Hướng về đồng bào miền Nam Trung bộ đang bị nhấn chìm trong đợt mưa lũ lịch sử. Cụ thể là những địa danh Quảng Trị, Huế, Quy Nhơn, Phú Yên, Nha Trang, Phan Rang, …

Quy Nhơn. Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Theo báo chí hình thế thời tiết không khí lạnh kết hợp với gió đông gây ra mưa rất cực đoan trong thời gian ngắn tại các địa phương từ Quảng Trị đến Khánh Hòa, đặc biệt ở Phú Yên cũ ghi nhận mưa từ 1.000 – 1.200mm.

Nha Trang. Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Thông tin với Tuổi Trẻ Online trưa 20-11-2025, ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, cho biết do mưa lớn đêm qua và sáng 20-11, lũ trên sông Kỳ Lộ (Đắk Lắk) đã vượt lũ lịch sử năm 2009. Lũ sông Ba (Đắk Lắk) vượt lũ lịch sử năm 1993, sông Dinh Ninh Hòa (Khánh Hòa) vượt lũ lịch sử năm 1986.

Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Hiện nay, lũ trên sông Kôn, sông Kỳ Lộ, sông Dinh Ninh Hòa, sông Cái Nha Trang, sông Cái Phan Rang đang ở mức rất cao, trên báo động 3 từ 0,2 đến 2,12m.

Khác với lụt ở miền Tây Nam bộ nước dâng từ từ, lũ ở miền Trung đổ từ thượng nguồn về ầm ập cuồn cuộn khiến nước dâng nhanh, nhiều khi trở tay không kịp.

Hình ảnh những đồng bào phải trổ nóc nhà chờ được tiếp cứu giữa biển nước làm nhói lòng người.

Bình Định. Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Lũ miền Nam Trung Bộ ngoài nguyên nhân của mưa lũ cực đoan còn có hậu quả của xả nước thủy điện, như Thủy điện Sông Ba Hạ xả nước ngày 19-11-2025 với lưu lượng xả chưa từng có vào Sông Ba (cao điểm tới 16.100 m³/s, cao nhất trong lịch sử xả lũ ở Việt Nam) gây ngập lụt diện rộng ở vùng hạ lưu. Theo các báo cáo ban đầu: Lưu lượng nước đổ về hồ Sông Ba Hạ trong ngày 19-11-2025 đạt tới 14.000-7.000 m³/s – tức lớn gấp hàng chục lần so với dòng chảy tự nhiên mùa khô. Đây là mức nước hiếm gặp, thậm chí vượt cả các đợt lũ đỉnh năm 1993 – năm được coi là “đại hồng thủy” tại Đăk Lăk. Theo quy trình vận hành, khi có nguy cơ bị vỡ đập, thủy điện phải xả nước. Quy trình 878/QĐ-TTg quy định: “Khi mực nước hồ vượt ngưỡng cho phép, hồ phải xả tương ứng với lưu lượng về, tránh nguy cơ mất an toàn công trình”. Vấn đề là Mẹ thiên nhiên giờ chứng minh việc xây dựng ồ ạt các nhà máy thủy điện vừa làm mất rừng, vừa tạo ra những quả bom nước nổ chậm. Chúng ta cần điện, cụ thể là từ thủy điện, nhưng không phải bằng mọi giá. Có lẽ cần cân nhắc kỹ hơn những tác động tiềm ẩn và tương lai của từng công trình thủy điện, đặc biệt là những công trình thủy điện vừa và nhỏ tràn lan khắp nơi. Mưa lũ Nam Trung Bộ cuối trung tuần tháng 11-2025 là bài học nhãn tiền và đắt giá.

Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Nhưng lúc này không phải là thời điểm để tranh cãi về trách nhiệm. Cấp bách là tiếp cứu nhanh nhất và an toàn nhất cho các đồng bào đang bị lũ lụt và chung tay trợ giúp họ vượt qua hoạn nạn tái thiết cuộc sống.

Phan Rang. Ảnh từ Facebook bạn bè. Thanks.

Không chỉ các đồng bào cư dân tại chỗ mà cả các đồng bào ly hương đi làm ở xa cũng mất ngủ, lo lắng bất an cho người thân, bạn bè mình đang chịu lũ lụt. Cha mẹ ông bà đang lạnh run oằn người giữa biển nước, còn các con cháu tha hương như đang ngồi trên lửa bỏng. Người đây, kẻ đó ngóng trong lo âu sợ hãi từng phân mực nước. Thương cho tất cả!

A.P.