Hỗm rày bạn Già Dũng ở Maryland nhóng cổ qua càm ràm tôi chuyên chế biến các món ăn nồng nặc mùi terrorism, disaster, accident,… thấy mà ghê. Thôi thì bữa nay weekend rồi, tôi dọn mời bà con mấy món ăn mà tôi mới có cơ duyên thưởng thức hén.

Hôm thứ Ba 9-7-2013, khi cùng các đồng nghiệp nhà báo thăm nhà máy sản xuất thiết bị di động Samsung SEV ở Bắc Ninh, tôi được các sir Hàn Quốc mời ăn bữa trưa tại nhà ăn của nhà máy để có thể trực tiếp coi cuộc sống công nhân ở đây ra sao.

Do nhà máy quá đông, một ca có tới mười mấy ngàn công nhân, nên đoàn khách phải chờ cho công nhân ăn trưa trước để không ảnh hưởng tới giờ làm việc của họ. Sau khi “câu giờ” bằng một chuyến tham quan khu ký túc xá của các nữ công nhân, chúng tôi mới tới nhà ăn khi công nhân đã vãn và bụng thì “chưa có bao giờ trống vắng hơn bữa nay”.

Mỗi người được dọn cho một chiếc hộp vuông sơn mài, giống như kiểu tôi từng được mời ăn ở Hàn Quốc hay ở Nhật Bản. Mở nắp ra, bên trong là cơm, thịt kho, cá kho, rau xào và kim chi. Kèm theo một tô canh củ cải nấu thịt và một dĩa trái cây tráng miệng. Hỏi ra thì đây là các món ăn hôm nay của nhà ăn phục vụ các công nhân. Có khác chăng là khách mời VIP thì được dọn trong chiếc hộp sơn mài. Tôi liếc qua bàn mấy công nhân đang ăn gần đó thì thấy y chang. Anh chàng Kim, người Hàn Quốc lấy vợ Việt (con gái của họa sĩ Lê Lam) sống ở Việt Nam 22 năm, nói tiếng Việt như cháo, rành cả chuyện tào lao mặn lạt, chỉ cho tôi tấm bảng thực đơn ở gần cửa nhà ăn nói: “Có liệt kê trên đó.”

Đồ ăn nêm nếm vừa miệng và rất nhiều. Các bạn ở nhà máy SEV cho biết công nhân ăn bao nhiêu tùy thích, miễn là no bụng. Nhà ăn phục vụ nước tinh khiết. Và điều quan trọng nhất là ăn uống đều miễn phí. Ai có nhu cầu uống nước ngọt và ăn bánh snack thì có thể mua tại một tiệm bách hóa nhỏ ở gần cửa nhà ăn.

Công nhân làm ca 8 tiếng thì được ăn một bữa, nếu làm ca 10 tiếng thì ăn hai bữa, Làm ca đêm còn có bữa ăn nhẹ lúc khuya.

Để vừa bảo đảm nguồn cung cấp thực phẩm cho công nhân, vừa góp phần thiết thực giúp người dân nơi nhà máy hoạt động, nhà máy SEV đã ký hợp đồng tiêu thụ nông sản với Hội Nông dân huyện Yên Phong. Với gần 40.000 công nhân viên, khối lượng nông sản tiêu thụ hàng ngày ở SEV không phải là nhỏ.

Buổi tối, sau khi từ Bắc Ninh về Hà Nội, đoàn nhà báo được ban giám đốc nhà máy SEV chiêu đãi bữa tối tại nhà hàng Lý Club trên đường Lê Phụng Hiểu (quận Hoàn Kiếm). Thực đơn gồm 11 món, có những món khá là lạ.

Đầu tiên, khách được mời uống trà lai rai món đậu phộng rang. Bên mỗi tách trà có kèm một miếng vỏ quế hồi để khách có thể bỏ thêm vào trà cho nó có hương vị riêng.

Món chào sân là “Ngũ hành khai vị kiểu Lý”. Khách lấy một chiếc lá lốt (loại ta thường quấn thịt bò nướng), phết một chút nước sốt đen được pha chế riêng có rắc mè (nghe nói có cả mắm tép), rồi lấy thêm “ngũ hành” gồm năm món bỏ trong 5 cái chung sứ nhỏ: gừng và hành tím phi, ớt tươi xắt nhỏ, cơm dừa xắt sợi nhuyễn, đậu phộng rang và tôm khô nhỏ rồi cuốn lại và “nhập khẩu”. Hương vị và các loại thực phẩm đó trộn lại với nhau quyện thành một vị giác và cảm giác rất lạ, dĩ nhiên là ngon. Tôi vốn không hảo món lá lốt cho dù quấn thịt bò nướng chớ đừng nói chi ở đây là lá lốt sống, nhưng tò mò ăn thử một cuốn để có cái mà tám với bà con. Các loại vật liệu kia trộn lại làm mất mùi lá lốt. Báo hại tôi đã tì tì làm tới 5 chặp.

Món “Súp cua trong trái bí đỏ” được dọn trong một trái bí rợ nhỏ đã được luộc chín. Khách chỉ việc cầm chiếc cuống bí nhấc chiếc nắp là chóp của quả bí ra để thưởng thức. Có thể ăn luôn cả phần ruột bí.

“Chả đùm sốt BBQ” là hỗn hộp thịt bò và thịt heo xay nhuyễn trộn với cỏ chanh (lemongrass), hành lá và tỏi, vo lại thành từng viên nhỏ có phết chút nước sốt màu nâu như caramen.

“Thăn cá hồi nướng lá chuối, sốt chanh leo” là một miếng fillet cá hồi quấn lá chuối nướng, chấm sốt làm bằng chanh leo, ăn kèm với 4 món luộc: khoai tây, cà rốt, bông cải xanh và bông cải trắng.

Còn món “Thăn bò nướng cuộn lê” là một miếng thăn thịt bò mỏng ướp gia vị cuốn trái lê Đà Lạt xắt nhỏ giống như một chiếc chả giò rồi nướng chín. Thiệt khó mà diễn tả cái hương vị độc đáo khi thịt bò và gia vị quyện với trái lê.

Còn nhiều món nữa mà mới kể tới đây là tôi hết còn có khả năng nuốt cả lít dịch vị cứ ứa ra nãy giờ. Nói chung như vầy, các món ăn này có vị giác tê cả người; xúc giác cảm nhận được các vật liệu thịt cá trộn với rau quả, thính giác nghe những âm thanh rào rạo, giòn tan, sần sật khi các loại vật liệu được nhai trong miệng; thị giác thiệt là đã mắt trước cách bày biện và màu sắc các món ăn. Có thể nói khoác một chút là khách được thưởng thức các món ăn bằng toàn bộ thân thể mình.

Thôi bây giờ tôi phải đi ăn tối đây. Nồi cá lóc kho khô nhiều lần lửa đang vẫy gọi tôi kìa…

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 13-7-2013)