Ngày 26-2-2013, một quả tên lửa đã được các tay súng ở Dải Gaza do phong trào Palestine vũ trang Hamas kiểm soát bắn sang lãnh thổ Israel. Đây là vụ bắn tên lửa qua biên giới đầu tiên ở khu vực nhạy cảm và luôn căng thẳng này trong vòng 3 tháng nay. Nó vi phạm lệnh ngừng bắn giữa Hamas và Israel được ký hồi tháng 11-2012 với sự trung gian của Ai Cập sau cuộc đọ tên lửa và không kích 8 ngày giữa hai bên.

Nhà cầm quyền Israel đã phản ứng bằng cách đóng cổng vận chuyển hàng hóa chính của Dải Gaza để cảnh cáo phía Hamas phải trấn áp những nhóm bắn tên lửa trên lãnh thổ mà họ kiểm soát. Tổng thống Shimon Peres tuyên bố: “Yên tĩnh sẽ được đáp bằng yêh tĩnh, tên lửa sẽ bị phản công.” Tuy nhiên, ông nói rằng hai phía có “sự quan tâm sâu sắc trong việc làm giảm bớt các ngọn lửa xung đột”.

Nhóm dân quân ở Gaza tự nhận đã bắn quả tên lửa này cho biết có quan hệ với tổ chức Binh đoàn Al Aqsa Martyrs, một nhánh chủ trương bạo lực của phong trào Fatah của Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.

Trong email gửi các nhà báo, họ cho biết đã bắn tên lửa để báo thù cho cái chết của một người Palestine trong nhà tù của Israel. Tù nhân Arafat Jaradat, 30 tuổi, đã chết hồi cuối tuần qua sau khi bị cơ quan an ninh Shin Bet của Israel thẩm vấn. Phía Israel nói rằng cần phải khám nghiệm thêm để xác định nguyên nhân cái chết, trong khi phía Palestine tố cáo nạn nhân bị tra tấn tới chết. Jeffrey Feltman, Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề chính trị của Liên hiệp quốc, kêu gọi tiến hành điều tra độc lập về cái chết của Jaradat. Ông đã phê phán vụ bắn tên lửa từ Gaza sang Israel và kêu gọi phía Israel “kềm chế tối đa”.

Trong mấy ngày qua, cái chết của Jaradat đã làm bùng lên làn sóng phản đối của người Palestine ở Bờ Tây, trong đó có cả khu vực gần thành phố Bethlehem. Trong cuộc xô xát với cảnh sát Israel ngày 25-2, hai thiếu niên Palestine đã bị thương. Tổng thống Abbas đã tố cáo quân đội Israel đang gia tăng áp dụng các biện pháp cứng rắn để trấn áp những cuộc biểu tình ném đá của người Palestine. Phía Israel báo động rằng tối 25-2, những người chống đối Palestine không chỉ ném đá, mà còn ném cả những quả lựu đạn vào một đền thờ Do Thái giáo gần Bethlehem gây nguy hiểm cho những người cầu nguyện bên trong.

Quả tên lửa bắn ngày 26-2 đã rơi xuống phía nam thành phố Ashkelon của Israel. Nó phá hỏng một con đường nhưng may mắn không làm ai bị thương. Phong trào vũ trang Hamas đã chiếm Dải Gaza sau khi đẩy lùi được lực lượng trung thành với Tổng thống Abbas hồi năm 2007. Kể từ đó, lãnh thổ Palestine chia hai, Dải Gaza nằm trong tay Hamas, phần còn lại do chính quyền Palestine của Tổng thống Abbas kiểm soát. Trong thập niên qua, các dân quân Gaza đã bắn hàng ngàn tên lửa và đạn pháo vào lãnh thổ Israel, và phía Israel đã phản ứng bằng cách cho máy bay oanh tạc Gaza.

Ehab Ghussein, người phát ngôn của Hamas, đã bác bỏ việc phong trào này liên quan tới vụ bắn tên lửa. Trong quá khứ, những nhóm dân quân riêng rẽ vẫn nhiều lần bắn tên lửa hay đạn pháo sang Israel trong lúc Hamas đang cố gắng trấn áp các vụ tấn công như vậy. Hồi tháng 11-2012, dân quân Gaza đã bắn hàng trăm quả tên lửa vào Israel và hậu quả là máy bay Israel đã ném bom nhiều mục tiêu ở Gaza kèm theo nguy cơ nổ ra một cuộc chiến trên bộ mới.

Theo thỏa thuận ngừng bắn hiện hành, Israel cam kết gia tăng việc vận chuyển hàng hóa vào Gaza. Cho tới trước khi ra lệnh đóng cửa vào ngày 26-2, phía Israel đã cho phép hầu hết các loại hàng hóa được vận chuyển vào dải đất hẹp duyên hải do Hamas kiểm soát. Quân đội Israel cho biết họ sẽ chỉ mở lại cổng giao thương này sau khi có lệnh từ chính phủ.

Giới quan sát quốc tế lo ngại rằng nếu các bên: Israel, chính quyền Palestine và phong trào Hamas không có những biện pháp tích cực ngăn chặn các hành động cực đoan, quá khích đang leo thang, lệnh ngừng bắn ở đây vốn rất khó khăn mới đạt được có thể bị phá vỡ.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 28-2-2013)

Những cuộc biểu tình ném đá của người Palestine chống Israel đang nổ ra ở Bờ Tây.

Lực lượng an ninh Israel trấn áp các cuộc biểu tình ném đá của người Palestine ở Bờ Tây.

Quả tên lửa bắn ngày 26-2 đã rơi xuống phía nam thành phố Ashkelon của Israel.