Tuy chưa vươn vòi ra nhiều nước khác, nhưng những gì mà lực lượng Nhà nước Hồi giáo ở Iraq và Syria (ISIS) đang làm cho thấy bọn cực đoan Hồi giáo này còn tàn ác và nguy hiểm hơn cả hệ thống khủng bố Hồi giáo al-Qaeda mà chúng nói mình là một thành viên. Các nước trong khu vực Trung Đông và Cận Đông nơm nớp lo sợ một ngày nào đó bóng ma ISIS sẽ tràn qua nước mình. Cộng đồng thế giới cảm thấy mình đang bị ISIS thách thức. Vậy mà, các hệ thống tình báo Mỹ lại tỏ ra lúng túng, bị động trước ISIS.

Báo Mỹ The Daily Beast (8-2014) bình phẩm: Đã 2 tháng kể từ khi ISIS đánh chiếm được Mosul, thành phố lớn thứ 2 của Iraq, hồi tháng 6-2014, các nhà phân tích tình báo Mỹ hiện nay vẫn còn đang loay hoay để hiểu coi quy mô của lực lượng này lớn tới đâu và nhân dạng thật sự của những tay lãnh đạo ISIS. Cộng đồng tình báo Mỹ vẫn đang cố gắng tìm lời đáp cho các câu hỏi cơ bản về những tay súng thánh chiến Hồi giáo (jahadist) này trong khi bọn chúng đang truy diệt cộng đồng người Yazidi và đe dọa tràn ngập thủ phủ khu vực người Kurd ở miền bắc Iraq.

Trong một cuộc họp báo ngắn ngày 14-8, các quan chức tình báo Mỹ đã đưa ra con số mà chính phủ Mỹ ước lượng quân số của ISIS là 10.000 quân. Chỉ có điều, đó là số liệu hồi những tháng đầu năm 2014. Ai cũng biết trong những tháng qua, ISIS đã mạnh lên không ngờ. Các nhà phân tích tình báo Mỹ cũng chưa thể xác nhận được tên thật của nhiều tay chỉ huy của ISIS, cho dù có không ít tên được cho là từng nhiều lần vào tù ra khám của Mỹ trong thời gian Mỹ đóng quân ở Iraq.

Tuy vậy, tình báo Mỹ cũng đã khiến cho các nước đồng minh châu Âu phát hoảng. Theo báo Mỹ The Daily Beast, một quan chức tình báo Mỹ tiết lộ ISIS đã thu hút hàng ngàn chiến binh nước ngoài tới đầu quân cho chúng ở Syria và Iraq. Sau đó, một số tên này đã trở về nước mình và đã hình thành những nhóm khủng bố ở châu Âu. Gần đây, ISIS thường xuyên hăm he tấn công ngay ở nước Mỹ. Cộng đồng tình báo Mỹ tự tin (hay tự trấn an) rằng chưa có bằng chứng nào cho thấy ISIS có được các kỹ năng như của Ibrahim al-Asiri, “bậc thầy” chế bom của chi nhánh al-Qaeda ở Bán đảo Arập (AQAP). Cho tới nay, nhà chức trách đã phá được 3 âm mưu đánh bom trên máy bay hành khách bay tới Mỹ bằng những quả bom do tên này giúp thiết kế hay chế tạo.

Trong bất cứ trận chiến nào, không biết rõ được đối phương thì chớ có mong chiến thắng. Tổng thống Barack Obama đang bị đẩy vào tình thế khó xử đầy nguy hiểm. Chắc chắn là ông không thể đưa quân Mỹ trở lại Iraq để trực tiếp chống lại ISIS. Tin tức tình báo lại không đủ. Vì thế, Washington đã phải chọn một giải pháp tiếp tay cho các lực lượng tại chỗ. Trong những ngày gần đây, Mỹ cho máy bay tấn công vào nhiều mục tiêu của ISIS ở miền bắc Iraq để hỗ trợ cho quân đội Iraq và lực lượng người Kurd. Mỹ và đồng minh châu Âu của họ đang viện trợ vũ khí cho lực lượng người Kurd ở miền bắc Iraq. Nhưng điều này lại gây chia rẽ với Thổ Nhĩ Kỳ, một đồng minh chiến lược của Mỹ và một thành viên NATO, nơi lâu nay là một căn cứ bàn đạp cho Mỹ và NATO ở khu vực nhạy cảm này. Bởi lẽ, trước nay phong trào ly khai người Kurd luôn đối đầu với nhà cầm quyền Thổ Nhĩ Kỳ. Rồi còn những hệ lụy sau này ở chính Iraq.

Cộng đồng tình báo Mỹ từ xa hy vọng rằng chính những người dân thành phố Mosul sẽ vì sự sống của mình mà chống cự lại ISIS. Đa số dân thành phố này là người thuộc phái Hồi giáo Shiite, kẻ thù không đội trời chung với phái Hồi giáo Sunni của ISIS. Họ bị ISIS coi như những kẻ bội giáo và trở thành đối tượng chính của luật Hồi giáo hà khắc Sharia mà ISIS áp đặt lên những nơi chúng chiếm đóng.

Sau một tuần tấn công chật vật, gần đây được máy bay Mỹ yểm trợ, lực lượng người Kurd ngày 17-8 đã đánh chiếm lại được phần phía đông của đập Mosul, đập lớn nhất của Iraq, bị quân ISIS chiếm được hôm 7-8-2014. Sau đó, quân đội Iraq cũng loan báo đã chiếm lại khu đập chiến lược này. Trong thời gian qua, người ta nơm nớp lo sợ ISIS sẽ cho phá con đập trên sông Tigris này, gây ra những hậu quả khôn lường. Đập này cung cấp nước và điện cho hàng triệu người ở thung lung sông Tigris. Tuy nhiên, theo hãng tin truyền hình Mỹ Sky News (19-8), những tay súng IS vẫn tiếp tục kháng cự ở một số khu vực của đập Mosul.

Trong khi đó, hàng trăm ngàn người Yazidi tiếp tục bỏ nhà cửa chạy trốn khỏi những vùng đã rơi vào tay quân ISIS. Nhà chức trách Iraq cho biết ước tính có hơn 1.500 phụ nữ Yazidi tại khu vực Sinjar của cộng đồng sắc tộc và tôn giáo này đã bị quân ISIS bắt giữ và phân loại để buộc phải cải sang đạo Hồi và lấy chúng. Có khoảng 500 đàn ông Yazidi đã bị ISIS hành quyết dã man.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 20-8-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

+ Có thể đọc bản rút gọn in trên báo CA.TPHCM ngày 19-8-2014.

Phiến quân ISIS trên xe tăng chiếm cùa quân đội trên đường phố tỉnh al-Raqqa ở miền bắc Syria

Bản đồ các thành phố Iraq bị quân ISIS chiếm đóng hồi hạ tuần tháng 6-2014.

Những chiếc xe địa hình Humvee mà quân đội Mỹ để lại cho quân đội Iraq sau khi rúr quân, bây giờ nằm trong tay quân ISIS.

Những chiếc xe địa hình Humvee mà quân đội Mỹ để lại cho quân đội Iraq sau khi rúr quân, bây giờ nằm trong tay quân ISIS.

Lực lượng người Kurd ở miền bắc Iraq trên khu đập Mosul mà họ vừa chiếm lại từ tay quân ISIS.

Lực lượng người Kurd ở miền bắc Iraq trên khu đập Mosul mà họ vừa chiếm lại từ tay quân ISIS.

Một cứ điểm của lực lượng người Kurd ở Iraq.