CẬP NHẬT SÁNG 13-8-2014

Cùng với việc quân đội Ukraine tăng cường cuộc phản kích để tái chiếm lại các thành phố rơi vào tay quân ly khai ở miền Đông Ukraine, cuộc khủng hoảng nhân đạo nghiêm trọng đang đe dọa những người dân sống trong khu vực khói lửa binh đao này. Sau nhiều tháng nằm dưới sự kiểm soát của quân ly khai thân Nga và luôn sẵn sàng hứng bom đạn từ quân đội, họ đã rơi vào vòng bao vây của quân chính phủ. Theo báo cáo của Liên Hiệp Quốc, từ tháng 4-2014 tới nay đã có hơn 1,300 người chết trong cuộc chiến ở đây.

Thành phố Luhansk, thị xã của tỉnh Luhansk đang nằm trong tay quân ly khai, hồi trước chiến tranh có 420.000 dân. Theo số liệu cập nhật ngày 11-8 của chính quyền thành phố, hiện nơi đây chỉ còn 250.000 dân. Họ không có điện hay nước suốt 9 ngày qua. Hầu hết biên giới với tỉnh này đang do quân ly khai kiểm soát.

Tình hình nghiêm trọng tới mức thủ lĩnh ly khai của nước Cộng hòa tự phong Donetsk đã phải tuyên bố sẵn sàng ngừng bắn để tạo điều kiện cho việc cứu trợ quốc tế.

Ngày 11-8-2014, sau khi đạt được thỏa thuận quốc tế, Ukraine loan báo một hoạt động cứu trợ nhân đạo quốc tế do Hội Chữ Thập đỏ Quốc tế đứng đầu sẽ được tiến hành với sự trợ giúp từ Nga, Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ.

Sáng 12-8, một đoàn xe tải Nga gồm 280 chiếc đã hướng tới miền đông Ukraine. Tuy nhiên vấn đề rắc rối đã xảy ra khi Hội Chữ thập đỏ Quốc tế, cơ quan điều phối các hoạt động cứu trợ, cho biết họ không có thông tin về những gì đang chở trên những chiếc xe tài đó và cũng chẳng rõ chúng đi đâu. Vậy là Ukraine và phương Tây lo ngại Moscow sẽ lợi dụng để đưa quân hay tiếp tế vũ khí vào vùng lãnh thổ đang do quân ly khai kiểm soát. Kênh truyền hình NTV sáng 12-8 cho thấy hàng trăm chiếc xe tải sơn màu trắng, một số có chữ thập đỏ, đang tập trung tại một kho hàng bên ngoài thủ đô Moscow. Chúng sẽ chở tới Ukraine nhiều mặt hàng từ thực phẩm trẻ sơ sinh, thuốc, nước uống tới túi ngủ. Một giáo sĩ Chính Thống giáo Nga đã rảy nước thánh chúc phúc lên những chiếc xe tải trước khi chúng khởi hành.

Andre Loersch, người phát ngôn của phái bộ Ủy hội Chữ thập đỏ Quốc tế (ICRC) ở Ukraine, nói rằng do không có một thỏa thuận nào với phía Nga về đoàn xe được Nga nói là cứu trợ đó, “đây giống như một sáng kiến của Liên bang Nga”. Trên tài khoản của mình ở mạng Twitter tối 12-8, ICRC cho biết họ đã được nhà chức trách Nga thông báo về đoàn xe cứu trợ. Tuy nhiên ICRC lại nói rằng lúc này họ không quản lý đoàn xe đó. Cũng trên tài khoản này, phía Ukraine cho biết bất cứ việc vận chuyển hàng cứu trợ nào cũng đều phải tôn trọng các nguyên tắc làm việc của Ukraine, như trung lập và độc lập.

Chính phủ Ukraine luôn khẳng định rằng tất cả các chuyến hàng cứu trợ phải vào thông qua một cửa khẩu biên giới do chính phủ kiểm soát. Trong khi đó hiện có ít nhất 100km biên giới giáp Nga đang nằm trong tay quân ly khai.

Alexander Drobyshevsky, người phát ngôn của Bộ Tình trạng Khẩn cấp Nga phụ trách sứ mạng này, cho hãng tin Mỹ AP biết rằng cơ quan của ông chưa xác định được các xe tải sẽ vượt qua biên giới ở đâu và có thể phải mất nhiều ngày chúng mới chạy tới được Ukraine.

Ngày 11-8, Tổng thống Mỹ Barack Obama và Tổng thống Ukraine, Petro Poroshenko qua điện thoại đã đồng ý với nhau rằng “bất cứ sự can thiệp nào của Nga vào Ukraine mà không có được sự cho phép chính thức của chính phủ Ukraine đều không thể chấp nhận được và là vi phạm luật quốc tế.”

Cũng trong ngày 11-8, Chú tịch Ủy ban châu Âu EC José Manuel Barroso đã gọi điện cho Tổng thống Nga Vladimir Putin và “cảnh báo chống lại bất cứ hành động quân sự đơn phương nào ở Ukraine, cho dù dưới bất cứ danh nghĩa nào, kể cả nhân đạo”. Phần mình, Tổng thống Nga cho biết chỉ “tập trung quan tâm tới những hậu quả thảm khốc của hoạt động quân sự” bởi Ukraine. Nga nói mình hợp tác với các đại diện của Ủy hội ICRC để gửi một đoàn xe chở hàng cứu trợ tới Ukraine.

Trong khi đó, thế giới đang lo ngại Nga sẽ can thiệp vào miền đông Ukraine để tiếp cứu lực lượng ly khai ở đây đang bị quân đội Kiev ngày càng siết chặt vòng vây. Tổ chức NATO ước tính Nga đang có khoảng 20.000 quân với vũ khí nặng áp sát biên giới với Ukraine. Ngày 11-8, Ukraine nói rằng có khoảng 45.000 quân Nga, 160 xe tăng, 1.360 xe bọc thép, 390 hệ thống pháo, 150 xe phóng tên lửa, 192 phản lực cơ chiến đấu và 137 trực thăng vũ trang đang tập trung ở biên giới. Theo tạp chí The Week (12-8-2014), chưa có cơ quan tình báo phương Tây nào kiểm chứng các số liệu này.

Cầu mong đừng bên nào có ý đồ lợi dụng sự khốn khổ của những người dân miền đông Ukraine cho những toan tính, âm mưu chính trị của mình. Sẽ tốt cho tất cả nếu như các nước và tổ chức tham gia cứu trợ nhân đạo tuân thủ các nguyên tắc chung đã được thỏa thuận. Cây ngay thì không sợ chết đứng. Hơn nữa, mục đích chính là cứu trợ những người đang hoạn nạn kia mà.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 12-8-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.