SIR OBAMA Ở VIỆT NAM: Sự tinh tế và từng trải
Món bún chả Hà Nội và chiếc nhẫn cưới của ông Obama.
Hơn 20g tối 23-5-2016. Quán bún chả Hương Liên trên đường Lê Văn Hưu (Hà Nội). Đó là nơi và thời gian của những tấm ảnh, clip video gây bão trên các mạng xã hội và các phương tiện truyền thông đại chúng từ đêm qua tới giờ.
Sự kiện lõi: Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama tới quán bún chả ăn tối theo lời mời của Anthony Bourdain, một đầu bếp Mỹ nổi tiếng, người đang làm host (chủ trì) của chương trình truyền hình du lịch và ẩm thực Anthony Bourdain: Parts Unknown trên đài truyền hình Mỹ CNN.
Ngay sau bữa ăn bún tay đôi với tổng thống của mình giữa thủ đô Việt Nam, ông Bourdain đã đưa tấm ảnh “lịch sử” này lên mạng xã hội chia sẻ hình ảnh Instagram với lời khen trình độ cầm đũa “hoàn hảo” của Tổng thống Obama. Thật ra, ông chủ Nhà Trắng này vốn là một thực khách quen thuộc của nhiều tiệm bán bún nướng, phở của người Việt ở Trung tâm thương mại Eden của người Việt ở bang Virginia (Hoa Kỳ) chỉ cách Nhà Trắng khoảng 1 giờ 30 phút lái xe. Ông Obama mê những món ăn này của người Việt. Những người quen ở khu vực này kể rằng ông Obama đi ăn món Việt rất bình dân, ăn mặc lèng xèng, ăn uống như bất cứ ai. Họ cho biết phu nhân của ông, bà Michelle, không hạp mấy món này, nên chỉ có ông chủ Nhà Trắng mình ên “tự sướng”.
Cũng chia sẻ ảnh chụp ăn bún uống bia cùng ông Obama (nhưng với góc chụp khác) trên mạng truyền thông xã hội tin nhắn Twitter, đầu bếp Bourdain ghi chú “Low plastic stool, cheap but delicious noodles, cold Hanoi beer.” (ghế đẩu bằng nhựa thấp, bún rẻ nhưng ngon, bia Hà Nội ướp lạnh). Trong tweet trước đó, ông Bourdain cho biết bữa ăn tối bún chả với tổng thống tổng cộng hết 6 USD và do ông trả. Hai ông đã ăn bún chả, gồm một đĩa thịt heo nướng và bún. Tổng thống Obama đã gọi cho ông hai suất bún chả (giá 40.000 đồng/suất) và 2 chai bia Hanoi ướp lạnh (giá 15.000 đồng/chai). Sau khi ăn xong, ông Obama còn mua thêm 4 suất bún chả đem về, và khoản này do chính ông thanh toán bằng tiền Việt.
Không phải ngẫu nhiên mà hai nhân vật của công chúng này đi ăn bún chả với nhau. Đài CNN cho biết hình ảnh bữa ăn bún chả này sẽ được đưa vào chương trình truyền hình Anthony Bourdain: Parts Unknown mùa thứ 8 (dự định phát từ tháng 9-2016). Chương trình truyền hình du lịch và ẩm thực này đã được đầu bếp Bourdain thực hiện cho CNN từ năm 2013. Ông đi khắp thế giới để giới thiệu danh lam thắng cảnh và các món ăn đặc sản của địa phương. Trong tập 5 của mùa thứ 4 (phát sóng tháng 10-2014), Bourdain đã giới thiệu thành phố Huế với các món bún bò Huế, cơm hến, bánh bột lọc và bánh bèo.
Chắc chắn trong bữa ăn tối bằng bún chả kéo dái 1 giờ này, ông Obama không chỉ ngon miệng với những món ăn Việt ở ngay chính nước Việt (hương vị bảo đảm là khác hẳn với những lần ông ăn món Việt trên đất Mỹ của mình), mà còn hạnh phúc trước sự chào đón quá nồng ấm và ồn ào của đông đảo người dân Việt. Có nhiều người đã phải chờ từ 6 giờ chiều, tức chờ 2 tiếng đồng hồ, trước khi ông Obama và đoàn tùy tùng đến; sau đó còn đứng đợi bên ngoài cho tới khi ông ra về. Ông Obama đã thể hiện sự chân tình đáp lại lòng chân tình của người Việt với nụ cười luôn nở hết cỡ trên miệng, thái độ thân thiện và bình dân, bắt tay đến mỏi cả tay với quá chừng người dân.
Và chính vì cái sự bắt tay quá nhiệt tình và quá nhiều này đã phát sinh một tình tiết gây nhiều tranh cãi.
