Bữa nào quởn, bạn thử mở YouTube, nền tảng chia sẻ video lớn nhất thế giới, ra và gõ vào ô tìm kiếm từ khóa “miền Tây” mà coi. Mèng ơi, bạn ắt bị ngợp trước vô thiên lủng kênh YouTube, clip YouTube có gán với hai chữ “miền Tây” và nội dung về miền Tây Nam Bộ.

Vậy là chỉ cần ngồi ở nhà, bạn đã có thể thỏa sức du lịch khắp các vùng nông thôn không chỉ ở Việt Nam mà trên cả thế giới qua những video trên YouTube. Đa dạng và mãn nhãn, nhất là với những video người thật, việc thật rất đỗi tự nhiên. Cuộc sống thực tế với đủ mọi góc cạnh sinh hoạt của người ở nông thôn giờ đây đều được “lên hình, lên sóng” lan tỏa khắp chân trời góc biển, hang cùng ngõ hẻm.

Bên cạnh YouTube hay truyền hình, người ta còn có thể du lịch online về nông thôn trên các mạng xã hội, các trang web. Mê du lịch mà lại chưa có điều kiện “xách balô lên và đi”, bạn có thể đỡ ghiền bằng cách khám phá các vùng nông thôn trên online. Nếu có cơ hội đi du lịch, bạn cũng có thể thu thập các thông tin và kinh nghiệm hữu ích được chia sẻ trên mạng bởi những người từng trải. Bạn cũng có thể tận hưởng các dịch vụ trọn gói như đặt tour, đặt vé xe cộ máy bay, đặt phòng nhà nghỉ,… tất tần tật đều có trên mạng. Có thể nói là giờ bạn chẳng thiếu gì cả, có chăng là thiếu… tiền!

Bây giờ thì hầu như các địa phương, các địa điểm du lịch đều có trang web và fanpage riêng trên Internet. Ngành du lịch với các trung tâm xúc tiến du lịch cũng đều online từ lâu.

Cổng thông tin du lịch tỉnh Vĩnh Long.

Tập đoàn Bưu chính – Viễn thông Việt Nam (VNPT) hồi hạ tuần tháng 8-2023 cho biết: Việc ứng dụng thành công hệ sinh thái du lịch thông minh VNPT Smart Tourism vào phát triển du lịch thời gian qua đã góp phần đạt được những bước tiến vượt bậc trong việc thu hút du khách trong và ngoài nước cũng như hiệu quả của việc quản lý, nâng cao chất lượng dịch vụ của ngành công nghiệp không khói tại nhiều tỉnh thành trong cả nước.

Nếu như trước đây, việc lên kế hoạch cho mỗi chuyến đi hầu hết đều theo cách thủ công, người ta tự lên mạng, tìm kiếm các thông tin về điểm đến, tham khảo các đánh giá, trải nghiệm theo kiểu hên xui; hiện nay, cùng với sự phát triển công nghệ số hóa, việc này đã trở nên dễ dàng và thuận tiện hơn. Thay vì các kênh không chính thống, được phát đi bởi các doanh nghiệp, các đơn vị nhỏ lẻ, trong đó có nhiều thông tin không được kiểm chứng, để tránh gặp phải sự cố “treo đầu dê, bán thịt chó”, bị ăn quả lừa vừa mất tiền, vừa tức anh ách, người ta có xu hướng tìm đến các luồng thông tin có giá trị tin cậy cao, đặc biệt là các nguồn được kiểm soát bởi các cơ quan quản lý, chức năng. Tuy nhiên, điểm hạn chế lớn mang tính “truyền thống” của những nguồn này là sự tẻ nhạt, đơn điệu, một chiều về thông tin.

Đó cũng chính là lý do vì sao, ngay từ năm 2019, nắm bắt tình hình thực tế, đứng trước các cơ hội và thử thách của thời đại 4.0, Tổng cục Du lịch Việt Nam đã kết hợp với Tập đoàn VNPT ra mắt Hệ sinh thái Du lịch thông minh (VNPT Smart Tourism). Lần đầu tiên, một cơ sở dữ liệu toàn quốc về du lịch, tích hợp đầy đủ các thông tin trong lĩnh vực của 63 tỉnh thành trong cả nước được hình thành và kết nối trực tiếp với dữ liệu từ Tổng cục Du lịch, sở văn hóa – thể thao và du lịch từng tỉnh. Điều này không chỉ đáp ứng được xu thế của thời đại số hóa mà còn là một bước tiến nhanh của ngành công nghiệp không khói Việt Nam khi đứng trước nhu cầu ngày càng cao và phong phú của du khách trong và ngoài nước.

Sở hữu kho dữ liệu khổng lồ gồm thông tin, hình ảnh, multimedia,… lại được tích hợp các công nghệ hàng đầu như AR/VR (thực tế ảo và thực tế tăng cường), trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big data), chuỗi khối (blockchain)… VNPT Smart Tourism đáp ứng dễ dàng mọi nhu cầu của khách hàng chỉ trong “một chạm”, trở nên ngày càng thiết thực hơn.

