Kết quả tính đến 3g16 AM (ET) ngày 7-11-2018 (tức 3g16 PM ngày 7-11-2018 ở VN). Hạ nghị viện chính thức về tay đảng Dân chủ khi đảng này đạt đủ 218 ghế cần thiết để trở thành phe đa số. Trong 411/435 ghế đã công bố, Dân chủ chiếm 218 ghế, Cộng hòa 193 ghế.

Còn ở Thượng viện, trong 96/100 ghế được công bố, Cộng hòa đạt đủ 51 ghế cần có để nắm quyền kiểm soát, trong khi Dân chủ chỉ có 43 ghế.

Tối muộn 6-11-2018, trong khi đảng Dân chủ bắt đầu vào phase vượt qua đảng Cộng hòa liên tục dẫn đầu số ghế tại Hạ nghị viện, Tổng thống Donald Trump đã gọi điện cho bà Nancy Pelosi, thủ lãnh phe thiểu số Hạ nghị viện (House Minority Leader) – tức lãnh đạo của đảng Dân chủ tại Hạ nghị viện, để chúc mừng sự kiện đảng Dân chủ đã giành lại được quyền kiểm soát Hạ nghị viện sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ ngày 6-11-2018. Từ nay, bà trở thành lãnh đạo phe đa số ở Hạ nghị viện (House Majority Leader) và sẽ giáp mặt với ông Trump nhiều hơn. Có vẻ ông Trump ngay từ sớm đã nhận ra thế yếu của Cộng hòa trong cuộc đua Hạ nghị viện nên xoay qua tập trung o bế vận động cho các ứng cử viên Thượng nghị viện.

Tổng thống Donald Trump và bà Nancy Pelosi (Ảnh: Báo New York Post)

Trước bầu cử Tổng thống Trump và đảng Cộng hòa của ông nắm cả lưỡng viện Quốc hội. Tại Thượng nghị viện, Cộng hòa nắm 51 ghế, Dân chủ 47 ghế và nghị sĩ độc lập 2 ghế. Còn tại Hạ nghị viện, Cộng hòa có 235 ghế, Dân chủ 193 ghế, trống 7 ghế.  Cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ 2018 này quyết định số phận toàn bộ Hạ nghị viện và 35 ghế Thượng nghị viện (gồm 26 ghế của đảng Dân chủ và 9 ghế của đảng Cộng hòa).

Sau cuộc bầu cử, Cộng hòa tiếp tục nắm quyền ở Thượng nghị viện và mất quyền kiểm soát Hạ nghị viện về tay Dân chủ. Cộng hòa hiện đang nắm ưu thế ở Tối cao Pháp viện (Supreme Court) với 5/9 ghế.

Như đã nói, cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này có ý nghĩa đặc biệt và được cả thế giới quan tâm khi là phép thử về đánh giá của cử tri Mỹ cho 2 năm cầm quyền đầu tiên của Tổng thống Trump thuộc đảng Cộng hòa. Nói cách nào đó, đây không chỉ theo truyền thống là cuộc đấu giữa hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, mà là cuộc đấu giữa phe ủng hộ Tổng thống Trump và phe chống Tổng thống Trump.

Mặc dù vẫn giữ được Thượng nghị viện, nhưng việc để mất Hạ nghị viện về Dân chủ chắc chắn khiến cho 2 năm cuối nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump gặp nhiều khó khăn hơn. Bất luận thế nào, Hạ nghị viện vẫn là nền tảng lập pháp, là cửa ngõ của các đạo luật và quyết sách, và đặc biệt là nơi nắm tay hòm chìa khóa ngân sách quốc gia. Chính trường nước Mỹ trong 2 năm tới càng thêm không yên ả. Ông Trump sẽ phải học cách để chung sống với Hạ nghị viện đã ôm tiền từ du thuyền Florida nhảy sang ghe chiếu Cà Mau, không còn thuộc phe mình nữa. Ắt có ai đó mừng và hy vọng, từ nay trong khi phải chia trí để đối phó với những chuyện hỉ nộ ái ố từ Hạ nghị viện, ông chủ Nhà Trắng khó tập trung như trước để tính sổ đối ngoại. Ngay cả vị tiền nhiệm Barack Obama cũng vuốt mặt chút nào vì đỡ phải canh cánh lo toàn bộ các di sản của thời mình sẽ bị phá sản không chút nương tay.

PHẠM HỒNG PHƯỚC