Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã bắt đầu điều tra về nguyên nhân vụ tai nạn của chiếc Boeing B77-200 chuyến bay 214 của hãng hàng không Hàn Quôc Asiana Airlines khi đang đáp xuống sân bay quốc tế SFO của San Francisco (Hoa Kỳ) trưa 6-7-2013. Nữ Giám đốc Sở Cứu hỏa San Francisco, Joanne Hayes-White, cho biết nhà chức trách đã loại bỏ nguyên nhân khủng bố.

Theo Giám đốc Hayes-White, có 2 người đã được ghi nhận tử vong. Sau đó, người phát ngôn sân bay Doug Yakel cho biết có 1 người bị mất tích và 181 người đã được chở tới các bệnh viện địa phương, trong đó có ít nhất 22 người bị thương nghiêm trọng.

Quan chức hãng Asiana Airlines ở Seoul cho hãng tin truyền hình ABC News biết máy bay xuất phát từ thành phố Shanghai (Trung Quốc), quá cảnh tại Seoul (Hàn Quốc) tới 5:04PM (giờ Hàn Quốc) cất cánh và đáp xuống sân bay SFO lúc 11:28AM (giờ PDT) sau chuyến bay dài 10g23ph. Trên máy bay có 307 người, trong đó có đội bay 16 người. Trong số 291 hành khách có 141 người Trung Quốc, 77 người Hàn Quốc, 61 người Mỹ, 1 người Nhật Bản,…

Có thể mất nhiều năm mới xác định được nguyên nhân

Từ lời kể của những nhân chứng, có thể máy bay đã mất kiểm soát khi hạ cánh. Có vẻ phi công đã cố nhấc máy bay lên hay là máy bay bị nảy lên trước khi sụp xuống và trượt trên đường băng ra nằm trên một bãi cỏ bên cạnh. Bình thường, khi máy bay cất cánh hay hạ cánh, phần đuôi vẫn ở vị trí thấp nhất. Khi cất cánh, máy bay ngóc đầu lên trước. Còn khi hạ cánh, máy bay trong tư thế đầu ngóc cao, phía đuôi hạ thấp xuống để hai bộ bánh sau chạm đất trước. Trong trường hợp chuyến bay Asiana Airlines này, máy bay vẫn đáp xuống bình thường, nhưng các nhân chứng thấy đột nhiên khó bụi bốc lên rồi nghe có tiếng va chạm lớn trước khi bốc cháy. Hình như đuôi máy bay đã chạm đất trước nên đã bị gãy văng ra xa.

Dominic Garcia, một nhân chứng đã kể với hãng tin ABC News rằng ông thấy khi máy bay chạm đường băng, “một đám mây hình nấm khổng lồ” bốc lên. “Trong vòng 15 giây nó chỉ còn là khói đen. Giống như một vụ nổ.”

Hãng tin AP mô tả: Phần nóc máy bay bị cháy trụi từng phần. Một động cơ bị rơi ra.

Chị Kate Belding đang chạy bộ ở bên kia vùng nước gần đường băng kể với hãng tin AP: “Tôi nhìn thấy một đám mây bụi cát bốc lên, một tiếng va chạm lớn rồi giống như máy bay bị nảy lên khi nó gần mặt đất. Hai cánh lắc lư qua lại.”

Bill Waldock, một chuyên gia về điều tra tai nạn hàng không, Giám đốc phòng thí nghiệm điều tra tai nạn thuộc trường Đại học Embry-Riddle ở Prescott (bang Arizona), nhận xét: “Chiếc B777 của Asiana đúng là đang trong giai đoạn hạ cánh và vì nguyên nhân nào đó mà việc hạ cánh đã bị lỗi. Vì lý do nào đó, máy bay đang hạ thấp xuống để tiếp đất thì bị đột ngột lại ngóc đầu lên tới một độ cao bất thường, có thể là do các phi công đang cố gắng để bay lên khỏi mặt đất.”

Thực tế thế nào, cần phải có thời gian để điều tra, đặc biệt là xem xét dữ liệu từ hộp đen của máy bay. Theo báo USA Today (7-7), có thể mất vài năm mới có kết luận.

Cũng theo báo USA Today, chiếc máy bay này đã có một đường bay khác với kế hoạch từ Seoul tới San Francisco. Có vẻ nó đã tiếp đất quá sớm, va chạm đầu tiên ngay đầu đường băng, chỗ mép biển có bờ kè. Sau đó, đuôi máy bay rơi ra, nằm cách thân máy bay mấy trăm feet. Mảnh vỡ từ máy bay văng rải rác dọc theo đoạn đường băng mà máy bay trượt đi. Hai người chết được tìm thấy ở bên ngoài xác máy bay.

Lời kể của một hành khách thoát chết

Còn đây là lời kể của một hành khách Hàn Quốc với hãng tin ABC News.

Anh Lee Jang-Hyung, 32 tuổi, ngồi với vợ là chị Lee Ji-Young, 33 tuổi, và đứa con trai 15 tháng tuổi ở hàng ghế đầu tiên trong khu economy class. Cha mẹ vợ của anh ngồi ở hạng business class. Hyung là công dân Hàn Quốc, còn vợ là công dân Hoa Kỳ, hai vợ chồng sống gần Berkeley. Anh nói rằng cả nhà mình may mắn không bị thương, nhưng anh bị sốc vì tình huống xảy ra.

“Chỉ ít phút trước khi hạ cánh, tôi nhìn ra ngoài cửa sổ và nhận thấy góc máy bay nghiêng khác thường. Mực nước biển không như bình thường. Đột ngột phần đuôi máy bay chạm mặt đất và máy bay nảy lên rồi rơi xuống đất trở lại. Lần nay có cảm giác như toàn bộ máy bay nằm song song và nghiêng về bên trái. Lúc đó sức ép kinh khủng. Rất mạnh. Tôi nhìn thấy hành lý từ các ngăn chứa trên trần rơi xuống. Rồi máy bay từ từ ngừng lại. Cho tới lúc đó không hề có một lời cảnh báo nào. Rồi chúng tôi nghe thông báo trên loa cho biết máy bay đã hạ cánh an toàn và yêu cầu mọi người phải ngồi yên trên ghế.” Hyung đã đeo chiếc mặt nạ dưỡng khi vừa rơi từ bên trên xuống và tròng một cái khác lên đứa con nhỏ của mình rồi chạy tới cửa. Nhưng anh bị các tiếp viên đẩy lại ghế của mình. “Khi vừa về lại ghế ngồi, tôi nhìn thấy khói và lửa bên ngoài cửa sổ bên phải. Lửa lan rộng và khói bắt đầu tràn vào bên trong máy bay. Tôi nắm lấy vợ con và chạy lại cửa thoát hiểm. Vào lúc đó, các cầu tuột đã sẵn sàng.”

Giám đốc Sở Cứu hỏa San Francisco cho biết khi đơn vị cứu hỏa đầu tiên tới nơi, 3 chiếc cầu tuột đã được bung ra khỏi máy bay và các hành khách đang thoát ra khỏi máy bay.

Hyung kể tiếp: “Cha mẹ vợ tôi kể là họ nhìn thấy một nữ tiếp viên bị thương. Khi máy bay va chạm lần thứ hai, tất cả hành lý trong các ngăn phía trên rơi ra, một số máy tính rơi xuống chiếc ghế cô tiếp viên đang ngồi bên cửa. Mọi người đã cố gắng tiếp cứu cô. Cha mẹ vợ tôi bị bầm vì bị hành lý rơi trúng.”

Sau khi thoát khỏi máy bay, Hyung và mọi người được chở đi đâu đó trong sân bay mà anh không biết. Họ được đưa vào thang máy chở hàng hóa và ở một nơi có mùi bẩn thỉu. “Tôi phải chờ 5 tiếng đồng hồ mà không có tã thay cho con và không có thức ăn. Sau khi tôi khiếu nại gay gắt, cuối cùng người ta mới đưa cho tôi mấy chiếc tã.” Số người bị thương được chở đi bệnh viện, số còn lại phải chờ hướng dẫn. Sau đó, số hành khách may mắn không bị thương đáng kể mới được chuyển tới một khu vực thoải mái hơn, được cung cấp bánh ngọt và trái cây. Họ được lệnh phải chờ để FBI thẩm vấn xong mới được phép rời khỏi sân bay.

Dù sao, đi máy bay vẫn là an toàn nhất

Asiana Airlines là hãng hàng không lớn thứ hai của Hàn Quốc (có uy mô như hãng hàng không quốc gia Korean Air). Hãng hiện có 12 chiếc B777-200ER 2 động cơ có thể bay liên tục 14 tiếng đồng hồ (bây giờ phải trừ ra chiếc vừa lâm nạn). Asiana có đội bay 79 chiếc máy bay, bay 91 tuyến quốc tế tới 71 thành phố ở 23 nước. Gần đây hãng này đã cố gắng mở rộng sự có mặt ở Mỹ và đã gia nhập liên minh hàng không Star Alliance, do hãng hàng không Mỹ United Airlines đại diện ở Mỹ.

