Chủ nhật 5-11-2023 là lần đổi giờ thứ hai trong năm 2023 ở Mỹ. Từ 2 giờ sáng, hầu hết nước Mỹ bắt đầu đổi từ giờ mùa hè DST (Daylight Saving Time hay Summer Time, Spring Forward) đã đổi vào ngày Chủ nhật 12-3-2023, trở lại giờ tiêu chuẩn (Standard Time) hay giờ mùa đông (Fall Back hay Winter Time).

Theo quy định mới nhất đang áp dụng, lần đổi giờ đầu tiên trong năm (spring forward, đổi sang giờ DST) diễn ra vào ngày Chủ nhật thứ hai của tháng 3 và lần thứ nhì (fall back, trở lại giờ ST) vào ngày Chủ nhật đầu tiên của tháng 11.

Từ giờ DST đổi sang giờ ST là phải trừ đi 1 giờ. Chẳng hạn, bữa trước là 8g sáng, nay là 7 giờ sáng.

Như vậy người ở Bờ Đông, bao gồm thủ đô Washington DC vốn xài giờ ET (Eastern Time), thay vì phải cách giờ Việt Nam 13 giờ (lấy giờ Việt Nam trừ 11 nếu là PM và cộng 13 nếu là AM sẽ thành giờ ET, như 10g VN là 23g ET), nay cách giờ Việt Nam đúng 12 giờ, (lấy giờ Việt Nam trừ 12 nếu là PM và cộng 12 nếu là AM sẽ thành giờ ET, như 18g VN là 6g ET).

Đặc biệt, những người ở Bờ  Đông xài giờ ET giờ đây rất dễ dàng quy đổi sang giờ VN và ngược lại nhờ chỉ sau giờ VN đúng 12 tiếng đồng hồ. Cụ thể, lúc 8 giờ sáng ngày 5-11-2023 ở Bờ Đông là 8 giò tối cùng ngày ở VN.

Do nước Mỹ rộng tới 2.897 mile (4.662km) từ Bờ Đông giáp Đại Tây Dương đến Bờ Tây giáp Thái Bình Dương, bao gồm tới 6 múi giờ (time zone), quá trình đổi giờ diễn ra lần lượt theo các múi giờ từ Đông sang Tây.

Sở dĩ nói là hầu hết nước Mỹ vì có bang Hawaii và phần lớn bang Arizona cùng các lãnh thổ hải ngoại của Mỹ (Puerto Rico, American Samoa, Guam, Northern Mariana Islands, và US Virgin Islands) không áp dụng cái vụ đổi giờ phiền phức này. Ở bang Arizona, chỉ có vùng lãnh thổ gọi là Navajo Nation – một khu bảo tồn của người da đỏ bản địa ở phía Bắc bang là áp dụng đổi giờ.

Đổi từ giờ DST sang giờ ST, người ta sẽ đi ngủ muộn hơn 1 giờ và dậy trễ hơn 1 giờ. Bất tiện nhất là đi làm về trễ hơn 1 tiếng đồng hồ nên trời tối hơn – đặc biệt là khi có mưa hay tuyết.

Thời gian dùng giờ ST chỉ dài có 4 tháng. Tới 2g ngày Chủ nhật 10-3-2024, nước Mỹ sẽ đổi thành giờ mùa Hè DST.

Sau 1 thế kỷ được áp dụng, chế độ đổi giờ 2 lần trong năm sau này bị cho là không thật sự hữu dụng mà còn gây nhiều phiền phức, rắc rối. (Giờ tiết kiệm ánh sáng ban ngày DST đã được triển khai ở Mỹ để giải quyết những lo ngại về phối hợp vận chuyển xe lửa vào năm 1918). Từ năm 2015, ngày càng nhiều bang của Mỹ đề xuất các dự luật chấm dứt việc đổi giờ hàng năm như hiện nay.

Theo ALMANAC, trong 5 năm qua, 19 tiểu bang đã ban hành luật hoặc thông qua nghị quyết quy định thời gian tiết kiệm ánh sáng ban ngày quanh năm, nếu Quốc hội cho phép thay đổi như vậy và trong một số trường hợp, nếu các bang xung quanh ban hành luật tương tự.

19 tiểu bang đó là Colorado (2022); Alabama, Georgia, Minnesota, Mississippi và Montana (2021); Idaho, Louisiana, Ohio (nghị quyết), South Carolina, Utah và Wyoming (2020); Delaware, Maine, Oregon, Tennessee và Washington (2019); Florida (2018); Massachusetts (2017).

Vào năm 2022, một cuộc thăm dò dư luận của CBS News/YouGov cho kết quả có 46% người Mỹ được hỏi đồng ý dùng giờ DST quanh năm, và 33% chọn dùng giờ ST, trong khi chỉ có 21% (tức 1/5) muốn giữ nguyên như trước nay.

Tạp chí Mỹ Time (1-11-2023) cho biết: Hồi tháng 3-2022, Đại học Monmouth University (New Jersey) đã tổ chức thăm dò và cho thấy chỉ có 1/3 số người Mỹ được hỏi là muốn giữ nguyên chuyện đổi giờ hằng năm. Trong khi đó, có tới 6/10 người Mỹ muốn bỏ cái vụ đổi giờ.

Hồi tháng 3-2023, Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio của bang Florida đã trình lại dự thảo Luật Bảo vệ Ánh nắng Sunshine Protection Act of 2023 với Thượng nghị viện mới để chọn giờ DST làm giờ quanh năm ở Mỹ. Nếu được thông qua, Mỹ sẽ kết thúc chuyện mỗi năm xuân thu nhị kỳ đổi giờ vào cuối năm 2023. Trước đó, ngày 15-3-2022, chỉ 2 ngày sau khi Mỹ chuyển sang giờ DST, Thượng nghị viện khóa trước đã thông qua dự luật Senate Bill 623 có tên gọi Đạo luật Bảo vệ Ánh nắng (Sunshine Protection Act of 2021) do Thượng nghị sĩ Cộng hòa Marco Rubio bảo trợ. Dự luật này chưa kịp được Hạ nghị viện thông qua thì nước Mỹ đã đến cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11-2022 và có Quốc hội khóa mới, mọi sự phải “tắt đèn làm lại”.

Chắc chắn là cho hết năm 2023, tình hình vẫn “vũ như cẩn”. Bởi cho đến khi bắt đầu đổi giờ tháng 11-2023, dự luật Bảo vệ Ánh nắng 2023 vẫn chưa được Thượng nghị viện Mỹ thông qua ở cấp Tiểu ban.

HẠNH LEE