giảng năm học 2025-2026 cũng là ngày khai trường đầu tiên sau hợp nhất nên có cách làm khác, thể hiện sự hợp nhất. Lần đầu tiên trong 80 năm nay, các trường trên cả nước cùng tham dự lễ khai giảng trực tuyến toàn quốc chung một thời điểm từ 8h – 9h30 ngày 5-9-2025, cùng hát quốc ca với nhau. Lễ khai giảng toàn quốc được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia (Hà Nội), được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1 của Đài Truyền hình Việt Nam và kết nối trực tuyến tới tất cả các cơ sở giáo dục từ mầm non đến đại học trên cả nước.

Sáng nay, và cũng như sáng của cả tuần trước đó khi học sinh phổ thông tựu trường, A Phủ nhìn ra cửa và chợt thảng thốt, nhớ tiếc khi không còn thấy những gương mặt học trò mà mình đã quen thuộc mấy năm qua đi ngang nhà mình từ các nhà giữ xe tới trường. Có bạn đã đi qua nhà 6-7 năm (từ đầu THCS), có bạn ròng rã 3 năm (từ đầu THPT). Năm nay, các bạn đó đã tốt nghiệp phổ thông, nhiều bạn bắt đầu ngưỡng cửa đại học. Tất nhiên, có nhiều gương mặt mới của các bạn đầu cấp hay mới chuyển trường.

Bìa hai tờ báo học trò số ra ngày khai trường tại Sài Gòn trước 1975. “Thiếu Nhi” (1972) và “Ngàn Thông” (1971).

Nhóc cháu khai trường mà lòng ông A Phủ bồi hồi ngập tràn những hồi ức của những ngày khai trường của mình năm xưa. Hồi thời A Phủ, chỉ có một ngày tựu trường, ngày khai trường – có nghĩa là ngày khai giảng niên khóa mới, chớ không phân chia thành “tựu trường” và “khai giảng” như thời nhóc cháu hiện nay.

Từ bao năm rồi, mỗi dịp khai trường, người ta thường nhắc tới truyện ngắn “Tôi Đi Học” của nhà văn Thanh Tịnh (trong tập truyện ngắn “Quê Mẹ” xuất bản năm 1941). Trong đó, đoạn đầu thường được nhắc đến nhứt, như sau: “Buổi sáng mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên tôi thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: Hôm nay tôi đi học.”

A Phủ học phổ thông, từ tiểu học (tới hết lớp Nhất, lớp 5 bây giờ) là thi lên lớp đệ Thất (lớp 6 bây giờ) của trung học đệ nhất cấp (THCS bây giờ), rồi lên trung học đệ nhị cấp (THPT bây giờ), tại một tỉnh lẻ biên giới (giáp Campuchia) thuộc vùng Đồng Tháp Mười mỗi năm ngoài hai mùa mưa và nắng có thêm một mùa nước nổi. Hồi đó chiến tranh khốc liệt, ngày tựu trường còn là ngày để điểm danh bạn bè nào, thầy cô nào còn hay mất (có người là “nạn nhân chiến tranh”, có những người theo gia đình thuyên chuyển). Có những người thầm thương trộm nhớ của mình thuộc gia đình khá giả trong suốt 3 tháng hè đã lên Sài Gòn vừa tránh nạn, vừa học thêm. Và ba tháng hè của A Phủ thời trung học là ba tháng làm ra nhiều bài thơ thương nhớ nhứt, chép gần đầy cả cuốn vở 200 trang từ phần thưởng cuối năm học của Tổng thống. Và ngày tựu trường cũng là ngày để ta gặp lại, nhìn thấy mặt trở lại những người thầm thương trộm nhớ của mình. Mà những “gương mặt đầu đời” làm sao quên được…

Ngày này năm xưa: “Tôi đi học”. Ngày này năm nay: “Cháu tôi đi học”.

A Phủ nhờ AI ChatGPT tạo cho tấm ảnh ngày khai trường. Còn phần mình, A Phủ có hai tấm bìa của hai tờ báo tuổi thơ của mình là “Thiếu Nhi” (1972) và “Ngàn Thông” (1971) trong số ra dịp ngày khai trường năm xưa.

A.P.