Sáng sớm, sau khi thỉnh một gói mì Chua cay Thịt bằm và một ly trà tổng hợp (trà ô long Lai Châu trộn trà shan tuyết Lai Châu, trà xanh Thái Nguyên, trà lá sen Đồng Tháp), A Phủ theo quy trình chặt chẽ đã check-in với… tờ lịch. Cõi trên là thứ Sáu 26-2-2021, cõi dưới là 15 tháng Giêng Tân Sủu.

Vậy là Rằm tháng Giêng, rằm lớn đầu tiên trong năm âm lịch, và cũng là ngày Tết Nguyên Tiêu hay Tết Thượng Nguyên.

Tết Nguyên Tiêu, hay còn gọi là Lễ hội Hoa đăng (Lantern Festival, Spring Lantern Festival). Mọi năm, vào dịp này, khu vực Chợ Lớn, đặc biệt là các chùa người Hoa, treo đầy đèn lồng đỏ – một phong tục để tạ ơn vị quan thiên triều.

Theo quan niệm của người Việt “âm lịch”, một năm có 3 ngày Rằm lớn: tháng Giêng (Thượng Nguyên), tháng Bảy (Trung Nguyên) và tháng 10 (Hã Nguyên). Người theo Phật giáo từ xưa có câu tục ngữ “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày Rằm tháng Giêng”.

Tất nhiên, Tết Nguyên Tiêu mừng rằm đầu tiên của năm mới có xuất xử từ văn hóa Trung Hoa xa xưa. Còn người Việt thì đơn thuần là mừng Rằm tháng Giêng. Cộng đồng người Hoa ở Việt Nam hiện có khoảng 750.000 người, chiếm 0,8% dân số cả nước (theo Điều tra Dân số 2019). Con số này giảm mạnh so với trước 1975. Sau 30-4-1975, người Hoa có khoảng 1,5 triệu người (chiếm 4% dân số cả nước), trong đó có khoảng 300.000 ở miền Bắc. Người Hoa tập trung đông nhất là ở TP.HCM (hiện khoảng nửa triệu người), nơi Chợ Lớn được ví như Chinatown lớn nhất thế giới.

Vì có sự trùng hợp nên vào ngày 15 tháng Giêng, chàng đón Rằm tháng Giêng, còn nàng mừng Tết Nguyên Tiêu. Chuyện bình thường khi cả hai đều có quốc tịch Việt Nam.

Rằm tháng Giêng đối với nhiều người, đặc biệt là những người coi trọng về tâm linh, cũng như những ai nấn níu buông bỏ không đành, coi như chính thức hết một cái Tết. Trước đó, cái gì cũng được hẹn “sau Rằm tháng Giêng cái đã”. Ở đây, hỗng bàn tới các “siu nhơn” thuộc cảnh giới “tháng Giêng là tháng ăn chơi; tháng Hai cờ bạc; tháng Ba… bán nhà”.

Riêng một người ngây thơ trinh trắng bẩm sinh như A Phủ, ngày Rằm tháng Giêng được coi như một cột mốc thời gian để thẽ thọt thưa rằng: chỉ còn 11 tháng rưỡi nữa là lại được… à mà thôi, biết nhưng hỗng có nói ra đâu!

PHẠM HỒNG PHƯỚC