HỒI 1

Có một người viết văn có “số má” khi được hỏi về những chi tiết trong một tác phẩm của mình, ông ấy bèn nói là “Tôi không có câu trả lời cho vấn đề này. Muốn tìm ra sự thật phải có một hội thảo công phu”. Không lẽ ông ấy nhầm lẫn, không nghe rõ câu hỏi. Người ta hỏi về những chi tiết mà ông ấy viết trong tác phẩm của mình, thì phải chính ông ấy trả lời chớ còn tính “bán cái” cho “tập thể” sao?

Mà cần gì phải đẩy trách nhiệm cho “hội thảo”. Tác giả chỉ cần trả lời là các chi tiết XYX đó là do mình hư cấu hay nghe ai kể hoặc lấy từ nguồn tài liệu nào.

Tiểu thuyết và phim truyện có quyền hư cấu, thậm chí hư cấu trên sự việc có thật. Không hư cấu thì sao lại thành tiểu thuyết hay phim truyện? Tác giả có thể dùng những chiêu thức, thủ pháp để đạt hiệu ứng tối ưu cho tác phẩm. Nhưng phải trong tầm kiểm soát và tác giả phải chịu trách nhiệm về những gì mình hư cấu. Khi độc giả, khán giả thắc mắc về một chi tiết nào đó, tác giả phải có trách nhiệm trả lời minh bạch, không vòng vo, đùn đẩy, lẩn tránh trách nhiệm đối với những gì mình viết, mình tạo ra.

Đơn giản chỉ vậy thôi. Tử tế và tôn trọng độc giả, khán giả là ở đó.

Ấy là A Phủ được Cô Hàng Xóm training như vậy.

Ảnh từ Internet. Thanks.

HỒI 2

Chiều tối nay, A Phủ lại bị Cô Hàng Xóm bắt “quỳ hai gối chống hai tay” trân tầm nệm Kymdan mà dạy rằng:

Hỗm rày thiên hạ trên mạng rần rần tranh luận về đề tài chiến tranh. Hỗng đâu xa vời mà chính là cuộc chiến khốc liệt đau thương xảy tra trên đất nước Việt Nam trước năm 1975. Nhìn chung, đó là một tín hiệu tích cực khi giới trẻ biết quan tâm tới đề tài lịch sử. Lọc ra những “chuyên gia đu trend”, ta dễ dàng thấy có nhiều bạn quan tâm thiệt sự.

Đáng chú ý là có những bạn 8X, 9X sinh ra xa lắc sau chiến tranh mà sôi nổi bàn luận về cuộc chiến như thể mình là người trong cuộc, từng trải qua chiến tranh vậy á.

Vậy thì kiến thức về chiến tranh, về cuộc chiến đã được các bạn trẻ thu thập từ đâu? Đó chủ yếu là từ sách báo, bao gồm cả sách giáo khoa, phim ảnh hay bây giờ có bàn tay của ChatGPT. Một số bạn được cha ông mình kể lại – và tất nhiên theo góc nhìn chủ quan, có giới hạn.

Và vì thế, những người viết về, kể về quá khứ, đặc biệt là có tính lịch sử, luôn phải hết sức cẩn trọng – chủ chốt là trung thực, minh bạch – để không gieo rắc những kiến thức sai lệch cho các thế hệ sau này – những người chưa từng trải qua những biến cố quá khứ đó. Cẩn trọng từng câu chữ, từng scene cảnh. Thời đang chiến tranh, ta có thể chấp nhận những “nội dung tuyên truyền” của các bên. Thời hòa bình, ta có lợi thế có được điều kiện và có một khoảng thời gian để lắng lại và nhìn lại một cách thấu đáo, đa chiều kích. Và những người từ quá khứ đó hiện vẫn còn nhiều có thể kiểm chứng, xác thực những gì được người đương thời viết ra, tạo ra.

Ứ, hự. A Phủ lên máu 200mmHg gục ngã trên tấm nệm Kymdan sau khi Cô Hàng Xóm bắt trả bài.

A.P.