Việt Nam đang cùng cả thế giới tăng tốc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong mọi lĩnh vực cuộc sống xã hội. Các chuyên gia quốc tế nói rằng muốn ứng dụng AI một cách hiệu quả tối đa trên quy mô lớn thì cần phải tiến hành chuyển đổi AI. Và chuyển đổi AI là một thành phần mới trong chuyển đổi số, đồng thời giúp nâng chất cho chuyển đổi số, giúp tăng tốc chuyển đổi số.

“Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tập trung vào việc mở rộng nền kinh tế số, dự đoán chiếm 20% GDP vào năm 2025 và 30% vào năm 2030. Trọng tâm của chương trình là thúc đẩy chuyển đổi số trong doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và gia tăng giá trị cho các doanh nghiệp nội địa.

Có thể nói rằng, chuyển đổi số trong thời kỳ mới này không thể thiếu chuyển đổi AI. Trang Hypoteuse AI chuyên về AI nhấn mạnh: “Là một doanh nhân hoặc nhà lãnh đạo doanh nghiệp, bạn có thể nhận ra rằng AI là điều cần thiết cho sự tăng trưởng và tiến bộ. Nếu bạn chưa tận dụng AI, bạn có thể đang tụt hậu so với các đối thủ đang tận dụng.”

Khởi động chuyển đổi AI

Theo Hypoteuse AI, chuyển đổi AI là quá trình triển khai AI và máy học (ML) để cải thiện cách thức doanh nghiệp hoạt động và phát triển chiến lược. Quá trình này thường đòi hỏi phải thay đổi quy trình kinh doanh, cơ cấu tổ chức và vai trò của nhân viên.

Chuyển đổi AI cho phép tổ chức, doanh nghiệp tự động hóa các tác vụ lặp đi lặp lại và thông thường, giải phóng nhân viên để họ tập trung vào các công việc có ý nghĩa hơn. Nó cung cấp thông tin chi tiết cho phép bạn tối ưu hóa các quy trình kinh doanh và luồng công việc chính. Bạn có thể đạt được lợi thế cạnh tranh bằng cách triển khai AI để nâng cao trải nghiệm của khách hàng, đẩy nhanh quá trình phát triển sản phẩm và cải thiện việc ra quyết định.

Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch Tập đoàn Công nghệ CMC, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Tư nhân Việt Nam, khẳng định rằng Việt Nam đang bước vào một thời kỳ đặc biệt với những thay đổi lớn lao về công nghệ. Chuyển đổi số và AI không chỉ là xu thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết để doanh nghiệp tồn tại và phát triển. Ông nhận định: “Chuyển đổi số không chỉ là việc áp dụng công nghệ, mà là một cuộc cách mạng toàn diện, từ thể chế đến cách thức sản xuất.”

Trong bối cảnh này, Hiệp hội Doanh nghiệp Tư nhân Việt Nam nhận thấy rằng chuyển đổi số (Digital Transformation, CX/DX) và chuyển đổi AI (AI Transformation, AI-X) đóng vai trò trọng yếu trong cuộc cách mạng xây dựng lực lượng sản xuất mới và quan hệ sản xuất mới phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.

Tập đoàn CMC đã trở thành một trong những doanh nghiệp đầu tiên tiên phong chuyển đổi AI. Hồi tháng 9-2024, CMC đã chính thức công bố chiến lược chuyển đổi AI của Tập đoàn. Với bề dày kinh nghiệm hơn 3 thập niên (thành lập từ năm 1993), các thế mạnh công nghệ và chiến lược linh hoạt nhưng quyết đoán của mình, CMC đã nhanh chóng nhập cuộc chơi AI toàn cầu, tiến hành chuyển đổi AI với sự tự tin từ kinh nghiệm làm dịch vụ chuyển đổi số của mình.

Đào tạo nhân sự cho AI. (Ảnh: CMC)

Ông Nguyễn Trung Chính nói rằng: ” Chuyển đổi AI T (AI-X) là quá trình ứng dụng công nghệ AI để thay đổi tổng thể và toàn diện về cách thức hoạt động và tương tác trong mọi lĩnh vực của xã hội từ Chính phủ, doanh nghiệp đến đời sống của người dân. Mục tiêu của chuyển đổi AI là tận dụng tiềm năng vô tận của công nghệ Al để: Đổi mới sáng tạo, cải tiến về hiệu suất, năng suất, gia tăng giá trị và tạo ra một nền kinh tế số, với cam kết trách nhiệm và đạo đức nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống, thúc đẩy sự phát triển xanh và bền vững.”

