Đảo quốc Cuba ở vùng biển Caribbean bắt đầu chịu ảnh hưởng của siêu bão Irma từ sáng sớm 8-9-2017 khi vành đai mưa bên ngoài của tới miền bắc và miền trung đảo này gây sóng cao, ngập lụt vùng duyên hải và các sông, quật ngã cây cối, tàn phá nhà cửa. Bão Irma đã đổ bộ vào lãnh thổ Cuba tại mỏm đông của đảo El Romano, ngay bên ngoài bờ biển phía bắc của hai tỉnh Camaguey và Ciego de Ávila ở miền trung Cuba lúc 10g đêm 8-9 với sức gió ban đầu mạnh tới cấp Category 5 (160mph). Đây là trận bão đầu tiên mạnh hết cấp theo thang bão Đại Tây Dương gồm 5 cấp của Mỹ đổ bộ Cuba trong vòng nhiều thập niên nay.

Từ 7g sáng 8-9, Punta de Maisí ở cực đông của Cuba đã chìm trong mưa nặng với sức gió 60km/g và sóng biển dâng cao hơn 4 mét. Lượng mưa ghi nhận được tới lúc đó là 47mm.

Vào gần trưa, Nersys Sarmiento, Phó Chủ tịch Hội đồng Phòng vệ Thành phố (MPC) và đứng đầu lực lượng dân phòng của thành phố Gibara, cho báo Granma biết rằng có 43.610 người, tức hơn một nửa dân cư thành phố, đã được đưa vào các nơi trú ẩn.

Vào lúc 10g, Giai đoạn báo động bão (Hurricane Alarm Phase) đã được công bố cho các tỉnh Villa Clara, Sancti Spíritus, Cienfuegos và Matanzas. Giai đoạn báo động (Alert) cho Mayabeque, La Habana và Artemisa; và Giai đoạn thông tin (Informative Phase) cho tỉnh Pinar del Río. Các tỉnh khác tiếp tục được đặt trong Giai đoạn Báo động (Alarm Phase).

Có 7,5 triệu người (66,9% dân số) đã được đặt trong Giai đoạn báo động bão. Ba giai đoạn của hệ thống cảnh báo sớm (Early Warning System) đã được triển khai toàn bộ Cuba.

Mặc dù Cuba đang phải gồng mình chống bão Irma, vào trưa 8-9, Thứ trưởng Ngoại giao Rogelio Sierra đã bày tỏ tình đoàn kết với đảo quốc Antigua and Barbuda thuộc Khối Thịnh vượng chung (Commonwealth) và do Nữ hoàng Anh Queen Elizabeth II đứng đầu. Quần đảo Caribbean này vừa bị bão Irma tàn phá với 95% nhà cửa và cơ sở hạ tầng bị hư hại, trong đó có khoảng 30% bị san thành bình địa. Mặc dù ngăn cách với Cuba bởi các đảo quốc British Virgin Islands, Puerto Rico, Dominican Republic và Haiti, đảo quốc Antigua and Barbuda là nơi các thầy thuốc Cuba hoạt động y tế và đang tham gia các nỗ lực khắc phục hậu quả bão Irma.

Ngay sau đó, Thứ trưởng Ngoại giao Rogelio Sierra cũng bày tỏ tình đoàn kết và hỗ trợ của Cuba đối với hai nước Mexico và Guatemala đêm 7-9 vừa chịu trận động đất mạnh 8.1 độ Richter giết chết ít nhất 61 người ở vùng duyên hải Mexico. Họa vô đơn chí, chiều 8-9, bão Katia từ Vịnh Mexico đã đổ bộ vào Tecolutla ở bang Veracruz của Mexico. Theo Trung tâm Bão Quốc gia Mỹ (USNHC), mặc dù bão Katia khi vào Mexico đã giảm sức mạnh xuống còn cấp Category 1 với sức gió 75mph (120kph), nhưng vẫn đủ sức gây mưa lớn và tạo ra những trận lũ lụt đe dọa sinh mạng con người.

Vào đầu giờ chiều 8-9, bão Irma đang di chuyển theo hướng tây và mây bao phủ toàn bộ Cuba. Mắt bão nằm cách tỉnh miền trung Ciego de Avila khoảng 300km về hướng đông nam. Nhà khí tượng José Rubiera dự báo miền bắc của các tỉnh Ciego de Ávila, Sancti Spíritus và Villa Clara có thể chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi bão Irma.

Vào sáng 9-9, các nỗ lực khắc phục hậu quả bão Irma, đặc biệt là khôi phục hệ thống điện bắt đầu triển khai ở những nơi bão càn quét đêm hôm trước. Vào sáng sớm này, sức gió của bão Irma giảm xuống còn cấp Category 4 (150mph). Tới trưa, sức gió giảm còn cấp Category 3.

Trong thông báo số 5 của cơ quan Dân phòng Quốc gia (National Civil Defense General Staff) về bão Irma: Giai đoạn báo động bão đã được công bố cho các tỉnh Mayabeque, Havana và Artemisa. Ngoại trừ đảo Thanh niên (Isle of Youth) ở trong Giai đoạn thông tin, tất cả các tỉnh khác được đặt trong Giai đoạn báo động.

Vào 10g sáng 9-9, trạm khí tượng báo cáo rằng chỉ trong vòng 3 giờ đã đo được lượng mưa 142mm ở thành phố cảng Nuevitas (tỉnh Camagüey) và 110mm ở Júcaro en Ciego de Ávila. Trạm khí tượng ở thành phố Holguín đo được lượng mưa tới 208mm trong vòng 24 giờ.

Thành phố Yaguajay là nơi bị bão Irma tàn phá nặng nhất ở tỉnh Sancti Spíritus thuộc miền trung Cuba. Sức gió mạnh tới hơn 200kmh. Có 40% nhà cửa ở đây đã bị hư hại bởi bão Irma.

Bão Irma di chuyển chầm chậm dọc theo duyên hải phía bắc Cuba. Sáng 9-9, bão tiếp tục di chuyển về hướng tây qua các tỉnh Sancti Spiritus và Villa Clara trước khi chuyển sang hướng bắc tiến về bang Florida của Mỹ. Sức gió sẽ tăng lên khi Irma ra biển khơi có thể đạt cấp Category 4 khi vào Mỹ. Bão Irma sẽ ảnh hưởng tới Cuba cả ngày 8, ngày 9 và ngày 10-9.

Hãng tin Pháp AFP cho biết vào ngày 9-9, các quan chức Cuba cho biết bão Irma đã gây “thiệt hại đáng kể” (significant damage) nhưng không cho biết thêm chi tiết. Họ khẳng định là chưa ghi nhận có trường hợp thương vong nào. Theo AFP, trước khi bão Irma, khoảng 50.000 du khách nước ngoài đã đi lánh nạn hay rời khỏi Cuba.

P.H.P.

+ Ảnh: Granma, CNN, Daily Mail, Cuban News Agency và Internet. Thanks.