Cục FAA Mỹ từng phải điều tra 2 vụ tai nạn của hãng Asiana xảy ra chỉ trong vòng vài tuần lễ hồi tháng 11-1998. Ngày 11-11, một chiếc máy bay chở 220 hành khách và 18 nhân viên phi hành đâm vào một chiếc máy bay đang đậu sau khi hạ cánh xuống sân bay quốc tế Anchorage ở Alaska. Lỗi do phi công chạy quá nhanh và điều khiển không đúng để tránh chiếc máy bay đang đậu. Tới ngày 30-11, một chiếc máy bay hàng hóa của Asiana đã đụng phải một cần cẩu trong khu vực an toàn bên cạnh đường lăn (taxiway) khi hạ cánh xuống sân bay quốc tế John F. Kennedy ở New York. Lỗi do phi công phụ tính toán sai độ an toàn của cánh máy bay.

Tai nạn ngày 6-7-2013 này là tai nạn chết người đầu tiên của một máy bay thương mại lớn ở Mỹ kể từ tháng 11-2001, khi một chiếc máy bay của hãng Mỹ American Airlines bay sang Cộng hòa Dominica lâm nạn khi cất cánh tại Queens (New York) làm chết toàn bộ 260 người trên máy bay.

Tai nạn gần đây nhất có liên quan tới máy bay Boeing B777 xảy ra ngày 17-1-2008 tại sân bay Heathrow (London, Anh). Chuyến bay 28 của hãng hàng không Anh British Airways đã hạ cánh thật gấp hụt đường băng khoảng 1.000 feet và trượt vào đầu đường băng. Vụ va chạm làm bể bộ phận hạ cánh của chiếc B777-200. Tai nạn làm 47 người bị thương. Kết quả điều tra cho thấy do không khí lạnh trên cao, những viên đá đã hình thành trong xăng gây nghẽn bộ phận trao đổi nhiệt khiến xăng không chảy được vào động cơ. Sự cố đông đá này được cho là xảy ra sau khi máy bay này vừa bay một chặng dài từ Bắc Kinh (Trung Quốc) về. Loạt động cơ Rolls-Royce Trent 800 series sử dụng cho máy bay này sau đó đã được thiết kế lại.

Hàng không vẫn là phương tiện giao thông an toàn nhất. Dựa theo dữ liệu tai nạn của chính phủ Mỹ, bình quân trên thế giới chỉ có khoảng 2 người chết trong mỗi 100 triệu hành khách trên các chuyến bay thương mại. Chỉ mới cách đây 10 năm thôi, hành khách có khả năng tử vong cao gấp 10 lần hiện nay khi bay trên một chiếc máy bay Mỹ. Còn hồi đầu kỷ nguyên máy bay phản lực (từ 1962 tới 1971), có 1.696 người chết, tức bình quân 133 người chết cho mỗi 100 triệu hành khách.

Châu Á vẫn còn là một trong những khu vực tăng trưởng nhanh nhất trong ngành hàng không thế giới. Theo Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA), ngay cả với hai nền kinh tế hàng đầu là Nhật Bản và Trung Quốc đang chậm lại, số lượng hành khách máy bay vẫn tăng 3,7% so với năm trước. Vì vậy, vấn đề hiện nay là đội ngũ phi công. Việc tìm cho đủ số phi công có kinh nghiệm để đáp ứng nhu cầu phát triển ở châu Á quả là một vấn đề. Báo cáo năm 2012 của hãng Boeing cho biết ngành hàng không sẽ cần thêm 460.000 phi công thương mại mới trong 2 thập niên tới, trong đó có 185.000 phi công dành cho châu Á.

Có quá nhiều cơ hội job màu mỡ như vậy, nhưng có lẽ giờ đây tôi phải duyệt xét lại kế hoạch trở thành phi công hàng không vào… kiếp sau!

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 7-7-2013)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

 

+ VIDEO CLIPS:

 

+ MỜI ĐỌC THÊM:

Máy bay Asiana Airlines lâm nạn khi đáp xuống sân bay San Francisco.