Ngay cả khi mới được Apple đưa ra thị trường, bộ đôi smartphone iPhone 6/iPhone 6 Plus cũng đã có người khen, kẻ chê thì sá gì đứa con đầu lòng Bphone của lính mới tò te trong làng di động Bkav. Bảo đảm là khi cầm trên tay bản thương mại của Bphone, những chủ nhân của nó có người sau cơn phấn khích đâm ra tiếc số tiền hơn chục triệu đồng bỏ ra, hay có người ráng cười vì sợ bị bạn bè chê cười.

Thật ra, trong công nghệ, chuyện sản phẩm bị lỗi là không tránh khỏi. Chỉ đáng phê phán khi những lỗi đó là do nhà sản xuất coi thường khách hàng (nhà sản xuất có khùng điên mới hành xử như vậy) hay cách ăn thói ở khi xử trí với những lỗi được phát hiện đó. Mới đây thôi, hệ điều hành di động iOS 8 của Apple cũng hành hạ các iFan lên bờ xuống ruộng vì những lỗi chết người, buộc Apple phải liên tiếp đưa ra những phiên bản sửa lỗi.

Nhiều người biện minh rằng họ không ghét bỏ gì Bphone và chỉ không ưa cách ăn nói và kiểu làm của Bkav, cụ thể là những lời dao to búa lớn nổ như pháo Bình Đà, Xóm Mới của người đứng đầu Bkav. Người tiêu dùng bình thường trong thời gian qua rõ ràng đã bị quay như dế giữa những nhận xét trái ngược nhau từ những người viết về công nghệ về chất lượng Bphone. Trong khi lẽ ra, những chuyên gia công nghệ phải hành xử một cách chuyên nghiệp và công tâm để xứng đáng là những hoa tiêu, là những người hướng dẫn người tiêu dùng biết chọn những sản phẩm đúng đắn.

Do muốn gây bất ngờ cho thị trường, Bkav đã giữ bí mật tối đa về đứa con đầu lòng của mình. Đó là một sự mạo hiểm và ở một góc độ nào đó là đi ngược quy trình. Bản thân các tester như tôi trước nay vẫn được nhiều hãng gửi cho những sản phẩm mẫu để chạy thử rồi feedback cho họ trước khi họ có thể đưa ra bản thương mại. Bkav đã thành công trong việc giữ bí mật Bphone (chủ yếu là về kiểu dáng thiết kế, cho dù hình ảnh và chi tiết của nó cũng đã bị rò rỉ vào đêm trước ngày ra mắt). Nhưng thành công về chiêu tiếp thị đó đã buộc Bkav phải trả giá vì khi được trải qua thực tế sử dụng, Bphone lộ ra một số khiếm khuyết, thậm chí không phải dạng vừa. Đáng tiếc đó là những lỗi chủ yếu về phần mềm ứng dụng và phần mềm điều khiển thiết bị mà hoàn toàn có thể sửa chữa sau khi phát hiện. Về phần các linh kiện phần cứng, Bkav đã chọn những hãng có uy tín trên thế giới. Tôi không dám nói là do đội ngũ Bkav vội vàng (dù sao dự án Bphone cũng đã qua 4 năm với nhiều triệu USD đầu tư). Hình như là họ chủ quan (nếu không muốn nói là bị tự sướng quá trớn với những thành quả của mình). Và cũng bởi xuất phát từ lý do cơ bản này mà Bkav dễ bị cho là bị lỗi một cách có hệ thống.

Tội nghiệp cho em B biết chừng nào. Tôi có thể nói rằng cho tới nay em luôn phải sống dưới con mắt săm soi và đầy định kiến của người đời. Giang hồ võ lâm không ưa cha em nên ghét lây cả em. Giá như em đạt tới level của một Miss World để vì em mà người ta bỏ qua tất cả mọi khuyết tật của cha mẹ, dòng họ em. Em là người có khai sinh Việt Nam nên cũng đành phải chịu cái cảnh: “Thương nhau trái ấu cũng tròn. Ghét nhau bồ hòn cũng méo.”

Hầu như chuyện gì có liên quan tới em cũng bị xé ra to. Apple sừng sỏ như vậy mà cũng từng phải lùi ngày ra sản phẩm vì cần phải hoàn thiện. Bkav làm vậy với Bphone thì hứng cả xe tải đá. Hệ điều hành iOS, Android mới tung ra đã bị phát hiện có lỗi, cho dù đã qua mấy đời hương lửa, thì chẳng sao. BOS thiệt thà khai báo là còn đang tiếp tục hoàn chỉnh thì bị các “Thánh Net” chém tơi tả.

