Cảm nhận về cuộc Họp mặt Gia đình THKT
Đối với tôi, buổi họp mặt Gia đình THKT (Trung học Kiến Tường) ngày 15-3-2015 vừa qua là một dấu lạ. Biến cố đó vượt xa tầm cỡ của một buổi họp mặt thường niên của các bạn đồng môn, nhưng mang ý nghĩa một lễ hội. Mặc dù chỉ là một lễ hội nho nhỏ, nhưng có đầy đủ phong độ khai phóng của nó. Chẳng hạn có đại diện chính quyền địa phương tham dự, có phần trao quà tương trợ cho các học sinh nghèo, và có phần tặng bảng nhớ ơn cho quí thầy cô… Không những thế, để dự hội, nhiều người đã vượt những con đường dài hàng trăm cây số và có người đã lặn lội trên quãng đường dài hàng ngàn cây số.
Ba mươi vị thầy cô tham dự là một con số lớn hiếm có nơi các cuộc họp mặt của các cựu học trò đồng môn. Trong tấm hình chụp quí vị thầy cô, có vài người bạn ở trọ cùng nhà với tôi thủa xưa. Nhìn hình ảnh của họ tôi thật sự xúc động. Quí anh Nguyễn Xuân Kỳ, Võ Xuân Sơn, Đoàn Văn Nhiêu, Bùi Trung Tính, thân hình đều mảnh khảnh suy yếu theo thời gian. Anh Sơn có hai hàng lông mày trắng rủ xuống trông như một vị thiền sư trong tranh vẽ. Nhìn các anh, tôi không khỏi nhớ đến những ngày cũ.
XƯA VÀ NAY
Cô Nguyễn Thị Bích Thủy và thầy Đỗ Ngọc Trang trong ngày thầy Võ Xuân Sơn “sang ngang”. Đám cưới ngày 30-7 âm lịch năm Canh Tuất, tức 31-8-1970. Ảnh chụp trước nhà “nhạc phụ đại nhân” của thầy Sơn.
Từ trái qua là các thầy: Nguyễn Tấn Trưởng, Mai Văn Nhãn, Nguyễn Hữu Hệ, Đoàn Văn Nhiêu, Trịnh Đình Loạt và Nguyễn Xuân Kỳ.
(Ảnh chụp năm 1967 trong khuôn viên trường THKT, do thầy Nguyễn Xuân Kỳ cung cấp)
Các thầy cô trên sân trường THKT nhân tiệc Tất niên 1972. Từ trái qua: thầy Bùi Trung Tính (đeo kính đen, rất ngầu nhé!), thầy Nguyễn Trọng Hòa, cô Trần Thị Trị, thầy Hoàng Đình Biểu, thầy Trần Khắc Hòa, thầy Uông Văn Đính (mặc áo dài), và thầy Đoàn Văn Nhiêu. (Ảnh này được thầy Bùi Trung Tính cung cấp ngày 25-4-2010)
Các thầy: Lương Văn Liên, Bùi Trung Tính, và Nguyễn Hữu Hệ. Mùa nước lụt 1966 tại chợ Kiến Tường.
Thầy Nguyễn Xuân Kỳ (bên trái) và thầy Đỗ Ngọc Trang trước căn nhà trọ ở xóm Cá Rô (Kiến Tường), năm 1967. (Ảnh do thầy Đỗ Ngọc Trang – cô Nguyễn Thị Bích Thủy cung cấp ngày 30-3-2010)
Thầy Đỗ Ngọc Trang và phu nhân Nguyễn Thị Bích Thủy (bìa phải) mừng đón cô Hoàng Thị Cẩm Thạch khi cô Thạch tới thăm nhà thầy cô tại California tháng 7-2014 trong chuyến sang Mỹ lần đầu tiên của cô. Hơn 40 năm, họ mới gặp lại nhau.
Thầy Đoàn Văn Nhiêu tại cuộc họp mặt THKT ngày 15-3-2015.
Thầy Nguyễn Xuân Kỳ (trái) và thầy Bùi Trung Tính tại cuộc họp mặt THKT ngày 15-3-2015.
Thầy Võ Xuân Sơn tại cuộc họp mặt THKT ngày 15-3-2015.
Thuở ấy, chúng ta đến Kiến Tường chẳng mang theo một tài sản nào. Năm đầu sống ở Kiến Tường là những ngày thiếu hụt về mọi mặt. Cuộc đời bị hạn chế dồn ép vào nếp sống vụn vặt và tầm thường. Lúc đó câu hát “Đời ta hết mang điều mới lạ” ru hồn tôi khi chiều về và mắt tôi bị hỏa mù nên cũng nghĩ như vậy. Nhưng những ngày “Tôi đã sống rất ơ hờ” từ từ cháy tan. Chính trong khoảng thời gian vật lộn với cuộc sống và với chính mình, tôi đã trưởng thành. Tôi, và tôi tin toàn thể thầy trò chúng ta, đã nhận ra rằng ai cũng nhận được ơn phước để sống với nhau dưới mái trường THKT. Ơn phước chẳng có gì sâu xa hơn là những gì chúng ta vốn đã có, chẳng qua mình chưa nhận ra thôi. Thông thường chỉ khi nào thấy người cụt chân cột mình trên mảnh ván, mình mới thấy tri ơn đôi giầy cũ mòn đế đã bao bọc đôi chân mình. Vì vậy, thời gian có thể làm nhiều thứ tan thành bụi bay theo gió, nhưng chiều sâu của nó cũng đầy minh triết cho cuộc đời của mỗi người.
Đầu xuân, tin tức hằng ngày đưa tin xã hội tràn lan những lễ hội tưng bừng đầy tính bạo động và khoe khoang. Những lễ hội khiến những người xa xứ hướng lòng về quê hương cảm thấy bất ổn và lo sợ. Nhưng cuộc họp mặt Gia đình THKT diễn ra âm thầm nơi một tỉnh nhỏ của một nhóm người già là một xoa dịu rất êm ái. Nhóm người già này, có người đã không thể tới, có người đã tới nhưng không dám chắc mình còn có thể đến kỳ sau. Vì vậy sỉ số mỗi năm mỗi giảm đi. Nhưng khi còn đủ sức, họ tụ lại với nhau trên mảnh đất xưa để chung một niềm vui rất giản dị. Niềm vui của người bỗng dưng thấy mình trẻ lại là học trò và những vị đã bị bỏ quên tự nhiên thấy mình là thầy cô như thuở nào.
Tôi không thể nhắc đầy đủ quí danh của các vị thầy cô và các em học sinh, nhưng mỗi người trong buổi họp mặt đều rất đáng yêu. Tôi không dám vọng cao nghĩ rằng tinh thần tôn sư trọng đạo của gia đình Trung học Kiến Tường như một điểm chuẩn nào đó gửi cho học đường và làm đẹp cộng đồng. Nhưng ít nhất tình nghĩa ở đây đủ đầy một ly nước giúp cho những ai khao khát niềm tin lấy lại chút sức lực để có một niềm vui.
ĐỖ NGỌC TRANG, cựu Giáo sư Việt Văn THKT.
(Elk Grove, California tháng 3-2015)
Xin mời xem hình ảnh ngày họp mặt THKT 2015.