TP HCM với lợi thế của mình là nơi đang có nhiều dự án chuyển đổi số, chuyển đổi AI các quy mô, cấp độ, từ khu vực chính quyền cho tới khu vực doanh nghiệp và cả xã hội. Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP HCM, nhấn mạnh: “Chúng tôi sẽ tạo điều kiện cho các start-up công nghệ, thúc đẩy nghiên cứu và phát triển AI trong các trường đại học, đồng thời thiết lập các trung tâm nghiên cứu phát triển công nghệ mới.” Từ tháng 9-2024, TP HCM đã đưa vào hoạt động Trung tâm Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4 (HCMC C4IR) với sứ mệnh thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển giao công nghệ tiên tiến. Mà AI chính là một cái lõi của Cách mạng Công nghiệp lần thứ 4.

Lợi ích thấy rõ của chuyển đổi AI

Theo Sổ tay chuyển đổi AI (AI Transformation Playbook) của Landing AI, trong khi chuyển đổi AI có thể mất 2-3 năm, các công ty có thể bắt đầu thấy lợi nhuận từ khoản đầu tư cho AI của mình trong vòng 6 đến 12 tháng.

Tại sự kiện Techday 2024 tổ chức ở TP HCM hồi cuối năm 2024, ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ FPT, cho biết: Giai đoạn chuyển đổi AI đã diễn ra và doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội này để phát triển đột phá.

Ông Tú dẫn chứng những lợi ích do chuyển đổi AI mang lại cho Tập đoàn Công nghệ FPT. Chẳng hạn, AI được tích hợp với điện toán đám mây tạo thành AI Factory (Nhà máy AI), cung cấp các dịch vụ AI thông minh trên cloud. Ông Tú cho biết: “Nhờ AI Factory, năng lực AI của FPT được tăng lên 100 lần.” Và hồi cuối năm 2024, FPT đã ra mắt AI Factory của FPT tại Nhật Bản, góp phần phát triển AI có chủ quyền cho nước công nghiệp hiện đại này.

CTO của FPT ước tính rằng, khi tiến hành chuyển đổi AI, doanh nghiệp có thể tiết kiệm chi phí 50%, tăng năng suất lao động 67%, với khả năng chăm sóc khách hàng 24/7, cũng như tạo ra các giá trị lớn hơn và cơ hội kinh doanh mới cho doanh nghiệp.

Những đề xuất từ doanh nghiệp Việt

Trong dịp Ngày Doanh nhân Việt Nam 2024, với tư cách Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Tư nhân Việt Nam, ông Nguyễn Trung Chính đã đưa ra 5 kiến nghị cụ thể gửi tới các cấp lãnh đạo Việt Nam để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số và AI tại Việt Nam. Đó là:

• Nhà nước cần có các chính sách hỗ trợ toàn diện cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp họ nắm bắt cơ hội từ công nghệ mới.
• Cần tập trung vào việc đào tạo chuyên sâu về kỹ năng số và trí tuệ nhân tạo để đáp ứng yêu cầu của lực lượng sản xuất số.
• Đẩy mạnh các cải cách thể chế và pháp luật để tạo điều kiện thuận lợi cho việc ứng dụng công nghệ.
• Tăng cường tiếp cận vốn và hỗ trợ tài chính cho các dự án đổi mới sáng tạo, đồng thời thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu.
• Doanh nghiệp tư nhân cần được tin tưởng và trao nhiều trách nhiệm hơn trong việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia.

Trong khi đó, theo ông Vũ Anh Tú, trong giai đoạn chuyển đổi AI, các doanh nghiệp cần phải giải bài toán là làm sao thấu hiểu được khách hàng, tiếp cận họ một cách thông minh, đồng thời tận dụng sức mạnh của dữ liệu và AI để tạo ra các hướng kinh doanh mới đột phá.

Tuy nhiên, theo CTO của FPT, việc ứng dụng AI tại Việt Nam hiện nay có nhiều thách thức. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam (chiếm tới 98% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động) có lợi thế là có động lực mạnh mẽ trong việc ứng dụng AI. Tuy nhiên, do quy mô nhỏ, các doanh nghiệp này gặp nhiều khó khăn trong việc xác định được các bài toán cụ thể, cách thức quản trị, đo lường hiệu quả của AI.

Theo các chuyên gia, trong chuyển đổi AI, nhà nước cần có giải pháp hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ ứng dụng AI. Thực tế là các doanh nghiệp quy mô nhỏ khó thể có được nguồn vốn đầu tư cho AI. Vì thế, các giải pháp AI theo dạng “đo ni đóng giày” cho riêng từng doanh nghiệp là không thể đối với họ. Ông Vũ Anh Tú nói rằng: Giải pháp được đánh giá phù hợp cho doanh nghiệp vừa và nhỏ ở Việt Nam là các giải pháp “may sẵn”, có thể dùng cho nhiều doanh nghiệp cùng một ngành và do một đơn vị chuyên nghiệp cung cấp.

Tin mừng là Việt Nam hiện có nhiều công ty công nghệ lớn có thể cung cấp các giải pháp AI “may sẵn” như thế và có thể hiệu chỉnh cho thích nghi với từng doanh nghiệp cụ thể.

Bài đã in trên báo Người Lao Động Chủ nhật 16-3-2025 và trên báo NLĐ Online.

NGÔ LÊ