Quả bóng Adidas Telstar 18 dùng trong vòng chung kết giải vô địch bóng đá thế giới FIFA World Cup 2018 sẽ bắt đầu lăn trên sân vận động Luzhniki (Moscow, Nga) vào lúc 10g tối thứ Năm 14-6-2018 (theo giờ Việt Nam) trong trận mở màn giữa đội chủ nhà Nga và đội Saudi Arabia thuộc Bảng A.

Và trước giờ chính thức bước vào một tháng tròn cùng ăn cùng ngủ với World Cup, tôi xin phép được chia sẻ một bài trần tình của Đài Truyền hình Việt Nam VTV về cái vụ lùm xùm bản quyền World Cup nóng bỏng trên mạng vừa qua. Bài viết có cái tên tạm nói lên tất cả: “Bản quyền truyền hình World Cup – “Món hời” hay “món nợ”?” Tất nhiên sẽ có một bộ phận không nhỏ hay nhỏ bạn đọc phản ứng đa chiều về lời trần tình của người có liên quan. Tôi chỉ có một mục đích duy nhất là tạo thêm một góc nhỏ để VTV có thể giải bày cho rộng đường dư luận. Chơi bóng đá thì phải Fair Play. Vì thế, ta cũng phải Fair Play mà để cho các bên cùng trải lòng ra với nhau, cho dù có là “tâm sự lúc 0 giờ”.

Tất cả chỉ để cho các bên cùng thanh thản, nhẹ lòng mà thưởng thức những trận cầu đỉnh cao đẳng cấp thế giới 4 năm mới có một lần. Và tôi hy vọng tất cả tất tần tật mọi góc cạnh sẽ là những tham khảo và kinh nghiệm cho sau này.

Tôi ủng hộ việc ta không mua bản quyền truyền hình bằng mọi giá, mà chỉ mua theo “giá đúng”. Bởi tôi tin rằng trong kinh doanh tử tế, cả kẻ bán người mua đều muốn và hài lòng khi có thể mua và bán đúng giá.

Nhân tiện, tôi cũng nhiều chuyện nói thêm rằng: VTV là một cơ quan truyền thông nhà nước cấp chính phủ mà từ năm 2009 đến nay hoạt động theo cơ chế tự chủ cả về tài chính tự thu tự chi để hoạt động với pháp nhân một doanh nghiệp, chỉ được nhà nước cấp một phần ngân sách cho việc thực hiện những phần việc cụ thể. Vì thế, trong các chuyện dính tới kinh doanh, họ cũng phải cân nhắc tới yếu tố lời lỗ.  

Thế nhưng, tôi vẫn luôn nói là VTV còn có nhiệm vụ chính trị là phục vụ nhân dân. Trong Nghị định 02/2018/NĐ-CP ngày 4-1-2018 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Đài Truyền hình Việt Nam cũng vẫn quy định ngay trong Khoản 1 Điều 1: Vị trí và chức năng rằng: “Đài Truyền hình Việt Nam là cơ quan thuộc Chính phủ, là đài truyền hình quốc gia thực hiện chức năng thông tin, tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước; góp phần giáo dục, nâng cao dân trí, phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân bằng các chương trình truyền hình và các loại hình báo chí, truyền thông đa phương tiện khác.” Và để thực hiện chức năng “phục vụ đời sống tinh thần của nhân dân”, đáp ứng những nhu cầu chính đáng của người dân, đặc biệt là các tín đồ của túc cầu giáo, trong mùa World Cup, VTV phải chủ động nghĩ ra các cách làm để có thể tốt cho tất cả.

Thiệt là thất sách khi có nhiều đầu mối cạnh tranh nhau mua bản quyền để bị bên bán ép giá. Nhưng cũng không nên để độc quyền một đơn vị nào dễ khiến cho cả nước bị phụ thuộc, bị bắt làm con tin. Điều tốt lành là khi VTV hay một doanh nghiệp, tổ chức nào đó là đại diện thương thảo duy nhất cho tất cả các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình của cả nước. Và cần nhất là công khai mọi diễn biến tiến trình để công chúng biết và giám sát, nhằm nếu cần thì chung sức giải quyết. Bằng chứng thuyết phục là trong giờ phút sinh tử của cuộc thương thảo bản quyền World Cup 2018, khi VTV mở lời, lập tức có ngay những doanh nghiệp đóng góp những khoản tiền không hề nhỏ chung vốn cùng VTV, cứu cả nước Việt một bàn thua trông thấy ngay chấm phạt đền 11 mét ở phút thứ 89.

Trong thời buổi không có bữa trưa nào miễn phí, ăn bánh phải trả tiền, cả thế giới theo xu hướng truyền hình trả tiền, giải pháp huy động vốn cộng đồng (crowdfunding) là khả thi. Chỉ có vấn đề là ai có đủ uy tín đứng ra làm đầu tàu.

Cuối cùng, chúc các bạn một mùa bóng đá thiệt là… yo-most.

Nhân tiện, tôi nghe giang đồ đồn đại các dịch vụ cầm đồ đang chuẩn bị vốn liếng. Các cầu cao và các tòa nhà cao tầng cũng cần làm rào chắn. Tình hình trộm cướp, kế cả những tay trộm cướp phát sinh “bần cùng sinh đạo tặc” cũng trở nên quan ngại sâu sắc, buộc mọi người, mọi nhà phải cảnh giác.

Và cũng nhân tiện, xin kiến nghị VTV và các nhà đài giúp cho khán giả thoát khỏi cái kiếp nạn bao năm nay khi phải chịu đựng các bình luận viên bình loạn cả lên, nói quá nhiều đâm nói tào lao, ai cũng muốn thể hiện mình rành bóng đá 6 câu vọng cổ và ai cũng có thể làm chỉ đạo viên, huấn luyện viên của các đội tuyển quốc gia người ta. Nhiều bình luận viên say máu tới mức quên mất tiêu đại đa số khán giả đang xem truyền hình là những chuyên gia bóng đá đầy số má, đâu cần ai dạy khôn. Từ trải nghiệm bản thân, để khỏi bị chia trí, làm phiền mất tập trung coi bóng đá, tôi phải mở âm lượng thiệt nhỏ hay thậm chí chọn Mute cho câm luôn, và vì thế mất hứng do không nghe được tiếng banh chạm chân, tiếng cầu thủ và tiếng khán giả trên sân vận động. Help me! Помоги мне! Cứu tôi với!

PHẠM HỒNG PHƯỚC  

+ Ảnh: Internet. Thanks.