Vào khi đối thủ Gmail của Google mừng sinh nhựt 10 tuổi (1-4-2014), Yahoo Mail của Yahoo đã vội vàng nhắc nhở người dùng của mình bằng cách cho chạy thông báo ngay trên màn hình đăng nhập rằng dung lượng hộp thư miễn phí của mình bự tới 1TB à nghen.

Thiệt tình xưa nay tôi không quan tâm tới cái chuyện dung lượng lưu trữ này, nên khi thấy xuất hiện thông báo trên màn hình đăng nhập Yahoo Mail, tôi bèn vào Settings để kiểm tra. Quả thiệt, dung lượng lưu trữ là 1TB. Nó ghi rõ tôi đã xài hết 2,5%, có nghĩa là 25GB. Và càng rõ hơn khi ghi thêm là hộp thư của tôi còn chứa được hơn 53 triệu e-mail nữa. Chi mà “khủng” vậy? Hộp thư của tôi ngày nào cũng được dọn dẹp, còn chừng 6.000-7.000 thư từ hồi mới “khai… mail” tới giờ mà đã thấy ngợp, nói chi tới hàng chục triệu mail. Thiệt ra, nhà Yahoo chơi chiêu quảng cáo thôi, giống như mấy nhà travel quảng cáo tour du lịch chỉ hê lên giá trần trùi trụi hỗng có phụ phí, thuế má chi cho khách mà mắt vì thấy rẻ. Với 975GB dung lượng hộp thư còn trống của tôi, họ nói chứa được hơn 53 triệu e-mail là tính trên dung lượng mỗi e-mail có 19-20KB. Một file docx chỉ chứa mấy chữ “Anh yêu em không nhiều thì ít” mà đã 11KB rồi.

Yahoo Mail cũng nhắc thêm cái tính năng Preview cho phép người dùng xem trước nội dung e-mail mà không phải rời hộp thư. Đó là nhờ cái khung Preview Pane mà bạn có thể cho mở ở bên phải hay bên dưới màn hình chính của Yahoo Mail. Bạn click lên nút View ở góc trên bên phải màn hình Mail Box để chọn hiển thị hay tắt chức năng Preview này và định vị trí của khung xem trước. Khi mở Preview Pane, muốn coi nội dung thư nào, bạn chỉ việc click chọn thư đó trong danh sách.

Vậy còn cái vụ Yahoo Mail quảng cáo là người dùng “không cần phải xóa mail trong vòng 6.000 năm” là sao ta? Ngay tới cái ông Bành Tổ trong truyền thuyết Trung Hoa được coi là “trường thọ thiên hạ vô đối” cũng chỉ sống được có 800… “cái lông gà rừng” (tức 800 tuổi). Thì ra ý của Yahoo là với dung lượng 1TB, bạn đủ sức chứa e-mail nhận được trong vòng 6.000 năm.

Về cái vụ dung lượng lưu trữ thư này, người dùng đã hưởng lợi thiệt sự từ sự canh tranh và phá thế độc quyền. Hồi đầu, Yahoo Mail cho có vài ba MB lưu trữ. Ngay cả dịch vụ có thu tiền Yahoo Mail Plus ra đời hồi tháng 11-2002 cũng chỉ cho dung lượng lưu trữ 25MB, kích thước mail tối đa 10MB và gửi file đính kèm tối đa 10 cái. Sau khi Gmail ra đời hồi năm 2004 cho người dùng 1GB dung lượng lưu trữ miễn phí, Yahoo và Hotmail cũng phải đua theo. Yahoo phản ứng đầu tiên bèn nâng dung lượng lưu trữ lên 100MB cho người dùng miễn phí và 2GB cho người dùng trả tiền. Sau đó, quyết chí ăn thua với đối thủ, Yahoo Mail đã tăng dung lượng lưu trữ miễn phí lên 1TB. Dịch vụ webmail này đã tung cú knock-out vào ngày 27-3-2007 khi tuyên bố xả cảng, cho mọi người xài thoải mái, không hạn chế dung lượng lưu trữ (unlimited storage) nữa. Có lẽ do lúc đó số lượng người dùng chưa nhiều, người ta cũng không có nhu cầu gửi thư nặng nề (một phần do đường truyền còn là con rùa truyền thống của ngành bưu điện chưa vượt vũ môn thành ngựa, phần khác vì các định dạng media còn “be bé anh thương” chớ đâu có “bé bự” HD), nên Yahoo chẳng care cái vụ dung lượng làm chi. Rồi cái vụ “tình thương mến thương vô hạn” này đã bị dừng lại vào ngày 8-10-2013. Yahoo Mail thay đổi chính sách, đưa ra hạn mức dung lượng lưu trữ miễn phí là 1TB.

