Sau những nỗ lực xử lý vấn nạn lưu niên về cuộc gọi rác, tin nhắn rác trên thiết bị di động trong năm 2020, ngay từ đầu năm 2021, cơ quan chức năng Việt Nam đã đưa ra một công cụ mới để chống tệ nạn tin giả, tin độc hại trên mạng. Đó là Website tingia.gov.vn do Trung tâm Xử lý Tin giả Việt Nam (VAFC) quản lý.

Theo Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TT-TT), Website mới này là cổng tiếp nhận trực tuyến các phản ánh về tin giả của các cơ quan, tổ chức, cá nhân; đồng thời công bố đâu là các tin giả (bằng cách gắn nhãn “tin giả” lên thông tin đó). Slogan của Website này là “Lan tỏa sự thật”  với mục tiêu góp phần làm lành mạnh không gian mạng.

VAFC sẽ công bố tin giả thuộc nhiều lĩnh vực như: chính sách pháp luật; kinh tế tài chính; y tế, sản phẩm y tế liên quan đến sức khỏe con người; thiên tai, dịch bệnh; an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội; tài khoản giả mạo, đường link lừa đảo…. Chẳng hạn như đã dán nhãn “tin giả” cho những video giả mạo VTV quảng cáo thuốc đông y, fanpage Bích Thủy TV đăng tải thông tin sai sự thật việc công an đánh và tạm giữ 2 phóng viên tại Bình Dương,…

Quy trình tiếp nhận và xử lý tin giả của VAFC hiện gồm 3 bước. Bước 1: tiếp nhận (các phương thức, nguồn và phân loại thông tin tiếp nhận). Bước 2: thẩm định (tin đã có kết luận của cơ quan chức năng; tin do tổ chức, cá nhân phản ánh). Bước 3: Công bố (đóng dấu các thông tin theo các loại: tin giả, tin sai sự thật, tin xác thực).

Theo VAFC, chức năng chính của trung tâm là tiếp nhận – thẩm định – công bố, nên chỉ đưa ra cảnh báo trên Website để người dùng nắm bắt khi tiếp nhận và chia sẻ thông tin trên mạng. Còn việc xử lý các cá nhân, tổ chức đưa thông tin giả, tin sai sự thật thuộc thẩm quyền của cơ quan công an.

Mọi người dân có thể phản ánh các tin giả, tin sai sự thật mà mình phát hiện theo hình thức phản ánh trực tuyến (điền vào form trên Website) hay gọi cho đường dây nóng số 1800-8108.

Trên Website của VAFC này cũng có hướng dẫn cho mọi người cách nhận biết, phòng tránh tin giả.

Trước đó, Thông tấn xã Việt Nam đã phối hợp cùng nền tảng video ngắn TikTok triển khai kênh phòng chống tin giả FactCheckvn (@factcheckvn). Factcheckvn là một phần trong Dự án “Cuộc chiến chống tin giả – Những ý tưởng sáng tạo và giải pháp hiệu quả” của Thông tấn xã Việt Nam. Chỉ sau 1 thời gian ngắn, Factcheckvn đã có hơn 66.000 người theo dõi và gần 6 triệu lượt xem qua rất nhiều nội dung video thông tin sáng tạo và ý nghĩa. Vào tháng 10-2020, Chương trình chống tin giả của Thông tấn xã Việt Nam, trong đó có Kênh Factcheckvn trên TikTok, đã đoạt giải Vàng ở thể loại Best Project for News Literacy tại lễ trao giải trực tuyến chiều 15-10 trong khuôn khổ Hội nghị Truyền thông Kỹ thuật số Châu Á 2020 của WAN-IFRA.

Những nỗ lực phòng chống tin giả, tin độc hại huy động sự tham gia giám sát của cả xã hội, cụ thể là những người dùng mạng xã hội, mạng Internet, không chỉ giúp làm trong sạch, lành mạnh không gian mạng dùng chung cho mọi người, mà còn tránh cho người dùng vô tình vi phạm pháp luật, đặc biệt là tội phát tán tin giả, tin độc hại (chủ yếu qua hình thức chia sẻ trên mạng).

Việc ra đời của những kênh thông tin, Website,… chuyên về phòng chống tin giả sẽ tạo điều kiện cho mọi người cùng tham gia nên chắc chắn sẽ có hiệu quả hơn.

Bản in trên báo Người Lao Động Thứ Tư 20-1-2021 và trên báo NLĐ Online

ANH PHÚC