Chuyến đi cuối cùng của ông Mandela

Posted by phphuoc on December 15, 2013 in THEO DÒNG THỜI SỰ Comments Off

Huyền thoại châu Phi Nelson Mandela ngày thứ Bảy 14-12-2013 đã thực hiện chuyến đi cuối cùng của mình, cũng là chuyến hồi hương trở về nơi chôn nhau cắt rún để an nghỉ bên tổ tiên và những người thân yêu quá cố của mình.

Chiếc xe tang đen chở di quan phủ quốc kỳ Nam Phi của ông Mandela được đoàn môtô dẫn đường đã từ nơi quàn linh cữu tới căn cứ không quân Waterkloof bên ngoài thủ đô Pretoria. Tại đây, quân đội đã trao linh cữu vị cha già dân tộc cho đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) làm nghi thức đưa tiễn. Tổng thống Jacob Zuma và cựu tổng thồng Thabo Mbeki, Đệ nhất phu nhân Graca Machel, cựu phu nhân Winnie Madikizela-Mandela, cũng như Tổng thống Kenya Uhuru Kenyatta cùng đại gia đình ông Mandela đã có mặt.

Sau khi Tổng thống Zuma đọc diễn văn và mọi người cử hành các nghi thức tiễn biệt, linh cữu ông Mandela được trao lại cho quân đội để chở bằng một chiếc máy bay vận tải quân sự C-130 Hercules có 2 chiến đấu cơ phản lực hộ tống bay về quê nhà của ông tại tỉnh Eastern Cape. .

Tại sân bay Mthatha (tỉnh Eastern Cape), linh cữu ông Mandela được quân đội đón chào và dùng xe di chuyển về làng Qunu cách đó 32km. Nhiều người dân đứng chờ hai bên đường để chào đón người con huyền thoại của quê hương về an nghỉ nơi quê nhà. Linh cữu ông Mandela về tới khu nhà gia đình mình lúc giờ chiều. Người ta thấy một chiếc trực thăng quân sự bay lòng vòng gần ngôi nhà này.

Cố cựu Tổng thống Nam Phi Mandela từ trần tối 5-12-2013 tại nhà riêng ở Johannesburg thọ 95 tuổi. Ngày hôm sau, linh cữu ông được chuyển về thủ đô Pretoria. Nhà nước Nam Phi đã tổ chức viếng nhà lãnh đạo suốt 3 ngày trước khi di chuyển linh cữu về quê nhà an táng.

Ngày 10-12, lễ truy điệu và vinh danh ông Mandela đã được chính phủ tổ chức tại sân vận động FNB 95.000 chỗ ngồi của thành phố Johannesburg – nơi ông xuất hiện trước công chúng lần cuối cùng trong dịp Nam Phi đăng cai giải vô địch bóng đá thế giới World Cup 2010. Nhiều vạn người dân đã tham dự cùng với khoảng 100 vị nguyên thủ quốc gia, trong đó có một số hoàng gia, người đứng đầu chính phủ, những người nổi tiếng,…

Khoảng 100.000 người đã tới đi quanh quan tài tiễn biệt ông Mandela trong 3 ngày quàn tại tòa nhà chính phủ Union Buildings – nơi đặt văn phòng Tổng thống Nam Phi mà ông Mandela từng làm việc khi là tổng thống da đen đầu tiên của nước này (1994-1999).

Rất đông người dân đứng dọc theo hai bên đường để đưa tiễn ông Mandela từ nơi quàn tới sân bay ở thành phố Pretoria và để đón chào ông suốt chặng đường dài 32km từ sân bay Mthatha (tỉnh Eastern Cape) tới ngôi làng Qunu, quê hương ông.

