Trang web Vintage Everyday (www.vintag.es) ngày 21-3-2012 đã có một bộ ảnh về chiếc áo dài Việt Nam ở Saigon năm 1961. Bộ ảnh này do phóng viên tạp chí Mỹ Life chụp.

Chiếc áo dài được họ giới thiệu như sau: “The áo dài is a Vietnamese national costume, now most commonly for women. In its current form, it is a tight-fitting silk tunic worn over pantaloons. The word is pronounced ow zai in the North and ow yai in the South of the country. Áo is derived from a Middle Chinese word meaning “padded coat” (襖). Dài means “long”.

Có một chi tiết ngồ ngộ là chữ “Trung Hoa” được họ dịch “sát ván” thành “Middle Chinese”. (Sực nhớ, tôi từng được nhìn thấy tấm danh thiếp của một vị thượng tá – cấp bậc giữa trung tá và đại tá – in rõ cấp bậc được ai đó dịch cực kỳ sát từ là “upper nurse”.)

Giàng ơi, coi lại mấy tấm ảnh tư liệu áo dài Saigon năm 1961 mà lòng bồi hồi khó tả. Những ký ức bị vùi lấp bao năm tháng giờ ùn ùn ngóc đầu dậy. Vào năm đó, tôi mới có 4 tuổi, đầu chưa ráo máu, mà đã trào dâng kỷ niệm như vậy, thì huống chi những vị vào thời đó đã biết ngẩn ngơ trông vời chiếc áo tiểu thư…

Những chiếc áo dài trong bộ ảnh này xuất hiện cách đây 51 năm. Nghĩa là những người phụ nữ mặc chúng bây giờ còn sống thì “trẻ” nhất cũng mấp mé 70 tuổi.

Cũng vào thời điểm đó, ở miền Nam đang thịnh kiểu áo dài do bà Trần Lệ Xuân, phu nhân của ông cố vân Ngô Đình Nhu, khởi xướng. Đó là chiếc áo dài cổ thuyền khoét sâu rất lợi hại với những cô nương nào có vòng 2 đầy ấn tượng và làn da trắng mịn như bông bưởi. Đó quả là một cuộc cách mạng thời trang hay một sự phá cách, dỡ bỏ những chiếc áo dài “kín cổ cao cằm” truyền thống. Bà Lệ Xuân đã tạo ra một làn sóng thời trang áo dài hở cổ mới mà những người cổ học hồi đó phê phán. Nhưng cuộc sống là cuộc sống và phải không ngừng phát triển. Vì thế cho tới tận ngày nay, áo dài hở cổ vẫn còn được ưa thích.

KIẾN ĐEN

(Saigon 28-9-2012)

Saigon 1961. (Tư liệu từ Internet)

Phụ nữ Saigon: áo dài và mini jupe năm 1968. (Tư liệu từ Internet)