Rồi sẽ có một ngày nào đó, bạn đọc một bài báo được ký tên tác giả là “Người máy PHP”. Chẳng có gì phải ngạc nhiên vì khi mọi thứ trên đời này đều có thể được tự động hóa thì công việc viết báo cũng có thể do người máy thực hiện.

Trang Yahoo Tech (9-7-2014) cho biết: Hãng tin Mỹ AP vừa qua đã loan báo rằng hầu hết các bài viết về doanh thu doanh nghiệp của họ chẳng bao lâu nữa sẽ do “công nghệ tự động tổng hợp”. Người ta gọi đó là những “bot-news” (người máy làm tin). Thật ra, đây chỉ là một điển hình mới cho việc sử dụng các công cụ dựa trên thuật toán để sắp xếp các câu tiếng Anh thành một bản tin mà con người sẽ ít hay không cần can thiệp vào.

Các nhà báo chuyên nghiệp nghe tin này ắt sẽ buồn không ít. Xác suất thất nghiệp của họ ngày càng cao hơn. Chắc chắn là các tòa soạn thời công nghệ thích những bản tin nhanh, chính xác và chuẩn hơn rồi. Có những người biện minh rằng nghề báo, nghề văn phải do cảm xúc của từng người viết. Nhưng trong những lĩnh vực riêng, người ta có thể chỉ cần có hàm lượng thông tin là đủ rồi. Chẳng hạn như các bản tin dự báo thời tiết, tỷ giá ngoại tệ, giá cả thị trường,… xưa nay đâu cần phải vẽ vời, dài dòng văn tự. Ngoài ra, các thế hệ người máy mới ngày càng được phát triển giống con người hơn, có khả năng cảm nhận, nghĩa là rồi cũng sẽ có cảm hứng.

Hãng tin AP đã thuê công ty Automated Insights với sản phẩm “người máy nhà báo” Wordsmith. Công cụ này có thể chuyển các dữ liệu thu thập được thành những bài báo tường thuật bằng cách vận dụng các khuôn mẫu, sự tương quan và ý nghĩa then chốt trong dữ liệu gốc đó để rồi diễn tả lại bằng thứ ngôn ngữ tiếng Anh mộc mạc.

Trong khi đó công ty Narrative Science có “người máy làm tin” Quill là một nền tảng trí thông minh nhân tạo có thể đào sâu vào các nguồn dữ liệu để chuyển những ý nghĩa và sự hiểu thấu thành một hình thức tạo nên cảm xúc tự nhiên cho mọi người, giống như thể văn tường thuật. “Người máy nhà báo” này hiện nay đã viết những bài về thu nhập doanh nghiệp cho trang điện tử của tạp chí Forbes.

Cả hai “người máy nhà báo” này đều tỏ ra đắc lực khi tòa soạn thực hiện những chuyên đề thể thao, phụ giúp cho các biên tập viên thực hiện các biểu bảng, các thông tin tham khảo.

Hầu hết các khách hàng của công ty Narrative Science hiện nay là những hãng tài chính, cơ quan chính quyền, các doanh nghiệp sử dụng những “người máy làm tin” để xử lý những người dữ liệu dùng cho nội bộ. Công ty Automated Insights đang dùng công cụ làm tin tự động của mình để viết những bài báo về kết quả đầu tư hay biến những dữ liệu theo dõi tình hình luyện tập thể lực thành những bài tường thuật được cá nhân hóa.

Các ứng dụng của những “người máy làm tin” này đang ngày cảng được mở rộng. Tổ chức nhà báo phi lợi nhuận ProPublica sử dụng công nghệ của Narrative Science để sản xuất những bài tường thuật chứa đầy ắp dữ liệu về hơn 50.000 trường công trên nưóc Mỹ. Báo Los Angeles Times hồi đầu năm nay đã bắt đầu sử dụng công cụ “Quakebot” (người máy về động đất) để viết những bản tin về tình hình động đất ở khu vực thành phố Los Angeles.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 11-07-2014)

+ Nguồn ảnh: Internet. Thanks.

+ Có trên báo Tuổi Trẻ Mobile ngày 10-7-2014 (http://m.tuoitre.vn)