Cho đến thời điểm hiện nay, VNPT Smart Tourism vẫn là một trong số ít những ứng dụng được công nhận đáp ứng đầy đủ các quy định kết nối hệ thống quản lý của Nhà nước trong việc tạo ra một hệ sinh thái phong phú gồm: kho tích hợp dữ liệu du lịch; cổng thông tin du lịch; ứng dụng du lịch trên di động; bản đồ số; hệ thống quản lý lưu trú; hệ thống phân tích số liệu và dự báo du lịch thông minh; phương tiện hỗ trợ thông tin du lịch…

Với từng du khách, VNPT Smart Tourism giúp cung cấp thông tin đầy đủ, tin cậy về các điểm đến, giá thành các dịch vụ, các gợi ý ăn gì, ở đâu, chơi thế nào, phương tiện đi lại, sự kiện, lễ hội, mua sắm…. đều được cung cấp chi tiết giúp cho việc lên kế hoạch chuyến đi được dễ dàng, kinh tế. Thậm chí, sau mỗi chuyến đi, du khách có thể xem lại các ghi chú, hình ảnh của cá nhân mình, viết lại các bài đánh giá, bình luận, chia sẻ các lịch trình, hình ảnh của mình với bạn bè trên VNPT Smart Tourism. Khi cần thiết, du khách cũng có thể liên hệ trực tiếp với cơ quan quản lý qua các hotline điện thoại, email được cung cấp ngay trên các kênh thông tin này.

Hiện tại, VNPT Smart Tourism đang được cung cấp chính thức cho hàng chục tỉnh thành trong cả nước và vẫn đang tiếp tục được thử nghiệm với nhiều địa phương: Hà Nội, Lào Cai, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Bắc Cạn, Tuyên Quang, Đắc Lắc, Bình Thuận, Ninh Thuận, Hòa Bình, Đồng Nai, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Tiền Giang, Bến Tre, Cần Thơ,…

Có thể nói, chưa bao giờ mà hoạt động du lịch về nông thôn lại chộn rộn như hiện nay. Đặc biệt sau một thời gian nhiều tháng bị “phong tỏa” vì đại dịch COVID-19.

Du lịch về nông thôn không chỉ để ngắm cảnh thiên nhiên, đồng quê mà còn là cơ hội để du khách trực tiếp trải nghiệm cuộc sống với các hoạt động đặc thù của người nông thôn. Du khách có thể ăn nghỉ tại nhà nông dân, thử xay lúa, giăng câu, thả lưới, tát ao, mò ốc bắt cua, cày bừa,… hay làm những món ăn, món bánh truyền thống.

Du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn là một nhu cầu thực tế trên toàn thế giới, đặc biệt là ở những nước nông nghiệp như Việt Nam. Thuật ngữ tiếng Anh chỉ hoạt động này là “Agritourism”. Loại hình du lịch về nông thôn này ra đời từ rất lâu với những cách gọi như du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm, du lịch nông trại, kỳ nghỉ đồng quê, ngủ bản, home-stay, village-stay,… Thực tế cho thấy, hoạt động gắn du lịch với nông thôn không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người nông dân mà còn tạo nền cho việc cải thiện, nâng cao bộ mặt nông thôn. Kết quả là nông thôn càng đáng sống hơn và nông dân có thêm động lực, an tâm để sống ở nông thôn – một sự phát triển bền vững. Ông Đỗ Tấn Sơn, Chánh Văn phòng Điều phối Chương trình Mục tiêu quốc gia Xây dựng Nông thôn mới tỉnh Hà Giang, cho biết: Hiện tỉnh Hà Giang có 16 làng được công nhận hoàn thành các tiêu chí làng văn hóa du lịch cộng đồng. Hầu hết các làng văn hóa du lịch cộng đồng đều đạt tiêu chí nông thôn mới và là hình mẫu để các địa phương nhân rộng. Chính từ nguồn lực của Chương trình này và các chương trình khác, các thôn bản vùng cao có tiềm năng về du lịch sẽ được tiếp sức, hỗ trợ để hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng, cảnh quan, môi trường, mở ra cơ hội phát triển du lịch.

Một kênh YouTube về đời sống miền Tây Nam bộ.

Ngày 22-8-2023, siêu du thuyền Spectrum of the Seas với hơn 4.000 du khách đa quốc tịch đã cập cảng Tân Cảng – Cái Mép ở tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Có tới khoảng 2/3 số khách rời du thuyền tham gia tour đồng quê ở Bà Rịa – Vũng Tàu với lộ trình tham quan Thánh thất Cao Đài, chùa Hộ Pháp, chợ Hòa Long, nghề nấu rượu TP Bà Rịa, nghề làm bánh tráng An Ngãi, nhà cổ Nguyễn Hoàng – huyện Long Điền,…. Một số đoàn khách khác tham gia tour trải nghiệm miền Tây sông nước tại Cái Bè (tỉnh Tiền Giang). Đây quả là một minh chứng nóng hổi vừa thổi, vừa coi cho nhu cầu ngày càng cao của du khách nước ngoài về du lịch nông thôn khi đến Việt Nam.

