Chỉ vỏn vẹn có 12 chữ thôi, nhưng một tin nhắn trên tài khoản Twitter của hãng tin Mỹ AP ngày 23-4-2013 đã làm cho thị trường chứng khoán bị xóa sạch hơn trăm tỷ USD.

Vào lúc 13:07 chiều 23-4 (giờ miền Đông Hoa Kỳ), trên tài khoản Twitter của hãng tin AP xuất hiện tin nhắn: “Breaking: Two Explosions in the White House and Barack Obama is injured” (Hai vụ nổ tại Nhà Trắng và Tổng thống Obama bị thương.” Ba phút sau, Sam Hananel, người chuyên viết về các vấn đề lao động và việc làm” của AP, đưa lên tài khoản Twitter của mình (@SamHananelAP): “Please Ignore AP Tweet on explosions, we’ve been hacked” (Làm ơn bỏ qua Tweet của AP về các vụ nổ. Chúng tôi bị tin tặc.) Lúc 13:13, toài khoản Twiiter của bộ phận liên lạc của công ty AP (@AP_CorpComm) thông báo: “That is a bogus @AP tweet.” (Đó là một tweet giả mạo của AP). Vào lúc 13:27, tài khoản AP StyleBook viết: “The @AP Twitter account has been suspended after it was hacked. The tweet about an attack on the White House was false.” (Tài khoản AP Twitter đã bị tạm dừng sau khi bị tin tặc. Tweet về vụ tấn công vào Nhà Trắng là giả mạo.)

Chỉ 3 phút thôi mà tin nhắn Twitter giả đó đã làm hỗn loạn thị trường chứng khoán của Mỹ. Hãng tin tài chính Bloomberg (25-4) cho biết, chỉ số 500 Index của Standard & Poor đã giảm mạnh, làm mất tiêu 136 tỷ USD giá trị thị trường. Chỉ số bình quân công nghiệp Dow Jones cũng mất 145 điểm từ 13:08 tới 13:10 (ET). Các chỉ số này đã lập tức được phục hồi sau khi có xác nhận là tin giả.

Vụ tấn công tài khoản Twitter này xảy ra ngày trong tháng mà Ủy ban Chứng khoán Mỹ (US. Securities and Exchange Commission – USSEC) cho biết các công ty có thể sử dụng các mạng xã hội để chia sẻ các thông tin thi trường nhạy cảm (market-sensitive news).

Trong tuần qua, các tài khoản Twitter của đài truyền hình CBS News, bao gồm “60 Minutes”, “48 Minutes” và CBS Denver cũng bị tin  tặc chiếm quyền điều khiển. Một số tài khoản Twitter của đài phát thanh National Public Radio cũng bị tấn công. Tổ chức Đạo quân Điện tử Syria (The Syrian Electronic Army, @Official_SEA6) ủng hộ Tổng thống Bashar al-Assad của Syria đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công này.  Nó cũng cho biết mình đã tấn công tài khoản AP ngày 23-4.

Mike Baker của hãng tin AP cho biết vụ tin tặc xảy ra chưa tới 1 giờ sau khi một số nhân viên AP bị “dội bom” e-mail.

Bí thư Báo chí của Nhà Trắng Jay Carney đã phải lập tức trấn an rằng: Tổng thống Obama vẫn bình an.

Sức mạnh của các mạng xã hội thiệt là khủng khiếp. Số lượng người tham gia Facebook hàng tháng tới 1 tỷ người, trong khi của Twitter cũng có hơn 200 triệu người. Tài khoản Twitter của AP vào buổi sáng xảy ra vụ tin tặc có khoảng 2 triệu người theo dõi (Follower). Trong phát biểu ngay sau khi bắt được nghi phạm Boston tối 19-4, Tổng thống Mỹ Obama cũng lưu ý mọi người chớ nên dùng các mạng xã hội, blog,… để tự phán xét các nghi phạm. Các hãng tin cho biết trong cuộc cách mạng dân chủ Mùa Xuân Arập (Arab Spring) bùng nổ từ tháng 12-2010 càn quét qua hàng loạt nước Arập Hồi giáo, như Ai Cập, Libya, Syria,…. những người xướng xuất cũng sử dụng các mạng xã hội để thông tin và phát lệnh.

FBI Mỹ đang điều tra AP và Twitter về vụ này. Hãng Twitter trước đây từng loan báo kế hoạch áp dụng tùy chọn an ninh “xác nhận 2 nhân tố” (two-factor authentication) nhằm làm cho các tin tặc không thể xâm nhập các tài khoản cho dù có lấy được password. Hồi tháng 2-2013, Twitter đã reset password của ít nhất là 250.000 tài khoản sau khi hacker xâm nhập vào hệ thống của Twitter. Tuy nhiên cho tới nay, hệ thống xác nhận hai nhân tố này vẫn chưa được Twitter triển khai.

Thôi thì hồn ai nấy giữ. Đã chấp nhận lên mạng thì cũng phải chấp nhận đưa cái mạng mình ra cho thiên hạ táy máy tay chân – hên thì gặp Thúc Sinh hay Từ Hải, rủi thì sa vào tay Sở Khanh hay Mã Giám Sinh. Mai kia mốt nọ lỡ thấy xuất hiện trên trang này thông tin giựt gân nhảy nhổm: “PHP vừa đoạt vương miện Hoa hậu Hoàn vũ – Universal Miss”, xin bạn chớ vội tin hén!

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 25-4-2013)

VIDEO CLIPS: