Hôm rồi tại một khách sạn ở downtown của San Francisco (bang California, Mỹ), tôi nhìn thấy trên quầy tiếp tân có một chồng báo China Daily bằng tiếng Anh nằm bên cạnh những tờ báo Mỹ. Đây là báo cung cấp miễn phí cho khách.

Cái tên China Daily không lạ gì với tôi, đó là tờ báo tiếng Anh phát hành toàn quốc của Trung Quốc mà tôi từng nhiều lần đọc trong những chuyến sang nước này. Còn bây giờ ở Mỹ thấy nó, tôi ngạc nhiên vì sao khách sạn Mỹ lại chịu bỏ tiền ra mua tờ báo xuất bản tận Bắc Kinh. Nhưng khi lấy một tờ và tìm kiếm thông tin, tôi mới vỡ lẽ ra đây là ấn bản thực hiện và xuất bản ở Mỹ của China Daily.

Tờ báo China Daily USA được xuất bản từ năm 2009, ra từ thứ Hai tới thứ Sáu hàng tuần. Mục đích của tờ báo được giới thiệu là cung cấp một cửa sổ nhìn vào Trung Quốc, đề cập tới các vấn đề tài chính, chính trị và xã hội có ảnh hưởng tới Trung Quốc và Mỹ. Hiện nay nó đã mở các văn phòng tại 6 thành phố lớn ở Mỹ (New York, Washington DC, San Francisco, Chicago, Los Angles và Houston). Bài vở do các cây viết ở Mỹ và Trung Quốc thực hiện. Tất nhiên đối tượng chính của tờ báo này là những người Mỹ muốn tìm hiểu về Trung Quốc. Cái hay của tờ báo là dọn ra những món ăn Trung Quốc theo phong cách và khẩu vị của người Mỹ. Trong phần tự giới thiệu, tờ báo China Daily USA nói thẳng đây là tờ báo làm theo kiểu “đo ni đóng giày” (tailor-made).

Với hơn 3,8 triệu người (theo số liệu thống kê dân số năm 2010), người Mỹ gốc Trung Hoa là cộng đồng dân tộc lớn nhất trong nhóm người Mỹ gốc Á (chiếm 25,6%), nhưng chỉ chiếm 1,2% số dân Mỹ. Có tới một nửa số người Mỹ sinh ở Trung Hoa sống tại 2 bang California và New York.

Nhưng gây ấn tượng nhất cho tôi là những phụ trang dạng quảng cáo của tờ China Daily chính gốc Trung Quốc kẹp theo tờ báo Mỹ Washington Post – tờ nhật báo quốc gia đứng hàng thứ 7 trong làng báo Mỹ. Tờ phụ trang khổ lớn này có tên là ChinaWatch. Số đề ngày 25-9 có 6 trang. Tờ Washington Post cho ghi chú rõ ràng ngay dưới manchette phụ trang rằng nội dung phần này do China Daily thực hiện, không hề liên quan gì tới các bộ phận phóng viên và biên tập viên của Washington Post. Ngay trên đầu mỗi trang cũng in dòng cho biết đây là “một phụ trang quảng cáo trên Washington Post” (an advertising supplement to the Washington Post). Quả là rõ ràng và sòng phẳng đúng phong cách Mỹ.

Trong phụ trang quảng cáo của báo Trung Quốc ngày 25-9 này có những bài đinh về hệ thống các viện Khổng Tử ở Mỹ và trên thế giới, công cuộc đưa văn hóa Trung Hoa ra thế giới, chương trình Trung Quốc viện trợ cho các nước đang phát triển ở châu Phi, châu Á và châu Mỹ Latinh,… Các bài viết được thực hiện theo kiểu hễ đọc xong là “yêu liền” Trung Quốc!

Nếu như tờ China Daily USA đăng quảng cáo của các doanh nghiệp Trung Quốc (giá 1 trang màu tới 19.600 USD/lần), tờ phụ trang ChinaWatch tận dụng mọi diện tích để đăng nội dung, không hề có quảng áo ăn theo.

Dĩ nhiên ai cũng hiểu rằng tờ báo China Daily chẳng có nhu cầu hay dư tiền tới mức làm phụ trang quảng cáo trên tờ Washington Post (chi phí quảng cáo tới 250.000 USD/trang). Nó chỉ lấy danh nghĩa để làm cho nhà nước Trung Quốc thôi. Có lẽ chỉ có nền kinh tế lớn thứ 2 của thế giới và chủ nợ nước ngoài lớn nhất của Mỹ mới đủ tài lực và có nhu cầu để quảng bá Trung Quốc cho người Mỹ như vậy.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Washington DC 27-9-2013)