Theo báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam, ngày 24-7-2023, Báo Nông thôn Ngày nay/Dân Việt phối hợp với Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp khoa học và công nghệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) tổ chức Hội nghị online với chủ đề: “Những vấn đề đặt ra trong khởi nghiệp làm du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn”. Về mặt quản lý Nhà nước, Chương trình Mục tiêu quốc gia Xây dựng Nông thôn mới của Chính phủ cũng đã có riêng Đề án Phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn. Ngày 2-8-2022, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 922/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. UBND các tỉnh thành cũng đã phê duyệt các đề án phát triển du lịch nông thôn ở địa phương mình. Giới chuyên gia đánh giá: Với 7 vùng sinh thái, nền nông nghiệp nhiệt đới có nhiều sản vật phong phú, Việt Nam có tiềm năng vô cùng to lớn để phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn.

TS Nguyễn Tất Thắng, Phó Trưởng khoa phụ trách Khoa Du lịch ngoại ngữ, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, cho biết: Du lịch nông nghiệp giúp gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp hiệu quả, giúp bà con nông dân sống vui khỏe, tăng thu nhập từ chính sản phẩm của mình. Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã đào tạo các kỹ năng đa dạng, từ học ngoại ngữ, marketting đến tổ chức các tour, tuyến, điểm…, thu hút những bạn trẻ có đam mê với nông nghiệp và khoa học sự sống.

App du lịch giúp du khách dễ dàng tìm kiếm thông tin chỉ trong “một chạm”.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn nhận định, để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn theo hướng bền vững, cần tập trung vào 6 nhóm giải pháp. Trong đó, việc thay đổi tư duy du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn cần theo hướng bền vững, “đa dạng trong thống nhất”. Đồng thời, phải có những cơ chế, chính sách phù hợp để thúc đẩy du lịch nông nghiệp, nông thôn phát triển.

Trong một bài viết dài trên báo Nông Nghiệp Việt Nam, tác giả Xích Lô cho rằng: Đề án phát triển du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn là một trong những nội dung cấu thành “kinh tế nông thôn”.

Nhưng các nhà chuyên môn lưu ý rằng: Mặc dù là một bộ phận của kinh tế nông thôn, trước khi tiến hành triển khai du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn, chúng ta chớ nên nghĩ ngay tới chuyện người nông dân sẽ thu được bao nhiêu tiền- mặc dù đó là chuyện tất yếu phải đến như một kết quả. Du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn cần phải gắn với phát triển nông thôn, xây dựng nông thôn mới. Hoạt động này phải được coi như một dịch vụ, được triển khai bài bản và chuyên nghiệp, thật tinh tế như bất cứ loại hình du lịch nào khác, và đặc biệt phải lồng ghép được giá trị và bản sắc văn hóa của từng địa phương, từng dân tộc. Có thể nói rằng du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn là để khai thác cảnh sắc nông thôn thiên nhiên, nghề nông và cuộc sống nông thôn truyền thống kết hợp với bản sắc văn hóa bản địa.

Và tất nhiên, đó là câu chuyện không ngắn và không nhỏ đầy trách nhiệm và được phối hợp của người nông dân và các tổ chức, cơ quan có liên quan như ngành du lịch, hội nông dân, nhà cung cấp nội dung số, nhà mạng,…

Trong một bài thuyết trình về “Nâng cao hiệu quả phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn”, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, nêu lên 5 hạn chế mà loại hình này đang gặp: Chưa nhìn thấy tiềm năng từ loại hình du lịch này, thiếu quan tâm, tạo điều kiện phát triển. Mang tính tự phát, thiếu khác biệt, thiếu gắn kết. Chưa có sự hợp tác với nhau, chưa quan tâm chia sẻ lợi ích với cộng đồng. Quảng bá, kết nối, tư vấn chưa tốt. Cơ chế, chính sách hỗ trợ chưa trở thành động lực để phát triển đúng tiềm năng. Và Bộ trưởng đã đưa ra các giải pháp khắc phục: Thay đổi tư duy về tầm quan trọng và giá trị của du lịch nông nghiệp, nông thôn. Quy hoạch: Đưa quy hoạch du lịch nông nghiệp, nông thôn vào tổng thể quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia. Phát triển du lịch nông nghiệp, nông thôn theo hướng bền vững, bao trùm và đa giá trị. Tăng cường sự kết nối trong du lịch nông nghiệp, nông thôn. Thay đổi cách thức quảng bá, giới thiệu du lịch nông nghiệp, nông thôn quốc gia và địa phương. Tháo gỡ các khó khăn về cơ chế, chính sách.

Hơn đâu hết, Việt Nam có ưu thế về du lịch nông nghiệp, du lịch nông thôn, trước tiên và cơ bản nhất vì là một nước, một dân tộc nông nghiệp truyền thống hàng ngàn năm.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan mời gọi: “Mong nhiều người đến trải nghiệm các hoạt động, dịch vụ du lịch nông nghiệp, nông thôn để cảm nhận được ‘làn gió mới, sức sống mới’ từ các cộng đồng người dân nông thôn cùng nhau làm du lịch.”

PHẠM HỒNG PHƯỚC