Đó là sau khi ăn xong, vừa ra khỏi cửa quán, thấy quá đông người đứng đợi đón chào mình, ông Obama đã đi tới để chào hỏi và bắt tay họ. Sau mấy cái bắt tay đầu tiên, ông đã rụt tay lại và rất ý tứ, len lén dùng bàn tay phải tháo chiếc nhẫn cưới đeo trên ngón áp út của bàn tay trái ra rồi nhanh nhẹn thả vào lòng bàn tay trái để bỏ chiếc nhẫn vào túi quần. Ông làm thiệt nhanh và gọn, trong khi gương mặt vẫn giữ nụ cười tươi tắn và miệng thốt lên những lời chào. Từ sau đó, thì Tổng thống Hoa Kỳ nồng nhiệt dùng cả hai tay để bắt tay với người dân. Còn hot hơn cả siêu sao showbiz hay bóng đá.
Tất nhiên hành động tháo nhẫn của ông Obama dù tinh tế, nhanh gọn và cố giấu kín tới mấy cũng bị một số smartphone ghi lại bằng video. Và đó là lý do mà trên mạng đã xuất hiện những lời tranh cãi theo suy diễn chủ quan của người tiếp nhận.
Thiệt ra, đừng bao giờ cắt cúp từng hình ảnh riêng rẽ ra khỏi bối cảnh thực sự của chúng. Làm như vậy, ý nghĩa của hình ảnh sẽ xoay lật theo ý đồ của người xử lý. Hành động của ông Obama chứng tỏ ông là một người tinh tế và từng trải. Và xin lưu ý là ông đã từng làm như thế ở một số nơi khác chớ không phải chỉ ở Việt Nam.
Cho dù có người suy diễn là ông Obama đã được nhân viên nhắc nhở phải cẩn thận kẻo bị tuốt mất chiếc nhẫn, nhưng tôi không nghĩ theo góc độ xấu cho người Việt. Cũng phải chấp nhận một thực tế đông tây kim cổ của những fan cuồng, họ có thể lấy bất cứ thứ gì “hớ hênh” của các thần tượng, mà cũng có khi “trấn lột” chẳng từ, chẳng phải vì lòng tham mà là lòng hâm mộ, muốn có được những thứ đó làm kỷ niệm. Vốn là người từng trải, ông Obama còn biết lo xa, lỡ mình vô ý vô tứ để xảy ra điều đó thì quả là gây khó xử cho tất cả. Đây lại là chiếc nhẫn cưới của ông và ông đã luôn đeo trên tay từ khi cưới bà Michelle hồi năm 1992 tới nay.
Vốn là người tinh tế, chắc chắn ông Obama hiểu rằng bắt tay một người đeo nhẫn, nhất là khi bắt tay thật chặt và thật vội, người bắt tay có thể bị chiếc nhẫn làm cho bị đau. Hãy xem các clip video thấy mọi người đã bắt tay ông Obama nồng nhiệt ra sao, và sau khi tháo nhẫn cất rồi, ông Obama đã bắt tay đáp lại nhiệt tình như thế nào.
Thực tế là chiếc nhẫn cưới của ông Obama khá lỏng. Các tấm ảnh chụp cho thấy nó thường bị tuột xuống tới lóng bên dưới của ngón tay.
Bây giờ thì tới phiên tôi suy diễn. Sau gần 8 năm làm tổng thống của đất nước giàu mạnh số 1 thế giới, ông Obama nếu không ốm hơn thì cũng ốm bằng khi mình mới cưới vợ cách đây 2 con giáp. Bằng chứng nhãn tiền là chiếc nhẫn cưới vẫn lỏng. Rồi nhìn thấy tóc ông thêm bạc nhiều (cho dù ông vào Nhà Trắng năm 2009 khi mới 48 tuổi và hiện nay 54 tuổi). Phải nói thẳng nói thiệt rằng nước Mỹ “xài” tổng thống dữ quá. Chiếc ghế tổng thống không phải để ăn trên ngồi trước thiên hạ, ở trên muôn dân. Đó là chiếc ghế nóng nhất nước Mỹ, hay có thể nói là nóng nhất thế giới, và chỉ dành cho những người thật tâm muốn cống hiến và phục vụ mọi người.
Bất luận thế nào, tôi đã tua đi tua lại nhiều video clip cả của trong nước lẫn của nước ngoài ghi hình bữa ăn tối bún chả của ông Obama tại Hà Nội đêm 23-5-2016, và nhận ra rằng người đàn ông quyền lực nhất thế giới này tinh tế biết chừng nào.
P/S: Trưa 24-5-2016, khi tới nói chuyện trước khoảng 2.000 người Việt trẻ tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia Hà Nội trước khi bay vào thăm TP.HCM, có lẽ đã rút kinh nghiệm tối qua, Tổng thống Obama đã không đeo nhẫn cưới nữa. Sẵn sàng bắt tay tới mỏi tay mới thôi.
PHẠM HỒNG PHƯỚC
+ Ảnh: cắt từ các video clip trên YouTube và từ Internet. Thanks.
Xin mời xem video cảnh ông Obama tháo nhẫn (gây thứ 14):
Ông Obama đi ăn bún chả tại Hà Nội tối 23-5-2016: