Cuộc khủng hoảng con tin Algeria đã kết thúc trong máu
Cuộc khủng hoảng con tin quốc tế ở Algeria đã kết thúc đẫm máu ngày 19-1-2013 khi các lực lượng đặc nhiệm nước này tấn công dứt điểm vào nơi những tay súng Hồi giáo cực đoan đang cố thủ cùng các con tin, trong đó có hàng chục con tin phương Tây. Theo thông báo của chính phủ Algeria, cuộc khủng hoảng con tin này đã kết thúc với toàn bộ 32 tay súng bắt giữ con tin đã bị tiêu diệt và có 23 con tin đã chết.
Ngày 16-1-2013, một toán tay súng thuộc nhóm Hồi giáo cực đoan “Tiểu đoàn máu” đã tấn công vào nhà máy khai thác khí thiên nhiên ở Ain Amenas giữa sa mạc Sahara, bắt giữ các công nhân viên đang có mặt làm con tin. Theo tin ban đầu có tới 41 công dân nhiều nước phương Tây. Từ đó, bọn chúng cố thủ và bị bao vây trong nhà máy.
Ngày 17-1, các lực lượng đặc nhiệm Algeria đã bất ngờ tấn công trong điều kiện được nói là thiếu thông tin về tình hình bên trong. Hậu quả là cuộc tấn công giải cứu được hàng trăm con tin, hạ được ít nhất 18 tên khủng bố, nhưng đã làm chết hàng chục con tin. Theo một nguồn tin từ lực lượng an ninh Algeria, có 30 con tin, trong đó có 7 người nước ngoài, đã chết. Còn hãng tin nhà nước APS đưa tin có 12 con tin chết.
Chính phủ các nước có con tin đã bất ngờ và bất bình trước việc chính phủ Algeria mở cuộc tấn công mà không trao đổi trước với họ. Trong khi đó, ngay từ đầu, chính quyền Algeria tuyên bố không thương lượng với bọn khủng bố khi một trong các yêu sách của chúng là buộc Algeria phải thả hàng chục tay súng Hồi giáo cực đoan đang bị giam giữ.
Thực hiện cuộc tấn công bắt giữ con tin này là nhóm “Tiểu đoàn máu” (Blood Battalion) hay “Lữ đoàn Mặt nạ” (Masked Brigade) do Moktar Belmoktar, một tay súng Hồi giáo Algeria khét tiếng từng tham chiến chống Liên Xô ở Afghanistan thành lập, hoạt động mới hai tháng nay. Nhóm này được cho là có liên hệ với hệ thống khủng bố Hồi giáo quốc tế al-Qaeda. Theo một thành viên của nhóm này nói với hãng tin ANI, nhóm Hồi giáo này đã thành lập một đơn vị biệt kích (special commando) gọi là “Những người ký tên bằng máu” (Those Who Signed in Blood) có nhiệm vụ tấn công các nước ủng hộ việc nước ngoài can thiệp vào nước Mali láng giềng.
Trong khi dư luận vẫn còn chấn động về vụ tấn công giải cứu con tin bất thành ngày 17-1, chỉ 2 ngày sau, các lực lượng Algeria đã tấn công dứt điểm vào nhà máy, kết thúc vụ bắt giữ con tin. Nhà chức trách Algeria cho biết 32 tên khủng bố bị tiêu diệt thuộc nhiều quốc tịch, trong đó chỉ có 3 tên là người Algeria. Quân đội nước này nói họ đã tịch thu được những khẩu súng máy hạng nặng, ống phóng tên lửa và những chiếc đai tự sát gắn đầy lựu đạn. Họ cũng cho biết một nhóm tay súng đã bắn chết các con tin do chúng cầm giữ trước khi chúng bị lực lượng đặc nhiệm tiêu diệt.
Bộ Nội vụ Algeria cho biết trong 4 ngày qua, nhà chức trách đã giải cứu được tổng cộng 685 công nhân Algeria và 107 công nhân nước ngoài.
Giải thích lý do phải lập tức tấn công dứt điểm ngày 19-1, Bộ Nội vụ Algeria cho biết họ phải ngăn chặn khi bọn khủng bố bắt đầu phóng hỏa phức hợp sản xuất khí thiên nhiên này. Nếu để nhà máy này cháy thì hậu quả sẽ thật khủng khiếp.
Lần này, Tổng thống Pháp Francois Hollande đã đứng về phía chính phủ Algeria. Ngay lập tức sau cuộc tấn công dứt điểm ngày 19-1, nhà lãnh đạo Pháp đã lên tiếng nhận xét đây là “một sự phản ứng thích hợp nhất đối với cuộc khủng hoảng này”. Từ thành phố Tulle ở miền trung nước Pháp, ông nói: “Để tránh một bưóc ngoặt đẫm máu khi đối phó với tình hình cực kỳ nguy hiểm này, lực lượng đặc nhiệm của Quân đội Algeria đã can thiệp với sự hiệu quả và tính chuyên nghiệp để vô hiệu quá nhóm khủng bố này khi chúng đang tìm cách tẩu thoát cùng các con tin và phóng hỏa nhà máy khí thiên nhiên này.” Tổng thống Pháp nhấn mạnh: “Không thể thương lượng với bọn khủng bố”. Trước đó, nhóm bắt cóc con tin đã yêu cầu Pháp ngừng can thiệp vào Mali – nơi Pháp từ ngày 11-1 đã cho máy bay oanh kích miền bắc Mali và đưa quân vào nước này để giúp ngăn chặn làn sóng tấn công của các lực lượng Hồi giáo cực đoan từ miến bắc tiến chiếm thủ đô.
Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã ra thông cáo lên án cuộc tấn công khủng bố của nhóm tay súng Hồi giáo Algeria, nói rằng tất cả các thủ phạm, các kẻ tổ chức, các kẻ cung cấp tài chính và các kẻ bảo trợ cho “những hành động đáng bị khiển trách” như thế đều phải bị đưa ra trước công lý.
Sẽ còn nhiều tranh luận về cách Algeria và các nước có con tin đã tiến hành để xử lý cuộc khủng hoảng con tin quốc tế này. Nhưng rõ ràng một thực tế là số lượng gần 800 con tin được giải cứu và toàn bộ bọn bắt cóc đã bị tiêu diệt có thể giải thích nhiều điều. Bên cạnh đó, việc nhà máy khai thác khí thiên nhiên ở Ain Amenas được giữ không bị phóng hỏa đã giúp ngăn chặn một thảm họa nhiều mặt.
PHẠM HỒNG PHƯỚC
(Saigon 20-1-2013)
CẬP NHẬT (21-1-2013):
Tổn thất về nhân mạng của vụ bắt giữ con tin quốc tế này quá lớn. Ngày 19-1, Algeria loan báo có 23 con tin và 32 tên khủng bố bị chết. Ngày 20-1, nhà chức trách phát hiện thêm 25 xác con tin trong nhà máy. Cuộc tìm kiếm thêm con tin vẫn đang tiếp tục. Quân đội cho biết hầu hết con tin chết là bị các tay súng bắn trước khi chúng bị lực lượng đặc nhiệm tiêu diệt.
Tính tới sáng 21-1, số lượng các con tin nước ngoài chết được nước họ xác nhận gồm 3 người Anh, 1 người Mỹ và 2 người Romania. Có tin nói ít nhất 1 người Pháp đã chết. Còn gần 20 người nước ngoài vẫn đang mất tích, trong đó ít nhất 10 người Nhật Bản, 5 người Na Uy, 4 người Anh.
Hai con tin người Anh Peter (trái) và Alan sau khi được giải cứu đang đứng trên đường phố Ain Amenas ngày 19-1-2013. (AP/Anis Belghoul).
Hai con tin người Anh Peter (trái) và Alan sau khi được giải cứu đang đứng trên đường phố Ain Amenas ngày 19-1-2013. (AP/Anis Belghoul).
Những con tin này sau khi bị bắt giữ đang ở trong nhà máy. Ảnh trích từ video quay ngày 16 hay 17-1-2013. (Reuters TV)
Xe cứu thương chở con tin bị thương được giải cứu từ nhà máy Ain Amenas ngày 18-1-2013. (Reuters/Ramzi Boudina)
Một con tin Algeria bị thương đang được chữa trị tại bệnh viện ở Ain Amenas ngày 18-1-2013.
Trên đường phố Ain Amenas ngày 19-1-2013. (AP/Anis Belghoul).
VIDEO CLIPS
Deadly end to Algeria hostage crisis
Algeria: 32 Militants Killed, With 23 Hostages