Trưa 7-1-2015, vừa nghe tòa soạn tuần báo trào phúng Charlie Hebdo bị tấn công thảm sát, chị Jeannette Bougrab, 41 tuổi, đã lao ngay tới hiện trường để rồi ngã quỵ khi biết tin người yêu của mình là Stephane Charbonnier, 47 tuổi, Tổng biên tập báo, đã bị những tên khủng bố Hồi giáo bắn chết.

Thật ra, từ lâu rồi, cả hai người đều lường trước rằng cái ngày kinh khủng này rồi sẽ tới. Chị nói: “Tôi luôn biết anh ấy sẽ chết như Theo Van Gogh (cây bút biếm họa Hà Lan bị sát hại năm 2004).” Và giờ đây, sau khi thảm kịch xảy ra, chị cáo buộc cảnh sát đã không ngăn được vụ thảm sát này. Từ lâu, Charbonnier, bút danh Charb, đã nhiều lần bị bọn Hồi giáo cực đoan tuyên án tử hình và phải sống trong sự bảo vệ của cảnh sát. Cùng bị bắn chết với anh tại tòa soạn trưa hôm đó còn có một cảnh sát bảo vệ anh.

Bougrab cho biết Charb không bao giờ chịu có con vì anh hiểu mình sẽ bị giết chết một ngày nào đó. Nhưng chị vẫn yêu anh bởi “cách anh ấy chọn để sống và anh ấy là một người dũng cảm.” Chị nói: “Anh ấy sống không hề sợ hãi, nhưng biết rằng mình sẽ bị giết chết.” Chị kể mình đã van xin Charb rời khỏi nước Pháp, nhưng anh không chịu. Trong 3 năm nay, chị sống cùng Charb và đứa con gái nuôi tên May của mình.

Bougrab, con gái một người nhập cư người Algeria, là một luật sư và từng là Bộ trưởng Thanh niên và Cuộc sống Cộng đồng (năm 2010 tới 2012), thành viên Hội đồng Nhà nước cấp quốc gia dưới thời Tổng thống Nicolas Sarkozy. Chị nổi tiếng là một người theo chủ nghĩa thế tục (secularist) cứng rắn và là một người phê phán gay gắt tôn giáo, cụ thể là Hồi giáo.

Hôm đó đang dự một cuộc họp nhà nước, Bougrab nghe tin có bắn nhau tại tòa soạn báo Charlie Hebdo. Sau khi gửi cho người yêu ba tin nhắn liên tiếp mà không thấy hồi đáp, chị đã gọi điện cho anh và cũng không thấy trả lời. “Khi tôi tới đó, các hàng rào đã được dựng và chúng tôi không được phép vào. Ở đó, tôi nghe tin anh ấy đã chết.”

Bougrab cực kỳ đau khổ, tan nát cõi lòng, nhưng chị nói mình cũng cảm thấy tự hào vì “anh ấy đã đứng thẳng mà chết. Anh ấy đã bảo vệ chủ nghĩa thế tục. Anh ấy đã bảo vệ tinh thần của Voltaire.”

Nói với kênh truyền hình Pháp TF1, Bougrab giải thích: “Tôi ở đây không phải với danh nghĩa một cựu bộ trưởng, mà là một người phụ nữ vừa mất đi người đàn ông của mình, người vừa bị những kẻ man rợ giết chết. Tôi đã cảm phục anh ấy trước khi đem lòng yêu anh ấy. Anh ấy đã nghĩ rằng cuộc sống là một chuyện nhỏ khi anh ấy bảo vệ lý tưởng của mình. Bạn có biết có ai có khả năng chết cho lý tưởng của mình hôm nay không? Không. Bởi vì họ vừa mới chết, họ vừa mới bị sát hại.”

Bougrab thừa nhận rằng chị và Charb có lẽ không phải là một cặp đôi thích hợp cho nhau. Anh là người cộng sản, còn chị là thành viên của UMP, một đảng trung hữu. Nhưng rồi họ vẫn yêu được nhau.

Khi được phóng viên hỏi là chị có cảm thấy thoải mái khi thế giới chấp nhận biểu tượng “Je Suis Charlie” (Tôi là Charlie) và đó có thể được coi là một dấu hiệu của chiến thắng, của hy vọng, Bougrab đã nói một cách mạnh mẽ rằng: “Hoàn toàn không, bởi vì anh ấy đã chết. Nó hoàn toàn không phải là một chiến thắng. Nó là một sự thất bại. Nó là một thảm kịch cho đất nước chúng ta.”

Trong lần xuất hiện trên báo đầu tiên sau thảm kịch, Bougrab nói rằng nếu là Tổng thống Pháp, chị sẽ cho chôn cất 6 nhà báo của Charlie Hebdo tại Đền Parthenon Paris, nơi Voltaire, Jean-Jacques Rousseau, và các vị anh hùng Pháp an nghỉ. Bởi họ chính là những anh hùng. “Họ đã chết để bảo vệ quyền tự do ngôn luận và chủ nghĩa thế tục. Họ đã chết để chúng ta có thể sống tự do ở đất nước này, ở nước Pháp năm 2015.”

Thật là đau lòng khi nhìn tấm ảnh chụp hồi năm 2000 tại tòa soạn báo Charlie Hebdo mà báo Anh Daily Mail vừa đưa lên ngày 9-1-2015. Trong số các phóng viên, biên tập viên và nhân viên tòa soạn có mặt trong tấm ảnh, có 6 người đã bị thảm sát trưa 7-1-2015 tại chính nơi 15 năm trước họ đứng chup ảnh. Những nạn nhân từ trái qua là Philippe Honore, Georges Wolinski, Bernard Maris và Jean Cabut. Bên dưới (đứng trên cầu thang) là Stephane Charbonnier và Bernard ‘Tignous’ Verlhac.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 9-1-2015)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

Bougrab tại Tòa Thị chính Paris ngày 9-1-2015.

Bougrab tại hiện trường ngày 7-1-2015.

Bougrab tại hiện trường ngày 7-1-2015.