Lễ an táng ông sẽ được tổ chức vào lúc 8 giờ sáng (6:00 GMT), tức 1g chiều Chủ nhật 15-12-2013, kết thúc 10 ngày quốc tang. Có khoảng 5.000 người được mời tham dự, trong đó có những vị khách nước ngoài như Thái tử Anh Charles. Đã xảy ra một vụ lùm xùm khi ngày 14-12, cựu Tổng giám mục Giáo hội Anh giáo Nam Phi Desmond Tutu tuyên bố sẽ không tham dự lễ tang mà ông mong muốn có mặt do không nhận được thư mời. Văn phòng của ông cho biết đã hủy bỏ chuyến bay từ Protoria tới Eastern Cape. Người ta suy diễn rằng có thể ông Tutu không được mời vì mặc dù nhân vật được trao giải Nobel Hòa bình 1984 này là bạn thân của ông Mandela, nhưng vị giáo sĩ có nhiều uy tín này lại thường xuyên lên tiếng phê bình cả chính quyền Nam Phi lẫn gia đình ông Mandela. Tuy nhiên, ông Tutu vẫn có mặt trên lễ đài trong lễ tưởng niệm ngày 10-12 tại Johannesburg. Mac Maharaj, người phát ngôn của Tổng thống Nam Phi, cho biết có sự cố kỹ thuật gì đó, chứ tên ông Tutu có trong danh sách khách mời. Và sau đó, văn phòng ông Tutu loan báo vị cựu Tổng giám mục sẽ bay tới Eastern Cape dự lễ tang bạn thân mình.

Lễ an táng ông Mandela là một sự kiện cá nhân của gia đình. Người dân không thể có mặt mà chỉ được xem các diễn tiến chiếu trên những màn hình lớn. Theo yêu cầu của gia đình Mandela, không có công chúng và báo chí có mặt. Phumla Williams, nữ phát ngôn viên chính phủ, cho biết: “Gia đình Mandela không muốn chiếu trên truyền hình lễ an táng. Họ không muốn người ta nhìn thấy cảnh ông được hạ huyệt.”

Mặc dù ông Mandela chưa bao giờ công khai mình theo tôn giáo nào, nhưng gia đình của ông theo giáo hội Giám lý Methodist của Thiên chúa giáo. Không rõ có nghi thức an táng theo tôn giáo không. Nhưng lễ an táng ông Mandela được cho biết sẽ theo nghi thức của bộ tộc Xhosa. Khi linh cữu ông Mandela về tới ngôi nhà thời niên thiếu của ông, người nhà đã phủ tấm khăn truyền thống của bộ tộc lên áo quan. Trong suốt lễ tang, người ta không gọi ông bằng tên chính thức Mandela hay tên Madiba của bộ tộc mà dùng tên Dalibhunga mà ông được cho khi làm lễ trưởng thành vào năm 16 tuổi.

Người hùng đấu tranh chống chủ nghĩa phân biệt chủng tộc apartheid nổi tiếng với danh hiệu “người tù thế kỷ” Mandela sẽ an nghỉ trong khu đất gần nhà, bên cạnh 3 người con đã mất của ông. Trước đây, ông Madela luôn mong muốn được sống những ngày tháng cuối đời ở ngôi làng thân yêu của mình, nhưng ông đã phải trải qua chúng tại bệnh viện ở thủ đô Pretoria do bệnh phổi và sau đó an dưỡng trong tình trạng nghiêm trọng tại nhà riêng ở thành phố Johannesburg cho tới khi qua đời tối 5-12-2013.

Ngày 14-12 khi đón ông Mandela về, đám dông dân chúng đứng hai bên đường đã hô vang: “Tinh thần Nelson Madela sống mãi”. Người dân Nam Phi vẫn gọi ông là “Tata” (cha) và coi ông mãi mãi là “my president” – tổng thống của mình. Khi tiễn đưa ông Mandela tại Pretoria, Tổng thống Zuma nói rằng Nam Phi cần có thêm “nhiều Madiba hơn” để phồn vinh. Có lẽ ông nói thật lòng. Người ta đang lo ngại Nam Phi sẽ như thế nào sau khi ông Mandela – trụ cột của hòa giải, hòa hợp dân tộc – không còn sống.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 15-12-2013)

+ PHOTO: Người dân Nam Phi đứng hai bên đường tiến đưa ông Mandela ở thủ đô Pretoria và đón chào ông về tại tỉnh Eastern Cape ngày 15-12-2013. (Nguồn ảnh: Internet. Thanks).