“Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỷ niệm hoang mang của buổi tựu trường.” Nhà văn Thanh Tịnh đã viết như vậy trong đoản văn “Tôi Đi Học” xuất bản năm 1941.

Còn ở thế kỷ 21 này, khởi đi từ năm 2003, hàng năm cứ vào cuối hè, mưa dầm dề và trên không đầy những đám mây chì nặng trĩu nước, chương trình học học Tiếp Sức Đến Trường do báo Tuổi Trẻ tổ chức đã trở thành một chiếc phao cứu sinh giải cứu biết bao bạn trẻ ở tuổi vào đời vừa trúng tuyển đại học nhưng có hoàn cảnh quá khó khăn có thể thực hiện được giấc mơ của mình trở thành tân sinh viên.

Câu thông điệp “Tân sinh viên khó khăn hãy gọi Tuổi Trẻ” kèm số điện thoại liên lạc trong những năm gần đây đã được chạy trên trang nhất báo in và lan tỏa theo các tài khoản trên mạng xã hội. Năm nay, số điện thoại liên lạc là (028) 3997 3838. Cụm 028 là mã vùng của TP.HCM. Giá như có thêm số hotline di động cho thêm tiện dụng. (Bạn Tuổi Trẻ bổ sung số di động của Tiếp Sức Đến Trường 0918033133).

Tính từ năm 2003 tới năm 2018, quỹ học bổng Tiếp Sức Đến Trường đã chi tổng cộng khoảng 120 tỷ đồng. Từ 5 tỷ đồng của 5 năm đầu (2003-2007), quỹ này đã bội thu trong 4 năm gần đây (2015-2018) với tổng cộng 51,3 tỷ đồng, trong đó riêng năm 2018 là 15 tỷ đồng.

Đây không phải là tiền của Tuổi Trẻ, cho dù chắc chắn cũng có đóng góp phần nào giống như xăng mồi động cơ. Mà đây là tấm lòng của biết bao nhiêu người tốt giàu lòng hảo tâm, kể cả những người thuộc diện “lá lành đùm lá rách”. Thậm chí kể cả những ai có mưu cầu gì đó thì miễn làm việc tốt cho cộng đồng là đáng nựng rồi. Từ ngày đầu, quỹ học bổng Tiếp Sức Đến Trường là một đại công trình xã hội hóa của cộng đồng. Và đó mới là kế sách bền vững lâu dài. Chỉ cần Tuổi Trẻ đứng ra khởi xướng và tổ chức cho ngon lành và đáng tin cậy.

Tổng cộng từ năm 2003 tới năm 2018, tức 16 năm, quỹ học bổng Tiếp Sức Đến Trường đã cấp được 18.110 suất học bổng, trung bình mỗi năm có hơn 1.100 tân sinh viên được “giải cứu” thành công. Có một chi tiết, trị giá mỗi suất học bổng tăng lên (có lẽ cho phù hợp với lạm phát và thời giá) từ 3 triệu đồng trong 5 năm đầu (2003-2007) lên 4 triệu đồng (2008-2009), rồi 5 triệu đồng (2010-2014) và 7 triệu đồng (có 120 suất đặc biệt 10 triệu đồng) trong 3 năm (2015-2017) để mới nhất là 10 triệu đồng (có 81 suất đặc biệt 15 triệu đồng) trong năm 2018. Ban tổ chức dự kiến trong năm học 2019-2020 sẽ trao khoảng 1.000 suất học bổng với mức giống như năm trước (10 triệu đồng/suất cơ bản và 15 triệu đồng/suất đặc biệt).

– Có lẽ, ban tổ chức nên thống kê trong tổng số các bạn tân sinh viên từng nhận học bổng, có bao nhiêu bạn đã tốt nghiệp.

– Do đây chỉ là khoản trợ giúp ban đầu, chủ yếu giúp các bạn tân sinh viên vượt qua được cản trở về tài chính cho năm học đầu, nên để cho ý nghĩa của chương trình thật trọn vẹn, có lẽ cần những chương trình tiếp sức cho các bạn này trong suốt thời gian học đại học và cao đẳng. Lúc này, không phải là chuyện tiền mặt mà chủ yếu là tạo điều kiện cho các bạn ấy có thể có được những khoản thu nhập từ sức lao động của mình. Tất nhiên, nếu ban tổ chức làm cầu nối được cho những người hảo tâm hễ giúp là giúp tới cùng thì thiệt là trên cả tuyệt vời.

– Âu cũng là một sự sòng phẳng và thể hiện trách nhiệm với truyền thống kẻ đi trước rước người đi sau, chương trình học bổng Tiếp Sức Đến Trường có thể có một ràng buộc là các bạn nhận học bổng cam kết sau khi tốt nghiệp trong một thời gian nào đó (có thể là 5 năm) sẽ đóng góp ít nhất là một suất học bổng cho đàn em của mình.

Tôi đang hoang mang, không biết trong ban tổ chức Tiếp Sức Đến Trường giờ tôi “nựng” ai đây? Cưng chịu hỗng nổi đó mà!

PHẠM HỒNG PHƯỚC