Giải thích về cái vụ Yahoo Mail đưa ra hạn mức 1TB này, báo Los Angeles Times (8-10-2013) cho biết một nữ phát ngôn viên của Yahoo đã nói với họ rằng: “Chúng tôi chuyển sang 1TB bởi vì “không giới hạn” chẳng phải là một tính năng mà chúng tôi thảo luận rất nhiều hay được những người dùng quen thuộc. Thay vào đó, chúng tôi đưa ra mức 1TB, vì chúng tôi tin rằng có một hạn mức khổng lồ như 1TB sẽ khuyến khích người dùng lưu trữ nhiều hơn trong Yahoo mail.” Trong một thông cáo, Jeff Bonforte, Phó Tổng giám đốc các sản phẩm thông tin liên lạc của Yahoo, cam kết: “Nếu người ta có nhu cầu nhiều hơn trong tương lai, chúng tôi hứa sẽ đáp ứng nhu cầu đó.”

Thiệt ra, khi đưa ra hạn mức 1TB dung lượng lưu trữ miễn phí vào dịp mừng sinh nhật thứ 16 của mình, Yahoo Mail vẫn cho thấy mình “nhát tay”. Bởi lúc đó Outlook.com của Microsoft vẫn cho xài thả ga cho tới chừng nào người dùng bị phát hiện lạm dụng tài khoản e-mail của mình để phát tán spam mail. Ngay trên trang thông tin về hạn mức dung lượng lưu trữ, Outlook.com nói rằng: bạn cứ an tâm mà xài, bạn cần xài tới đâu, chúng tôi cơi nới mặt bằng ra cho bạn tới đó.

Chạy đua với Gmail, Yahoo Mail cũng đã chấp nhận gởi những e-mail có dung lượng tối đa tới 25MB. Còn với các thư có dung lượng lớn hơn, Yahoo Mail có ứng dụng cho người dùng upload các file attachment lên dịch vụ lưu trữ đám mây DropBox để người nhận tải về. Thư lớn hơn 25MB của Gmail thì dùng dịch vụ lưu trữ đám mây Google Drive, còn hơn 10MB của Outlook.com thì dùng dịch vụ OneDrive của Microsoft.

Yahoo Mail là dịch vụ webmail (mail dựa trên nền web) do Yahoo cung cấp miễn phí từ năm 1997. Hiện nay, với hơn 280 triệu người dùng, Yahoo Mail là dịch vụ webmail lớn thứ 3 thế giới (sau Gmail với hơn 500 triệu và Hotmail nay đổi thành Outlook.com với hơn 400 triệu người dùng).

Năm 2014 này, Yahoo Mail mừng sinh nhật của tuổi 17 “bẻ gãy sừng trâu”. Trong suốt gần 2 thập niên phục vụ bá tánh đó, Yahoo Mail đã có một số phen thay đổi giao diện, nhưng chẳng hiểu sao hầu như lần nào cũng bị thiên hạ “đã được hưởng miễn phí mà còn làm chảnh” cự nự, càm ràm. Nhiều người kiên trì giữ cái giao diện cổ điển “Yahoo Mail Classic” có từ thời webmail này mới “oa oa” chào đời. Mà nhà Yahoo cũng chơi đẹp, vẫn duy trì song song cái giao diện truyền thống đó cho tới tận tháng 7-2013. Lần mông má lại cái mặt tiền “đại phẫu thuật” diễn ra hồi năm 2005 với cái giao diện Ajax mới có tính năng drag-and-drop (kéo và thả), tìm kiếm được cải tiến, các keyboard shortcut, tự động hoàn tất địa chỉ khi bạn nhập vào, các thẻ,… Vào tháng 5-2011, Yahoo Mail dùng giao diện mặc định theo bản beta được đưa ra thử nghiệm từ tháng 10-2010 với những cải thiện về khả năng hoạt động, công cụ tìm kiếm và tích hợp Facebook. Từ năm 2012, Yahoo Mail lại thay đổi mặt tiền như hiện nay.

Điều cuối cùng tôi muốn chia sẻ ý nghĩ riêng của mình: hễ xài cái gì miễn phí, tôi phải học cách chấp nhận những gì được cho. Cũng hên cho chúng ta là hiện nay có nhiều dịch vụ webmail miễn phí luôn chào mời người sử dụng nên từng dịch vụ phải cạnh tranh với các đối thủ và chịu khó lắng nghe phản hồi của người dùng nếu muốn tồn tại. Xài đồ miễn phí mà còn được quyền chê, quả thiệt người dùng là… Thượng đế!

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 5-4-2014)