Từ trụ sở tại Santa Clara (bang California, Mỹ) ngày 2-12-2024 (giờ Mỹ), Tập đoàn Công nghệ Intel vốn là biểu tượng của chip máy tính đã ra thông cáo báo chí về việc ông Pat Gelsinger từ chức Tổng Giám đốc của Intel và rời khỏi hội đồng quản trị công ty kể từ ngày 1-12-2024.  

Intel đã bổ nhiệm hai nhà lãnh đạo cấp cao là David Zinsner và Michelle (MJ) Johnston Holthaus làm đồng giám đốc điều hành tạm thời trong khi hội đồng quản trị tiến hành tìm kiếm một CEO mới. Ông Zinsner là Phó Chủ tịch Điều hành và Giám đốc Tài chính của Intel. Trong khi đó, bà Holthaus đã được bổ nhiệm vào vị trí mới thành lập là CEO của Intel Products, một nhóm về máy tính bao gồm Client Computing Group (CCG), Data Center and AI Group (DCAI) và Network and Edge Group (NEX) của công ty. Ông Frank Yeary, Chủ tịch độc lập của Hội đồng Quản trị Intel, trở thành Chủ tịch Điều hành tạm thời trong thời gian chuyển giao. Cấu trúc lãnh đạo của Intel Foundry vẫn không thay đổi.

Ông Yeary cho biết: “Thay mặt cho hội đồng quản trị, tôi muốn cảm ơn Pat vì nhiều năm cống hiến và sự tận tụy của ông cho Intel trong suốt sự nghiệp lãnh đạo công nghệ lâu dài. Pat đã dành những năm tháng hình thành của mình tại Intel, sau đó quay trở lại vào thời điểm quan trọng của công ty vào năm 2021. Với tư cách là một nhà lãnh đạo, Pat đã giúp khởi động và hồi sinh quy trình sản xuất bằng cách đầu tư vào sản xuất bán dẫn hiện đại, đồng thời làm việc không mệt mỏi để thúc đẩy sự đổi mới trong toàn công ty.”

Thông cáo báo chí của Intel về sự kiện CEO Pat Gelsinger từ chức dài một cách bất thường so với các thông báo nhân sự thông thường. Intel đã dành nhiều lời để đưa ra những tuyên bố hướng về tương lai của một Intel không còn dưới sự lãnh đạo của ông Pat Gelsinger.

Trong 40 năm sự nghiệp công nghệ của mình, ông Pat Gelsinger, sinh năm 1961, có một thời gian dài “trưởng thành cùng Intel”, nơi ông làm việc từ thời thanh niên cho tới khi ra đi hồi năm 2009. Lúc ra đi, ông đang là Giám đốc Công nghệ CTO của Intel (đảm nhận từ năm 2001). Ông đã quay trở lại Intel và nhậm chức CEO Intel vào tháng 2-2021 với nhiệm vụ vực dậy “gã khổng lồ” công nghệ Mỹ đang chật vật trước những cạnh tranh khốc liệt trên thị trường bán dẫn, tình trạng sản xuất bị trì hoãn và sự ra đi của nhiều nhân tài. Đáng tiếc là ông Pat Gelsinger đã không thành công, phải trải qua một nhiệm kỳ đầy sóng gió và thách thức. Cổ phiếu Intel đã giảm tới 61% trong thời gian ông Pat Gelsinger lãnh đạo công ty. Chốt phiên giao dịch ngày 2-11, cổ phiếu Intel tiếp tục giảm trở lại, giảm 0,5% xuống 23,93 USD/cổ phiếu. Ông Pat Gelsinger đã phải từ chức trong bối cảnh Intel phải bán đi nhiều tài sản và sa thải hàng chục ngàn người lao động (chiếm tới 15% nhân lực).

Có lẽ cả ba yếu tố thiên thời, địa lợi, nhân hòa đều không ủng hộ ông Pat Gelsinger. Sự sụp đổ của thị trường máy tính toàn cầu hậu đại dịch COVID-19 đã quật ngã Intel vốn đang “khó ở”. Rồi vào thời điểm chỉ sau một năm ông Pat Gelsinger làm CEO Intel, trận cuồng phong trí tuệ nhân tạo AI đã khiến Intel thêm ngất ngư. Sự ra mắt thị trường của ứng dụng ChatGPT từ nhà OpenAI vào tháng 11-2022 đã khiến cả thế giới nổi cơn sóng gió với cơn cuồng AI. Các ứng dụng AI bùng nổ trong khi Intel bất lực trong việc nhường sân chơi chip xử lý AI cho đối thủ NVIDIA. Từng là một đối thủ nhỏ bé của Intel, giờ NVIDIA là công ty có giá trị thứ hai thế giới sau khi thắng lớn với các dòng chip chuyên dùng cho các trung tâm dữ liệu khổng lồ hỗ trợ AI. Giá trị thị trường 3.400 tỷ USD của NVIDIA gấp 33 lần con số 104 tỷ USD của Intel. Cổ phiếu NVIDIA cũng đã tăng gần 720% trong hai năm qua.

Ngay cả việc Intel đã phá vỡ truyền thống tự mình sản xuất chip xử lý cho mình để thành lập Intel Foundry với ý định sản xuất gia công chip cho các hãng khác cũng chưa có gì là khả quan.

Có những nhà bình luận nói rằng ban lãnh đạo Intel trong những năm qua đã bị lỗi về tầm nhìn, lỗi về nhận định thị trường kết hợp với sự xoay trở quá nặng nề, chậm chạp của một “gã khổng lồ”. Trước AI, Intel cũng đã phải nhường thị trường chip thiết bị di động lại cho đối thủ đồng hương Qualcomm.

Có những nguồn tin hồ nghi ông Pat Gelsinger đã bị Intel “ép” phải ra đi sau khi thất bại trong nhiệm vụ vực Intel dậy. Thiệt ra, nếu đúng như vậy thì cũng chỉ là chuyện bình thường trong làm ăn. Và thực tế thì chuyện ra đi của CEO Pat Gelsinger không phải là bất ngờ, thậm chí có người nghĩ rằng lẽ ra phải sớm hơn.

Vấn đề chính là liệu sau thời của CEO Pat Gelsinger, Intel sẽ ra sao? Intel có nguồn lực và những ưu thế đặc trưng chỉ cần “cờ vào tay ai”. Bất luận thế nào trong chuyện làm ăn, Intel vẫn là một người khổng lồ, một tượng đài mang tính biểu tượng về chip bán dẫn.

NGÔ LÊ