Còn nhớ bao thập niên qua, bạn đọc nghe khua rổn rảng như “đi guốc khua lốp cốp”, “xây xẩm sau khi xỉn”,… vì cách phiên âm từ ngữ quốc tế trên báo. Không thể trách chi vì trong thời gian đầu, trình độ của người đọc báo không đồng đều và chủ yếu phải phục vụ quảng đại quần chúng (bình dân học vụ). Nhưng sau này, khi trình độ dân trí được nâng cao hơn, đất nước ngày càng hội nhập quốc tế sâu rộng hơn, đặc biệt khi có mạng Internet kết nối toàn cầu, việc phiên âm danh từ nước ngoài theo cách đọc “bập bẹ” như vậy bộc lộ nhiều bất cập. Chẳng hạn, dựa trên tên phiên âm trên báo, người đọc nhiều khi khó lòng tra cứu thêm thông tin quốc tế. Đơn cử, với cái tên “Bu-sờ”, khó ai hiểu đó là tên Tổng thống Mỹ Bush.

Đã có nhiều góp ý kiên trì, như ghi đúng tên riêng theo gốc nước ngoài (dùng cách viết bằng chữ Latinh cho các ngôn ngữ tượng hình hay ký tự riêng) rồi bên cạnh mở ngoặc ghi thêm cách phiên âm. Nhưng thiệt là khó thay đổi.

Mãi cho tới tận trung tuần tháng 6-2021, sau khi có Tổng biên tập mới và nhân dịp kỷ niệm 96 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6-1925/2021), báo Nhân Dân đã quyết định cho hình thức in tên riêng nước ngoài theo phiên âm nghỉ hưu. Báo thông báo: “Kể từ số báo ngày hôm nay (15-6-2021), báo Nhân Dân hằng ngày sẽ dùng tên riêng nước ngoài theo cách viết tiếng Anh và có mở ngoặc cách phiên âm để độc giả tham khảo.”

Giờ thì hy vọng rằng một khi ngay chính báo Nhân Dân đã phát pháo mở đầu thì các báo khác sẽ thay đổi theo và ngay cả trong sách giáo khoa nữa.

P.H.P.

+ Ảnh tư FB bạn bè. Thanks.