Ngay từ đầu, nhiều người đã cho rằng mức giá của Bphone là quá cao. Nghiệt ngã lắm người đời ơi. Ta thử coi các sản phẩm có cấu hình tương tự khác có giá thị trường là bao nhiêu. Ngoài ra, các sản phẩm đó đã được bán toàn cầu với số lượng sản xuất lớn nên giá thành không thể cao bằng những sản phẩm mới chỉ được sản xuất với số lượng nhỏ. Tất nhiên giá cao hay thấp còn bởi giá trị thương hiệu. Bkav phải chấp nhận thiệt thòi nếu muốn nhập cuộc chơi. Hơn nữa, với cấu hình tương tự, cho dù có can đảm lược bỏ những yếu tố “nội bộ” và “bí mật” mà nhà sản xuất đẩy giá bán lên gấp mấy lần giá thành, Bkav cũng phải cân nhắc mối tương quan với các nhà sản xuất khác, nếu không muốn bị họ hè nhau lại đập cho dẹp lép kẻ phá bĩnh.

Bkav đang bị dính vào cái bẫy do chính mình giăng. Càng quảng cáo cấu hình, thiết kế ngon lành, họ càng kích thích nhiều người muốn được trải nghiệm. Nhưng vấp phải hàng rào giá, người ta trở nên bất mãn. Nếu như Bkav đưa ra những phiên bản hạ thấp cấu hình để có giá bán phải chăng thì lúc đó Bphone liệu có gì để mà quan tâm. Apple đã từng nếm trải mùi vị với phiên bản iPhone 5c thua kém iPhone 5s. Rối hung đa!

Cho tới nay chắc chắn nhiều người không còn đòi hỏi phải xác định Bphone được sản xuất hoàn toàn ở Việt Nam mới được gọi là sản phẩm của Việt Nam. Bởi trong thế giới liên lập và có sự phân công sâu rộng như hiện nay, việc một thiết bị được gia công sản xuất ở đâu không còn là quan trọng. Thậm chí nếu đưa thiết kế ra nước ngoài để được sản xuất trong những nhà máy ngon lành vẫn là một sự lựa chọn đúng đắn. Cho dù có ỷ là nước lớn và nhiều tiền lắm của mạnh miệng và mạnh tay cưỡng chiếm những hòn đảo của nước láng giềng ở Biển Đông, Trung Quốc không bao giờ dám tuyên bố iPhone là của mình, cho dù sản phẩm hot toàn cầu này được sản xuất hoàn toàn ở Trung Quốc từ thiết kế của Apple. Cũng chẳng ai nói sản phẩm thể thao Adidas, Nike,… là của Việt Nam khi trên chúng có ghi dòng “Made in Vietnam”. Tôi nghĩ rằng kể cả khi Bkav tổ chức cho những người quan tâm tới tham quan nơi sản xuất Bphone, những lời chê và hoài nghi chất lượng thậm chí sẽ còn nhiều hơn. Bởi lẽ, thấy rồi mới chạnh lòng, làm sao có thể so sánh quy mô và quy trình sản xuất của Bkav với Samsung, Microsoft hay những nhà sản xuất điện thoại có số má khác.

Thôi thì, chúng ta có niềm hạnh phúc là những người được chứng kiến và trải nghiệm sự ra đời của một chiếc smartphone có hàm lượng chất Việt cao nhất cho tới nay. Vạn sự khởi đầu nan mà. Tôi dặn lòng mình thôi thì quên những gì Bkav nổ đi, chiêu trò PR có ai lạ gì, tôi hãy bình tĩnh và công tâm quan sát xem em B được hoàn thiện ra sao. Thay vì canh me, soi mói hễ phát hiện có một kẽ hở nào là vung gươm lên chém bất kể trời đất, tôi chọn cách làm là cùng tiếp sức cho Bkav hoàn thiện Bphone. Tôi có thể ngồi trước bàn phím, dễ dàng té nước theo mưa, muốn nói gì thì nói cho sướng cái miệng mình. Nhưng tôi biết tỏng là mình chẳng thể nào làm được như Bkav đã làm để cho ra đời một chiếc smartphone do họ thiết kế cho thỏa ý muốn và cái sướng của họ. Tôi đang lót dép hóng nghe các chuyên gia test sản phẩm qua thực tế trải nghiệm phân tích cái được và chưa được của Bphone một cách công tâm và chuyên nghiệp. Đối với tôi, điều mà tôi quan ngại hơn cả vẫn là liệu Bkav có bỏ cuộc chơi nửa chừng – một cuộc chơi mà họ yếu thế về đủ thứ và một cuộc chơi mà ngay cả những ông lớn sừng sỏ cũng đang thất điên bát đảo.

PHẠM HỒNG PHƯỚC

(Saigon 23-6-2015)

+ Ảnh: Hai mặt của bo mạch PCB của một chiếc Bphone thương mại được tháo ra tại TP.HCM. Đúng như những gì Bkav nói, nó có các đường mạch mạ vàng và cứng cáp. Thiết kế cũng ngăn nắp, chỉn chu. Theo bạn Thành Luân của báo Thanh Niên, nơi thực hiện cuộc mổ xẻ này, người thợ sửa điện thoại cầm dao mổ nhận xét rằng với cấu trúc như thế này, việc sửa chữa Bphone khi bị hư cũng dễ dàng. (Ảnh từ Thanh Niên Online. Thanks).